Με ένα χάρτινο φεγγαράκι... ταξιδεύω

Υπόθεση

Είναι μια κρύα νύχτα του Οκτώβρη. Τρεις μικρές φιγούρες γλιστρούν κρυφά από το Δέντρο της Καλοσύνης και χάνονται μέσα στο σκοτάδι. Αναζητούν το Μάνο. Τον αναζητούν για να του χαρίσουν ένα μικρό χάρτινο φεγγαράκι που θα τον ταξιδέψει, εφτά νότες πασπαλισμένες με ζάχαρη που θα γλυκάνουν τη ζωή του και μια μουσική για να τραγουδήσει. Θα τον βρουν άραγε;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Δέσποινα Μπογδάνη - Σουγιούλ
Εικονογράφηση: Μαρίνα Μαρκολίν
ISBN: 978-960-16-1933-0
Έτος 1ης Έκδοσης: 2006
Σελίδες: 32
Τιμή: περίπου 4 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Α’, Β’, Γ'

Κριτική

Άλλη μια όμορφη μικρή ιστορία από τη σειρά χωρίς σωσίβιο, σε ένα κείμενο περίπου 400 λέξεων (επίπεδο 2 - Ψαράκια). Οι μικροί αναγνώστες δεν θα δυσκολευτούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν (σε επιφανειακό τουλάχιστον επίπεδο, μια και τα βιώματα, η κουλτούρα και η εμπειρία τους δεν τους επιτρέπουν ακόμα να εμβαθύνουν στα πολιτιστικά στοιχεία) το βιογραφικό αυτό διήγημα γύρω από τη ζωή του μεγάλου μας συνθέτη Μάνου Χατζιδάκι. Οι λέξεις είναι απλές κι ακόμα και αν το κείμενο κάποιες φορές μοιάζει να μη ρέει ανεμπόδιστα, η εκπληκτική εικονογράφηση το συμπληρώνει και διαμορφώνει το τελικό αποτέλεσμα σε μια άρτια, ολοκληρωμένη δημιουργία, όχι άδικα βραβευμένη.

Στο τέλος του βιβλίου, περιμένουν τους αναγνώστες τέσσερις χαριτωμένες δραστηριότητες. Για ξεκίνημα ένας λαβύρινθος, στον οποίο οι μοίρες προσπαθούν να φτάσουν το καρότσι του Μάνου· στη συνέχεια μια άσκηση παρατηρητικότητας που εισάγει τους μαθητές στην ανάγνωση μουσικών κειμένων. Έπειτα μια δραστηριότητα ταξινόμησης εικόνων ανάλογα με τη σειρά που εμφανίστηκαν στη διήγηση, και τέλος μια άσκηση αντιστοίχησης, που καλεί τους μαθητές να αντλήσουν πληροφορίες από το κείμενο.

Το βιβλίο προτείνεται κυρίως σε παιδιά Α’ και Β’ τάξης, θα μπορούσαν όμως να το διαβάσουν και μεγαλύτερα ή μικρότερα, που προετοιμάζονται για το σχολείο και θα θέλαμε να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τον κόσμο της δημιουργίας.

Το διήγημα αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου της συγγραφέως. Σε εκείνο (που απευθυνόταν σε αναγνώστες πρώτου επιπέδου), τα παιδιά γνώριζαν ένα φανταστικό επεισόδιο από την παιδική ηλικία του ποιητή Ελύτη· τώρα, διαβάζουν για (πάλι φανταστικές) στιγμές από τα πρώτα χρόνια του Μάνου Χατζιδάκι. Η χρήση χαρακτήρων από τη λαϊκή παράδοση συνεχίζεται (τούτη τη φορά αντί για γοργόνα έχουμε τις Μοίρες) και προσδίδει στο κείμενο λίγη μαγεία από τον κόσμο των παραμυθιών που συνήθως ενθουσιάζει τους μικρούς μαθητές. Στο κείμενο όμως γίνεται αναφορά και σε υπαρκτά πρόσωπα, άλλους μεγάλους δημιουργούς και φίλους του συνθέτη, όπως ο Τσαρούχης, ο Γκάτσος αλλά και ο Ελύτης, ο οποίος τώρα παρουσιάζεται να έχει συντροφιά του τον ήλιο και τη θάλασσα (τις πιο όμορφες λέξεις στις τσέπες του τις πήρε πλέον ο Νίκος Γκάτσος).

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η επαφή των παιδιών με αναγνώσματα αντίστοιχης θεματολογίας, μπορεί με διασκεδαστικό και ωφέλιμο τρόπο να τα εξοικειώσει με τον κόσμο της τέχνης και να τα βοηθήσει να ενεργοποιήσουν το δημιουργικό τους δυναμικό. Με λίγη βοήθεια από τους γονείς ή τους εκπαιδευτικούς, οι μικροί μαθητές θα έρθουν σε επαφή με έργα και των άλλων δημιουργών που αναφέρονται στο διήγημα, συγκεντρώνοντας ερεθίσματα από ένα ευρύτερο φάσμα καλών τεχνών. Για όσους θεωρούν ότι το ανάγνωσμα είναι άσχετο με το πνεύμα των ημερών, να σημειώσουμε ότι οι τρεις Μοίρες με τα δώρα τους προς τον μικρό Μάνο (Εμμανουήλ), θα μπορούσαν άμεσα να παραπέμπουν στους τρεις μάγους που επισκέπτονται το Θείο Βρέφος στη φάτνη. (χιούμορ)

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η συγγραφέας είναι και η ίδια μουσικός, γεγονός που δίνει στη γραφή της ένα ειδικό βάρος όταν αναφέρεται σε δημιουργούς όπως ο Χατζιδάκις. Στο τέλος της ιστορίας, η Δέσποινα Μπογδάνη – Σουγιούλ βγαίνει από το ρόλο του αφηγητή και παρουσιάζεται στους αναγνώστες να αγναντεύει τον πρωταγωνιστή στον ουρανό, αποχαιρετώντας τον με την τελευταία φράση από τον «Κεμάλ».

Αξίες - Θέματα

Μουσική, Τέχνη, Ταλέντο

Απόσπασμα 
Τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν πως
στις φυλλωσιές του Δέντρου της Καλοσύνης
κρύβονταν τρεις μοίρες.

Κάθε φορά που γεννιόταν ένα παιδί κατέβαιναν
από το δέντρο και τρύπωναν στο δωμάτιό του.
Εκεί η καθεμιά έβγαζε από τις τσέπες της ό,τι
καλό είχε για να του το χαρίσει.

Το πρωινό που γεννήθηκε ο ήρωας της
ιστορίας μας ήταν κρύο και μουντό.
Οκτώβρης, βλέπετε.

- Αγόρι, φώναξε ο μπαμπάς του.

- Ο Μάνος, ο Μάνος, φώναξαν η μαμά
και η αδελφή του.

Το σπίτι ήταν έτοιμο να υποδεχθεί
τον καινούριο επισκέπτη.

Αυτό όμως που όλοι περίμεναν με ανυπομονησία
ήταν οι μοίρες από το Δέντρο της Καλοσύνης,
που θα έδιναν τα δώρα τους στο μωρό.

Εκείνες δεν άργησαν να έρθουν. Ψάχνοντας
τις τσέπες τους, αναρωτιόντουσαν τι θα χάριζαν
στο Μάνο!

Με ένα χάρτινο φεγγαράκι... ταξιδεύω