Στον πλανήτη της φαντασίας

Υπόθεση

Στον πλανήτη Φ όπου η φαντασία των κατοίκων δεν έχει όρια και όλοι ζουν ευτυχισμένοι, ο βασιλιάς Λεξιλόγιος αρρωσταίνει βαριά κι αντικαθίσταται από τον Πληκτρολόγιο, που περιτριγυρίζεται από οθόνες και διεκπεραιώνει τις υποθέσεις του πάντα εξ αποστάσεως. Όσο περνάει ο καιρός, ο νέος βασιλιάς κλείνεται στον εαυτό του όλο και περισσότερο, χάνει τη βούλησή του και καταντά έρμαιο στα σχέδια των συμβούλων του. Τι κι αν οι αποφάσεις τους δυσαρεστούν τον λαό; Μεγάλες οθόνες επιστρατεύονται για να τον κάνουν να ξεχνάει τα προβλήματά του. Κι έτσι σιγά σιγά, η πλούσια φαντασία των κατοίκων του Φ χάνεται. 

Ο ποιητής Μπιριρίκος από τον γειτονικό πλανήτη Χ, καταφθάνει για να διαπιστώσει το μέγεθος του προβλήματος. Συναντά τον βασιλιά και του εξηγεί ότι για να επιστρέψει η φαντασία στη ζωή του, θα πρέπει να αρχίσει να διαβάζει παραμύθια. Θα καταφέρουν άραγε οι συμβουλές του να γιατρέψουν τον πλανήτη της Φαντασίας;

Χαρακτηριστικά 
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Γιώργος Κατσέλης
Εικονογράφηση: Βαγγέλης Ελευθερίου
ISBN: 978-960-496-762-9
Έτος 1ης Έκδοσης: 2012
Σελίδες: 64
Τιμή: περίπου 7 ευρώ 
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Κριτική

Χιουμοριστικό παραμύθι φαντασίας από τη σειρά Βατόμουρο, που εκφράζει την αγωνία του συγγραφέα για την επέλαση της τεχνολογίας στη ζωή μας και τις επιπτώσεις της στο ανθρώπινο πνεύμα. Η γλώσσα σε γενικές γραμμές είναι απλή, αλλά τα παιδιά των πρώτων τάξεων πιθανότατα θα την βρουν απαιτητική λόγω σύνταξης, ρηματικών χρόνων, χρήσης μετοχών, κτλ. Εξίσου δύσκολες μοιάζουν και ορισμένες έννοιες όπως π.χ. ο χρόνος που κυλάει προς τα πίσω, όροι όπως έτη φωτός, κλπ. Η ιστορία δεν είναι χωρισμένη σε κεφάλαια, όμως η σχετικά περιορισμένη της έκταση (λιγότερες από 3.000 λέξεις) επιτρέπει στους μαθητές με κάποια βασική εμπειρία να την ολοκληρώσουν χωρίς δυσκολία. Σε αυτό συμβάλει και η πολύχρωμη εικονογράφηση που είναι παρούσα σχεδόν σε κάθε δισέλιδο, απεικονίζοντας σκηνές από την πλοκή. Στο τέλος του βιβλίου συναντάμε έναν πρόσθετο διάλογο ποιητή-βασιλιά σε έμμετρη μορφή (για την αναγκαιότητα του οποίου οι απόψεις διίστανται) και ένα πλούσιο παράρτημα με δραστηριότητες. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού.

Ενδιαφέρουσα κεντρική ιδέα Χρήσιμα μηνύματα Πλούσιο παράρτημα με δραστηριότητες

Κείμενο με αδυναμίες

Αξίες - Θέματα
Φαντασία, Παραμύθι, Χιούμορ, Φιλαναγνωσία, Τεχνολογία,

Εικονογράφηση
Πολύχρωμες γελοιογραφίες αποδίδουν σκηνές από την αφήγηση και συμπληρώνουν συνοδευτικά το κείμενο, κάνοντας το διάβασμά του πιο ξεκούραστο.

Απόσπασμα
Τούτη η αληθινή ιστορία, αυτό το παράξενο παραμύθι δεν έγινε μια φορά κι έναν καιρό, αλλά χίλιους καιρούς πριν, χίλια κι άλλα τόσα χρόνια πριν. Μου την είχε διηγηθεί ένα αστεράκι πριν πέσει και χαθεί οριστικά από τον ξάστερο ουρανό. Του την είχε πει σε μια σύναξη πλανητών, σε ένα πλανητικό συνέδριο, ο βασιλιάς Ήλιος. Μιλούσε για έναν παράξενο πλανήτη όπου όλα λειτουργούσαν διαφορετικά. Ο πλανήτης αυτός, που βρισκόταν τριακόσια εξήντα πέντε χιλιάδες εννιακόσια είκοσι τέσσερα έτη φωτός μακριά από τη Γη, ήταν ο Πλανήτης της Φαντασίας, γνωστότερος στους αστρονομικούς κύκλους ως ο πλανήτης Φι.

Σ’ εκείνο τον πλανήτη γίνονταν τα πιο παράξενα και φανταστικά πράγματα. Οι δείκτες των ρολογιών γύρισαν ανάποδα και ο χρόνος κυλούσε προς τα πίσω, τα αεροπλάνα κινούνταν πάνω στις ράγες και τα τρένα πετούσαν στον ουρανό, οι δάσκαλοι, όταν δεν έκαναν μαγικά κόλπα, κάθονταν στα θρανία και οι μαθητές τους έκαναν μάθημα, οι παπαγάλοι ήξεραν, εκτός από ξένες γλώσσες, ξένους χορούς, οι γάτες γάβγιζαν και οι σκύλοι νιαούριζαν, οι αγελάδες έκαναν «κοάξ κοάξ» και οι βάτραχοι «μου μου μου». Επίσης, οι βιολιστές δεν έπαιζαν στην όπερα αλλά πάνω στις στέγες των σπιτιών, ενώ οι παλαιστές δεν πάλευαν στην παλαίστρα, αλλά τραγουδούσαν στην όπερα. Αυτά κι άλλα πολλά γίνονταν στον πλανήτη Φι.

Οι κάτοικοι που ζούσαν στον Πλανήτη της Φαντασίας είχαν περισσότερη φαντασία και από εμάς που ζούμε εδώ στη Γη αλλά κι απ’ όλους όσοι ζούσαν στους άλλους πλανήτες του Γαλαξία. Μόνο ένα πράγμα δεν μπορούσαν να φανταστούν: γιατί είχαν τόση φαντασία και τι θα γινόταν αν την έχαναν; Είχαν, βλέπετε, τόση φαντασία κι ήταν πραγματικά τόσο ευτυχισμένοι που δεν αναρωτιόνταν πώς συνέβαινε αυτό, μια και τα πιο απίθανα πράγματα τους φαίνονταν φυσιολογικά. Όπως ο καινούριος τους βασιλιάς, ο βασιλιάς Πληκτρολόγιος, ο διάδοχος του βασιλιά Λεξιλόγιου, που τον είχε διαδεχτεί στο θρόνο, όταν ο τελευταίος αρρώστησε βαριά.

Ο Πληκτρολόγιος δεν έμοιαζε καθόλου με τον προκάτοχό του. Από την αρχή, μάλιστα, έδειξε ότι τους χώριζαν τεράστιες διαφορές. Ούτε καν στο παλάτι του Λεξιλόγιου, που ήταν γεμάτο βιβλία, δεν εγκαταστάθηκε. Προτίμησε να κατοικήσει σε ένα καινούριο δικό του παλάτι που το έφτιαξε στ’ αλήθεια με πολύ πολύ κόπο.

Το παλάτι του βασιλιά Πληκτρολόγιου δεν είχε πανύψηλους πύργους και βαριές καστρόπορτες που άνοιγαν σαν καταπέλτες. Τα ρούχα του δεν ήταν από χρυσάφι, ασήμι και μετάξι. Η κορόνα του δεν είχε αστραφτερούς πολύτιμους λίθους, διαμάντια και μπριλάντια. Δεν κρατούσε βασιλικό σκήπτρο στο δεξί του χέρι. Δε χρειαζόταν άλογα για να μετακινείται ούτε παπύρους για να γράφει διαταγές.

Όλα εκεί ήταν ξεχωριστά. Αντί για πύργους έβλεπες παντού δορυφορικές κεραίες και δορυφορικά πιάτα. Αντί για κρυστάλλινους καθρέφτες, οι τοίχοι του παλατιού ήταν στολισμένοι με τεράστιες λεπτές οθόνες τηλεοράσεων. Στο κεφάλι του δε φορούσε κορόνα αλλά ένα ηλεκτρονικό κράνος με ακουστικά και τρισδιάσταστα γυαλιά για να βλέπει τις αγαπημένες του ταινίες στην τηλεόραση. Για σκήπτρο, κρατούσε στο χέρι του ένα πολύχρωμο τηλεκοντρόλ. Πότε πότε το μεταχειριζόταν σαν μικρόφωνο και τραγουδούσε:

Η ζωή μου όλη είναι μια ταινία

Σαν ανοίξω την τιβί, δε με νοιάζει η εξουσία!

Η αλήθεια είναι ότι η τηλεόραση ήταν μια καταπληκτική εφεύρεση που είχε συνεπάρει το βασιλιά. Από τη στιγμή που ο μεγάλος εφευρέτης του παλατιού, ο δόκτωρ Φούσκας Μπουρμπουλήθρας Ντε Λα Ρος Μυαλοκουκούτσης, του την είχε κάνει δώρο μόλις ανέβηκε στο θρόνο, ο βασιλιάς είχε ξετρελαθεί από τη χαρά του. Δε ζούσε παρά μόνο για την ημέρα που θα σκηνοθετούσε και θα πρωταγωνιστούσε σε μια δική του ταινία.

Όλη την ημέρα ο βασιλιάς Πληκτρολόγιος, από το πρωί μέχρι το βράδυ, στεκόταν μπροστά σε μια οθόνη κι έβλεπε, έβλεπε, έβλεπε τις αγαπημένες του ταινίες στην τηλεόραση. Και το βράδυ, αντί να πηγαίνει για ύπνο, άρχιζε να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια. Έτσι δεν του έμενε καθόλου χρόνος ούτε για ξεκούραση. Πολλές φορές ξεχνιόταν για μέρες, εβδομάδες, ακόμα και μήνες μπροστά στις οθόνες του και δεν ήξερε πότε ξημέρωνε και πότε νύχτωνε.

Τις περισσότερες υποθέσεις του παλατιού τις είχε αναθέσει στους αυλικούς του. Όσο για τις διαταγές του, η ιδιαιτέρα γραμματέας του τις έστελνε παντού με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του υπολογιστή του. Ο ίδιος δε δεχόταν ποτέ ακροάσεις υπηκόων στο παλάτι του. Όποτε ήταν μεγάλη ανάγκη να δει κάποιον απεσταλμένο, αντί να τον δεχτεί στην αίθουσα του θρόνου, προτιμούσε να μιλάει μαζί του από απόσταση, μέσω των χιλίων εξακοσίων πενήντα εφτά υπολογιστών και των τριών χιλιάδων οχτακοσίων ενενήντα εννιά τηλεοράσεων που ήταν τοποθετημένα σε κάθε γωνιά της χώρας και του παλατιού.

Στην αρχή όλα του φαίνονταν τέλεια και μαγικά. Ένιωθε ο πιο ευτυχισμένος βασιλιάς στον κόσμο. Μα όσο περνούσαν οι μέρες, οι μήνες και τα χρόνια, όλο και περισσότερο κλεινόταν στον εαυτό του, όλο και περισσότερο γινόταν πιο χλωμός, βαριόταν αφόρητα και δεν μπορούσε να κυβερνήσει το λαό του. Μα το σπουδαιότερο, δεν μπορούσε να κάνει και να σκεφτεί οτιδήποτε παρά μόνο έπρεπε για όλα να ρωτάει τους συμβούλους του.

Σχόλιο 

Μια ενδιαφέρουσα ιδέα, μετατρέπεται σε ένα χιουμοριστικό κείμενο που μπορεί κατά σημεία να αφήνει μια αίσθηση αναρχίας, καταφέρνει όμως να περάσει στον αναγνώστη αρκετά μηνύματα. Κρύβει η σύγχρονη τεχνολογία παγίδες; Πού μπορεί να οδηγήσει την ανθρώπινη επικοινωνία η ανεξέλεγκτη χρήση ηλεκτρονικών δικτύων; Έχουν άραγε τα βιβλία καμιά ελπίδα, όταν συγκρίνονται με τις τρισδιάστατες οθόνες προβολής ταινιών; Και ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει η εντατική χρήση της τηλεόρασης και των υπολογιστών στην παιδική φαντασία;

Ο Ρόαλντ Νταλ προειδοποιεί μέσα από το ποίημά του Television αλλά και με ορισμένους από τους στίχους του που τραγουδούν οι Ούμπα-Λούμπα στο Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο της σοκολάτας, ότι η τηλεόραση σκοτώνει τη φαντασία:

TV rots the senses in the head! It kills the imagination dead!

 It clogs and clutters up the mind! It makes a child so dull and blind. 

He can no longer understand a fantasy, A fairyland! 

His brain becomes as soft as cheese! His powers of thinking rust and freeze!

Ωστόσο μελέτες έχουν δείξει (π.χ. εδώ) ότι η τηλεόραση, αυτή η ηλίθια εφεύρεση (όπως χαρακτηρίζεται στη σ.33) δεν βλάπτει από μόνη της την φαντασία. Απλώς κουράζει το μυαλό, επιδεινώνει την όραση και καταλαμβάνει πολύτιμο χρόνο στο καθημερινό πρόγραμμα. Χρόνο, τον οποίο με τη σωστή προσοχή από τους γονείς, τα παιδιά θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν για παιχνίδι ή διάβασμα, δραστηριότητες δηλαδή που προάγουν τη δημιουργική σκέψη.

Ο χαρακτήρας Mike Teavee όπως παρουσιάζεται στην ταινία Charlie and the Chocolate factory
αντιπροσωπεύει το παιδί που αντί να διαβάζει, παίζει βιντεοπαιχνίδια (πηγή)

Η περιγραφή της ζωής στον πλανήτη Φ που διαβάζουμε στο ξεκίνημα του βιβλίου, μπορεί να δημιουργήσει απορίες στους μαθητές που αγαπούν την κυριολεξία. Στη δική μας τάξη, ακούστηκαν παρατηρήσεις όπως:
- Αν ο χρόνος κυλάει προς τα πίσω, αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι μικραίνουν αντί να μεγαλώνουν; Αλλά τότε πώς γεννιούνται;
- Αν οι μαθητές κάνουν μάθημα, τότε δεν γίνονται δάσκαλοι; Και τότε σε τι διαφέρει ο πλανήτης Φ από τον δικό μας;
- Όταν οι παλαιστές τραγουδάνε, η  μουσική λογικά δεν ακούγεται το ίδιο καλή, αλλά δεν τολμάς να τους το πεις για να μη σε δείρουν!

Αν οι παλαιστές τραγουδούσαν στην όπερα...
ο William Goldberg (πηγή) θα μπορούσε να λάβει μέρος στην Tosca! (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Στη σελίδα (σ.21) διαβάζουμε και σίγουρα, αν χαθεί η φαντασία, θα χαθεί και η χαρά.
Πώς άραγε συνδέονται οι δύο έννοιες; Είναι πράγματι ένας κόσμος χωρίς φαντασία ένας κόσμος όπου δεν υπάρχει χαρά; Ζητάμε από τους μαθητές μας να γράψουν μια μικρή παράγραφο, υποστηρίζοντας την άποψή τους με κατάλληλα επιχειρήματα.

Ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός, μας προτείνει σε αυτή την παρουσίαση μια σειρά από ερωτήσεις κατανόησης και δραστηριότητες σχετικές με το βιβλίο. Πολύ απλό, γρήγορο και διασκεδαστικό, είναι να δοκιμάσουμε να κατασκευάσουμε στην τάξη ένα διαστημόπλοιο με γλειφιτζούρι, που μπορεί να μας ταξιδέψει σε άλλους κόσμους! Θα βρείτε το πατρόν εδώ, ενώ στην φωτογραφία φαίνεται το τελικό αποτέλεσμα (πηγή).

Στον πλανήτη της φαντασίας

Ευτυχώς, ο μπαμπάς έφερε το γάλα

Υπόθεση

Η μαμά λείπει σε συνέδριο και ο μπαμπάς έχει αναλάβει τις δουλειές του νοικοκυριού. Όταν πηγαίνει να φέρει το γάλα για το πρωινό, αργεί πάρα πολύ να γυρίσει σπίτι... τόσο, που μόλις επιστρέφει, τα παιδιά ζητούν να τους δικαιολογηθεί, κι εκείνος σκαρφίζεται μια θεότρελη ιστορία:

Πρώτα τον απήγαγαν οι εξωγήινοι, μετά την γλίτωσε από τους Πειρατές της Καραϊβικής, έπειτα ανέβηκε σ' ένα αερόστατο με πιλότο έναν στεγόσαυρο - επιστήμονα και ταξίδεψε χίλια χρόνια πίσω, σ' ένα ηφαιστειογενές νησί γεμάτο ιθαγενείς που ήθελαν να τον θυσιάσουν. Σειρά είχε το πέρασμα από τη χώρα των αιμοβόρων βγουικολάκων από την οποία και πάλι απέδρασε, για να φτάσει στη δεύτερη και τελική αναμέτρηση με τους εξωγήινους!

Τα παιδιά του αρνούνται φυσικά να τον πιστέψουν, όμως εκείνος ακουμπάει στο τραπέζι της κουζίνας ένα μοναδικό αποδεικτικό στοιχείο...

  

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Παπαδόπουλος
Συγγραφέας: Neil Gaiman
Μετάφραση: Φίλιππος Μανδηλαράς
Εικονογράφηση: Skottie Young (αμερικανική έκδοση) Chris Riddell (βρετανική έκδοση)
Τίτλος πρωτοτύπου: Fortunately, the milk
ISBN: 978-960-569-257-5
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013 (στα ελληνικά 2014)
Σελίδες: 128
Τιμή: περίπου 7 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Στ', Γυμνάσιο
Παρουσίαση του βιβλίου από τον συγγραφέα εδώ  (στα αγγλικά)
Ο συγγραφέας εξηγεί το κίνητρο που τον έκανε να γράψει το βιβλίο εδώ (στα αγγλικά)
Διαβάστε τις 3 πρώτες σελίδες της ιστορίας εδώ

Κριτική 

Θεοπάλαβη περιπέτεια φαντασίας γεμάτη χιούμορ, υπερβολές και πρωτότυπους χαρακτήρες. Η απόδοση στα ελληνικά μεταφέρει με ζωντάνια το πνευματώδες ύφος του συγγραφέα και δημιουργεί ένα κείμενο απολαυστικό, τουλάχιστον για τους εμπειρότερους αναγνώστες. Σε ένα-δύο σημεία συναντάμε αγγλισμούς (σ.41 την έφαγε με το κέλυφος και τα πάντα) ή ασάφειες (σ.62 -τα γαλάζια αστέρια- είναι στη μόδα σήμερα. Τα γαλάζια αστέρια είναι πολύ ξεπερασμένα πια) που όμως δεν επηρεάζουν τη γενική εικόνα. Η πλοκή χωρίζεται σε επτά άτιτλες ενότητες μετρίου μεγέθους (5-17 σελίδων), που διαβάζονται πολύ ευχάριστα καθώς βρίθουν από δράση και ανατροπές. Στο να μην κουραστεί ο αναγνώστης συμβάλει και το πάγωμα της διήγησης του μπαμπά-πρωταγωνιστή (σε τέσσερα σημεία) από τα παιδιά του, που εκφράζοντας τις απορίες και τις ενστάσεις τους, μας επαναφέρουν για λίγο στο παρόν. Το στήσιμο του κειμένου είναι εξαιρετικό, με την εικονογράφηση να αλληλεπιδρά και να δένει μαζί του πολύ φυσικά,  συνδιαμορφώνοντας ένα άρτιο τελικό αποτέλεσμα. Τα ασταμάτητα χωροχρονικά πηγαινέλα, η λεπτή υποβόσκουσα ειρωνεία και η κατά σημεία σκόπιμα περίπλοκη σύνταξη, μας οδηγούν ωστόσο στο να προτείνουμε το βιβλίο περισσότερο σε παιδιά γυμνασίου ή ώριμους αναγνώστες των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού.

Φαντασία, δημιουργικότητα και χιούμορ Στήσιμο κειμένου και εικονογράφηση

Αξίες - Θέματα
Χιούμορ, Ταξίδια, Επιστήμες, Φαντασία, Χρόνος

Σκηνές που ξεχωρίσαμε

Όταν τους δυο χρονο-ταξιδιώτες συλλαμβάνουν οι ιθαγενείς!

Εικονογράφηση

Πανταχού παρούσα, αλληλεπιδρά με το κείμενο και δένει εξαιρετικά μαζί του, σε βαθμό που να απορεί κανείς πώς θα έμοιαζε το βιβλίο αν κάποιος άλλος εικονογράφος είχε αναλάβει το δημιουργικό μέρος. Η απορία αυτή λύνεται ωστόσο εύκολα: αρκεί να προμηθευτεί κανείς την βρετανική έκδοση του βιβλίου, στην οποία την εικονογράφηση επιμελήθηκε ο Chris Riddell. 

Απόσπασμα 

«Θα ήθελες να πατήσεις το κουμπί;» είπε ο δόκτορας Στεγ.

Πάτησα το κόκκινο κουμπί. Ακούστηκε ένας θόρυβος σαν να σου ξεβούλωναν τα αυτιά, κάμποσα χρόνια φτερούγισαν και βρέθηκαν να πλέω στο καλάθι του αερόστατου πάνω από τη διασταύρωση της οδού Μάρσαλ με τη Φλέτσερ. Έβλεπα το σπίτι μας από ψηλά! Έβλεπα τα ποδήλατα στον πίσω κήπο. Έβλεπα ακόμα και το σπιτάκι των κουνελιών.

«Φτάσαμε!» είπα και χτύπησα φιλικά τις πελώριες φολίδες στην πλάτη του δόκτορα Στεγ.

«Χάρηκα πάρα πολύ που σε είχα σύντροφο στο ταξ… αααα» είπε ο δόκτορας, γιατί ξαφνικά ακούστηκε ένα γνώριμο θμμμθμμμ και, πριν προλάβω να πατήσω το κόκκινο κουμπί, βρεθήκαμε όλοι, μαζί και το αερόστατο, στο τεράστιο μεταλλικό κατάστρωμα ενός ιπτάμενου δίσκου, ενώ κάμποσοι πολύ ξινοί και γλιτσεροί πράσινοι τύποι μας κοιτούσαν με πάρα πολλά μάτια. Και δεν έδειχναν καθόλου χαρούμενοι.

«Χα χα!» είπαν κάμποσοι γλιτσεροί ταυτόχρονα. «Νόμιζες πως μας είχες ξεφύγει, ε; Έκανες λάθος! Τώρα πρέπει να μας παραδώσεις τον πλανήτη σου για να τον ανακαινίσουμε. Για αρχή, θα βγάλουμε όλα τα δέντρα και θα βάλουμε πλαστικά φλαμίγκο».

«Γιατί;»

«Μας αρέσουν τα πλαστικά φλαμίγκο. Πιστεύουμε πως είναι η πιο υψηλή τέχνη που έχει ποτέ επιτύχει ο πλανήτης Γη. Και δεν κάνουν τόσα σκουπίδια όσα τα δέντρα.»

«Επίσης, θα αντικαταστήσουμε τα σύννεφα με αρωματικά κεριά.»

«Και τα αρωματικά κεριά μας αρέσουν» εξήγησε ένα μεγάλο πράσινο γλιτσερό άτομο, που έμοιαζε να είναι φτιαγμένο από μύξα.

«Μας αρέσουν και τα διακοσμητικά πιάτα!» είπε ένα άλλο πλάσμα. «Θα βάλουμε ένα διακοσμητικό πιάτο στη θέση του φεγγαριού».

«Ένα πολύ ΜΕΓΑΛΟ διακοσμητικό πιάτο, που θα απεικονίζει διάσημα μνημεία του πλανήτη».  

«Και μετά θα αντικαταστήσουμε όλα τα διάσημα μνημεία του πλανήτη με διακοσμητικά πιάτα που θα έχουν πάνω την εικόνα του κάθε μνημείου. Έτσι, ο πύργος του Άιφελ θα αντικατασταθεί με ένα μεγάλο πιάτο που θα έχει τον πύργο του Άιγελ πάνω.

Και η Αυστραλία θα αντικατασταθεί από ένα πραγματικά πολύ πελώριο πιάτο που θα έχει πάνω τον χάρτη της Αυστραλίας».

«Επίσης, όλα τα βουνά θα τα αντικαταστήσουμε με μαξιλάρια του καναπέ» είπε το μικρότερο και γλιτσερότερο πλάσμα απ΄ όλα εκεί πέρα, με τη γουργουριστή φωνή του γεμάτη θρίαμβο.

«Έχουμε μάθει πολλά από την προηγούμενη συνάντησή μας» είπαν κάποιοι γλιτσεροί που ήταν κολλημένοι σ’ έναν τοίχο. «Αν κοιτάξεις εκεί, θα δεις πως η πόρτα που βγάζει στο χωροχρονικό συνεχές, και που τη χρησιμοποίησες για να μας ξεφύγεις την περασμένη φορά, τώρα είναι κλειδωμένη».

Πράγματα ήταν κλειδωμένη. Είχε πάνω ένα τεράστιο λουκέτο και μια επιγραφή που έλεγε ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ με απειλητικά κόκκινα γράμματα. Επίσης υπήρχαν αλυσίδες γύρω του και μια ταινία που έγραφε ΜΗΝ ΠΕΡΝΑΤΕ καθώς και ένα χειρόγραφο σημείωμα που έλεγε

Για την εξυπηρέτησή σας, χρησιμοποιήστε μια άλλη πόρτα.

Η ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΗΤΑΝ ΑΔΥΝΑΤΗ.

«Επίσης, έχουμε εξουδετερώσει τη Χρονομηχανή σας».

Κοίταξα τον δόκτορα. Τα φολιδωτά πίσω πτερύγιά του είχαν πέσει και η ουρά του ήταν - καλά, δε θα πω ακριβώς ανάμεσα στα σκέλια του, γιατί οι στεγόσαυροι δεν είναι σαν τα σκυλιά, αλλά αν ήταν, τότε σίγουρα θα ήταν ανάμεσα στα σκέλια του.

«Παρακολουθούμε τις κινήσεις σας στον χώρο και τον χρόνο» είπε ένας μεγάλος γλιτσερός εξωγήινος μπροστά από μια κονσόλα με οθόνη.

«Τώρα κοιτάξτε τι θα συμβεί όταν πατήσω αυτό το γκρούντελντορφερ» είπε ένας άλλος που έσταζε γλίτσα. Ήταν μισοκολλημένος στον τοίχο πλάι σ’ ένα μεγάλο μαύρο γυαλιστερό κουμπί.

«Κουμπί λέγεται» είπα.

«Βλακείες. Το ονομάσαμε έτσι προς τιμήν της θείας μας, της Νέσι Γκρούντελντορφερ» είπαν οι γλιτσεροί. Αυτός που έσταζε πιο πολύ απ’ όλους πάτησε το μαύρο κουμπί στον μεταλλικό τοίχο με κάτι που μπορεί να ήταν δάχτυλο, αλλά έμοιαζε περισσότερο με τεντωμένη μύξα.

Ακούστηκε ένα Κρρρικ. Και ύστερα ένα Φφφφζζζζ.

Και γύρω μας, όλο νεύρα και τσατίλα, εμφανίστηκαν κάμποσοι πειρατές, μερικοί απ’ τους ανθρώπους της ζούγκλας με τα μαύρα μαλλιά, ένας πολύ θυμωμένος ηφαιστειακός θεός, μια μεγάλη γυάλα γεμάτη πιράνχας και αρκετοί βγουικόλακες.

Σχόλια 

Η ιστορία του Gaiman μοιάζει κατά βάση ψυχαγωγική, χωρίς ιδιαίτερα διδάγματα και προβληματισμούς. Ωστόσο, το περίεργο ταξίδι του ήρωά του, που στους μεγαλύτερους θυμίζει το Γυρίστε τον γαλαξία με ωτοστόπ, δεν γράφτηκε απλώς για να μας διασκεδάσει, παρωδώντας τα ταξίδια στον χρόνο. Όπως ο ίδιος ο συγγραφέας αποκαλύπτει, κίνητρό του αποτέλεσε το ότι οι μπαμπάδες δεν απολαμβάνουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην λογοτεχνία και γι' αυτό αποφάσισε να τους ανεβάσει λίγο την αυτοπεποίθηση. Σύμφωνα με άλλες πηγές, στη συγγραφή τον οδήγησαν οι τύψεις που τον κυνηγούσαν μετά από κάποια παλαιότερα κείμενά του που μιλούσαν για αδιάφορους πατεράδες (π.χ. Η μέρα που αντάλλαξα τον μπαμπά μου για δύο χρυσόψαρα). Ένιωσε λοιπόν ότι έπρεπε να στηρίξει το γένος των μπαμπάδων και να αποδείξει πόσο σημαντικά και ηρωικά πράγματα κάνουν καθημερινά, συμβάλλοντας στις ανάγκες του σπιτιού.

Στην ελληνική αγορά κυκλοφορεί μεταφρασμένη η αμερικανική έκδοση του βιβλίου, ενώ υπάρχει και μια βρετανική με διαφορετική εικονογράφηση, μεγαλύτερα τυπογραφικά, περισσότερες σελίδες (166 αντί για 128) και ένα πτυσσόμενο τετρασέλιδο με έγχρωμες ζωγραφιές. Μια εμπεριστατωμένη σύγκριση των δύο εκδόσεων θα βρείτε εδώ. Όπως φαίνεται και από την παρακάτω εικόνα που αντλήσαμε από τον εν λόγω σύνδεσμο, η απόδοση των χαρακτήρων και του περιβάλλοντος από τον Chris Riddell (βρετανική έκδοση) είναι πιο ρεαλιστική και κοντά στο κείμενο, ενώ η άποψη του Skottie Young (αμερικάνικη έκδοση) είναι πιο καρτουνίστικη. Η γραμματοσειρά που επιλέχθηκε για την ελληνική έκδοση θυμίζει κείμενο γραμμένο στο χέρι και δένει έτσι άριστα με την πιο παιχνιδιάρικη απόδοση του Αμερικάνου κομίστα. 

Το αστείο σύμφωνα με μια ανάρτηση του συγγραφέα, είναι ότι ο Αμερικάνος καλλιτέχνης σκιτσάρει το γάλα σε μπουκάλι (ενώ στις ΗΠΑ το γάλα σπάνια κυκλοφορεί σε μπουκάλια) και αντίστοιχα ο Βρετανός το τοποθετεί σε χάρτινο κουτί (τη στιγμή που στη Βρετανία το γάλα διανέμεται ακόμα σε μπουκάλια). Περισσότερα για την ιστορία των μπουκαλιών γάλακτος μπορείτε να διαβάσετε εδώ ενώ το πόσο περήφανοι είναι οι Βρετανοί για τους υπαλλήλους που το παραδίδουν πόρτα-πόρτα, φαίνεται από άρθρα σαν αυτό.

Σύγκριση της εικονογράφησης στην βρετανική και την αμερικανική έκδοση (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Στο μάθημα των εικαστικών θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε με ζωγραφική πάνω σε μπουκάλια γάλακτος (πλαστικά ή γυάλινα), να αποδώσουμε τον κόσμο όπως θα τον άλλαζαν οι εξωγήινοι (αφού διαβάσουμε το απόσπασμα στις σελ. 86-89) χρησιμοποιώντας πλαστικά πιάτα ή να επικεντρωθούμε σε κατασκευές με αερόστατα, ανάλογα με τις προτιμήσεις των μαθητών. Στη δική μας τάξη επιλέξαμε το τελευταίο και τα αποτελέσματα (όπως φαίνεται και στις παρακάτω εικόνες) ήταν αρκετά χαριτωμένα.

Στο μάθημα της Γλώσσας, θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να σκεφτούν έναν τίτλο για κάθε ένα από τα 7 κεφάλαια του βιβλίου (χωρίζοντάς τους σε ομάδες ώστε να μη χρειαστεί να διαβάσουν ολόκληρο το κείμενο), ή να αξιοποιήσουμε αυτή την έτοιμη δραστηριότητα δημιουργικής γραφής (με οδηγίες στα αγγλικά), που μας καλεί να επινοήσουμε τη δική μας ιστορία - δικαιολογία που καθυστερήσαμε στα ψώνια και στη συνέχεια να την εικονογραφήσουμε. Καλή διασκέδαση!

Ευτυχώς, ο μπαμπάς έφερε το γάλα

Ο Κοπέρνικος και ο μικρός Άμπακος

Υπόθεση

Στο λιμάνι Ζάρι του Ανάποδου Κόσμου, ο Κοπέρνικος εργάζεται ως οδηγός - πορθμέας, μεταφέροντας με τον κυβόσαυρό του τον Μαξ, όσους τουρίστες θέλουν να επισκεφθούν τα αντικρινά νησιά Ξόρκι. Ένα μεσημέρι, εμφανίζονται στην προκυμαία δυο θεόρατοι Άμπακοι, ο Κόκο με τη μαμά του, η οποία έχει υποσχεθεί στον γιο της να τον στείλει απέναντι. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του Κοπέρνικου, η υπερτραφής μαμά τον πείθει να φορτώσει τον γιο της επάνω στον κυβόσαυρο. Με ποιο τρόπο μπορεί όμως να συμβεί κάτι τέτοιο, χωρίς να προκληθεί κάποιο ατύχημα; Θα καταφέρει ο Κοπέρνικος να βρει μια λύση;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη
Εικονογράφηση: Μαργαρίτα Τζαννέτου
ISBN: 978-618-01-0220-8
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013
Σελίδες: 72
Τιμή: περίπου 6 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ 
Τάξεις: Β', Γ'
Διαβάστε τις πρώτες δώδεκα σελίδες εδώ

Κριτική

Χαριτωμένη, σουρεαλιστική ιστορία για μικρούς αναγνώστες, που ασχολείται τόσο με θέματα διατροφής όσο και... μηχανικής! Η γλώσσα είναι αρκετά απλή, αν και υπάρχουν σημεία που ίσως θα μπορούσαν να είναι πιο σαφή. Οι πρωτότυποι, υπερβολικοί σε όλα τους χαρακτήρες, μπορεί να φανούν ελκυστικοί στα παιδιά, ενώ οι ζωηροί διάλογοι και η γενικότερα θεοπάλαβη διάθεση, δεν αφήνουν το ενδιαφέρον τους να ατονίσει εύκολα. Κάτι επίσης ενδιαφέρον, είναι πως τα πολλά ανορθόδοξα που συναντάμε στο βιβλίο, έρχεται να ισορροπήσει η αγάπη των συγγραφέων για την επιστήμη και τη λογική, που στο κείμενο διαφαίνεται έκδηλη, διαμορφώνοντας τελικά ένα μάλλον ιδιόρρυθμο μείγμα. Παρότι το εξώφυλλο δεν φαίνεται να συγκίνησε ιδιαίτερα τα παιδιά της τάξης μας, η εικονογράφηση είναι στο κλίμα του κειμένου και αλληλεπιδρά μαζί του, ενισχύει την αίσθηση του αλλόκοτου ενώ τη συναντάμε σε κάθε σελίδα. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε έμπειρους αναγνώστες της Β' και της Γ' τάξης, καθώς είναι μάλλον περίπλοκο για τους μικρότερους.

Πρωτότυποι χαρακτήρες Συνδυασμός Επιστήμης και Φαντασίας

Αξίες - Θέματα

Χιούμορ, Φαντασία, Επιστήμη, Διατροφή

Εικονογράφηση

Χαριτωμένη, κάπως αλλόκοτη, αλλά πολύχρωμη και πανταχού παρούσα, η εικονογράφηση αλληλεπιδρά με το κείμενο μέσα από χάρτες και διαγράμματα, και βοηθάει στην καλύτερη κατανόησή του. Οι γραμμές μολυβιού ωστόσο που αχνοφαίνονται σε ορισμένα σχέδια (π.χ. εικόνα δεξιά), ίσως αφήσουν στους αναγνώστες μια αίσθηση προχειρότητας. 

Απόσπασμα

Είχε σχεδόν μεσημεριάσει και ο Κοπέρνικος, καθισμένος στην αγαπημένη του πράσινη πολυθρόνα, απολάμβανε το διάλειμμά του φουσκώνοντας κάτι μεγάλα κατακόκκινα μπαλόνια. Είχε φουσκώσει ήδη το εικοστό έκτο μπαλόνι, όταν στην προβλήτα έκανε την εμφάνισή του ένας μικρός Άμπακος με τη μαμά του!

Οι Άμπακοι είναι κάτι εντυπωσιακά πλάσματα, πανύψηλα, θεόρατα και απολύτως στρογγυλά! Κατοικούν στην Κοιλάδα της Κοιλιάς, τη λεγόμενη «Κοιλιάδα», μια εύφορη περιοχή όπου ευδοκιμούν όλα τα καλούδια και οι λιχουδιές του κόσμου! Εκεί οι Άμπακοι περνάνε τις μέρες τους τρώγοντας ό,τι απλώνεται μπροστά τους σε πολύ μεγάλες ποσότητες: τυροπιτάκια, μπιφτεκάκια, λαχανοζυμαράκια, μυζηθρο-ροκφορο-ανηθοπιτάκια και ό,τι άλλο μπορεί να φαγωθεί!

- Καλημέρα, λιγνούλη! Είπε η μαμά του μικρού Άμπακου στον Κοπέρνικο, μασουλώντας ταυτόχρονα μια μεγάλη μπουκιά από την παραγεμισμένη γαλλική μπαγκέτα που κρατούσε στο χέρι της. Σήμερα είναι τα γενέθλια του γιου μου, του Κόκο, και του έχω υποσχεθεί μια βόλτα στα απέναντι νησιά! Εγώ νιώθω κάπως αδύναμη και σκέφτομαι να μείνω στο λιμάνι Ζάρι μπας και τσιμπήσω κάτι, είπε και δάγκωσε ένα μεγάλο κομμάτι ψωμιού, πριν ακόμη καταπιεί το προηγούμενο.

Ο Κοπέρνικος κοίταζε μια το μικρό Άμπακο, που τον περνούσε σε ύψος τουλάχιστον οχτώ κεφάλια, και μια τον Μαξ, ο οποίος μόνο και μόνο στην ιδέα της μεταφοράς του τεράστιου αυτού πλάσματος πάνω στην πλάτη του είχε αρχίσει να τρέμει από το φόβο του!

- Λυπάμαι, κυρία μου, αλλά αυτή η βόλτα θα είναι κάπως δύσκολο να γίνει! Φαίνεται ότι ο μικρός σας έφαγε σήμερα κάτι παραπάνω και πέφτει λίγο βαρύς για τον κυβόσαυρό μου, τόλμησε να ξεστομίσει ο Κοπέρνικος.

- Μα τι λέτε; Απάντησε θιγμένη η μαμά. Ίσα ίσα που ξεκινήσαμε τόσο πρωί από το σπίτι σήμερα, ώστε το χρυσό μου δεν πρόλαβε να βάλει ούτε εκατό μπουκιές στο στόμα του! Άλλωστε, ο Κόκο μου είναι εξαιρετικά λιτοδίαιτος και προσέχει πολύ τη διατροφή του! Συμπλήρωσε και, ξετυλίγοντας ένα πικάντικο σαλάμι αέρος, βάλθηκε να περιγράφει το ημερήσιο «διατροφολογικό πρόγραμμα» του γιου της:

Σαν ξυπνήσει το πρωί

πίνει ένα καφεδάκι

και θα ψάξει στα ντουλάπια

για κανένα κουλουράκι.

Αφού πιεί μια βυσσινάδα

ένα γιαουρτάκι θέλει

και μετά δυο φρυγανίτσες

αλειμμένες με το μέλι.

Αφανίζει μια μπανάνα

κι ένα αυγό τηγανητό

μέχρις ότου να το βγάλει

απ’ το φούρνο το ψητό.

Δυο μπουτάκια κι ένα στήθος

με πατάτες ριγανάτες

και μια πλούσια σαλάτα

με αγγούρια και ντομάτες

Μα όταν όλ’ αυτά τα φάει

θα περάσει στο γλυκό,

δηλαδή μία τουρτίτσα

και εκμέκ με παγωτό.

Τρώει για φρούτο ένα πεπόνι

κι ένα μπολ με μαύρα μούρα.

το ψυγείο πάλι ανοίγει

γιατί του ‘ρχεται λιγούρα.

Κατεβάζει ντολμαδάκια,

δυο βαζάκια μαρμελάδα

και γεμίζει βιταμίνες

πίνοντας πορτοκαλάδα.

Μα όταν πέφτει στο κρεβάτι

δεν μπορεί να κοιμηθεί

γιατί ο νους του ταξιδεύει

πάντα γύρω απ’ το φαΐ.

Κι έτσι μέχρι το πρωί

τι να κάνει το παιδί;

Καταπίνει ό,τι βρει!

Σχόλιο

Χωρίς αμφιβολία, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται στο βιβλίο το στοιχείο του παραλόγου με τη λογική, σ' έναν κόσμο που ελάχιστα μοιάζουν φυσιολογικά κι όμως όλα (ή σχεδόν όλα) υπακούν στους νόμους της φυσικής.

Σε τι κόσμο θα μας ήταν άραγε δυσκολότερο να ζήσουμε; Σε κάποιον που μοιάζει φυσιολογικός αλλά λειτουργεί με κανόνες άγνωστους ή σε κάποιον που μοιάζει αλλόκοτος και οι γνώριμοί μας νόμοι της φυσικής παραμένουν σε ισχύ; Βασιζόμενοι στις μεταβλητές Περιβάλλον και Νόμοι, μπορούμε να δημιουργήσουμε τέσσερις εναλλακτικές κόσμων, οι οποίες φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα. Τα παιδιά στην τάξη κλήθηκαν να δημιουργήσουν μια μικρή ιστορία για κάθε τετράγωνο και μετά από σύντομη συζήτηση έγινε φανερό ότι προτιμούν τον κόσμο έτσι ακριβώς όπως είναι τώρα!

Χρήση στην τάξη

Στην τάξη, η ιστορία μπορεί να εμπνεύσει διάφορα πειράματα φυσικής. Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε έναν βαρύ επιβάτη από τη στεριά σε ένα κοντινό νησί; Στο βιβλίο η απάντηση αναζητείται στις εξής εναλλακτικές:

α. ανέβασμα επιβάτη με ανεμόσκαλα σε μεταφορικό μέσο

β. ανέβασμα στο μεταφορικό μέσο με γερανό

γ. άλμα επιβάτη στο μεταφορικό μέσο

δ. βολή με κανόνι προς το νησί (με βλήμα τον επιβάτη)

ε. φόρτωμα επιβάτη σε σχεδία

στ. δέσιμο με μπαλόνια επάνω στο μεταφορικό μέσο!

Στη δική μας τάξη σταθήκαμε στο ε', δοκιμάζοντας να κατασκευάσουμε μια σχεδία από ξυλάκια για σουβλάκι. Στη συνέχεια την τοποθετήσαμε στο νερό και παρατηρήσαμε πόσο βάρος μπορούσε να σηκώσει, αυξάνοντας προοδευτικά τη μάζα του (και την πυκνότητά του) με αναμμένα κεράκια. Στο έκτο ρεσό που φορτώσαμε στη σχεδία μας, τα νερά άρχισαν να ανεβαίνουν και οι επιβάτες κινδύνευσαν να σβήσουν! Περισσότερα για τη συνθήκη πλεύσης μπορείτε να διαβάσετε στο αντίστοιχο μάθημα Φυσικής της Β' Γυμνασίου, ενώ όσοι αποφασίσουν να ασχοληθούν με την άνωση, ας μην ξεχάσουν το χαριτωμένο πείραμα του καρτεσιανού δύτη.

Η σχεδία μας άντεξε μέχρι 6 φωτεινούς επιβάτες... μετά, ούτε πομπίλος
δεν θα μπορούσε να τη βοηθήσει! -Ο στίχος από την αρχαία ποιήτρια Ήριννα.

Ο Κοπέρνικος και ο μικρός Άμπακος

Δόκτορ Πορδαλός (1): Η περίφημη πορδαλόσκονη

Υπόθεση

Ο 10χρονος Μπούλης, ένα αγόρι με καροτί μαλλιά, μικροσκοπικό μπόι και τεράστια αυτοπεποίθηση, μετακομίζει στην οδό Κανονιού στο Όσλο, λίγες μέρες πριν από την εθνική γιορτή της 17ης Μαΐου. Εκεί θα γνωρίσει νέους φίλους όπως τη Λίζα και τον τρελούτσικο επιστήμονα δόκτορα Πορδαλό, αλλά και τα ανάγωγα παιδοβούβαλα Τρουλς και Τριμ, που τρομοκρατούν οποιονδήποτε βρεθεί στον δρόμο τους. Στην εβδομάδα που θα ακολουθήσει, ο Μπούλης χωρίς να χάσει την αισιοδοξία του ούτε για ένα λεπτό, θα επιβιώσει από μια τρελή περιπέτεια μέσα στην οποία γίνεται πειραματόζωο, αστροναύτης, φωσφοριζέ λάμπα και θύμα εκφοβισμού, απορρίπτεται από μια φάλτσα σχολική μπάντα, κλείνεται σε φυλακές υψίστης ασφαλείας και καταπίνεται από ένα ανακόντα του Αμαζονίου! Τελικά, θα καταφέρει ευτυχώς να επιστρέψει στον επάνω κόσμο για το απαραίτητο happy end, σώζοντας μάλιστα και το κύρος του βασιλιά της Νορβηγίας! Πώς μπορεί να συνδέονται όλα αυτά με την περίφημη πορδαλόσκονη;

  

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Μεταίχμιο
Συγγραφέας: Jo Nesbo
Μετάφραση: Δέσπω Παπαγρηγοράκη
Εικονογράφηση: Per Dybvig
Τίτλος πρωτοτύπου: Doktor Proktors Prompepulver
ISBN: 978-960-501-913-6
Έτος 1ης Έκδοσης: 2007 (στα ελληνικά 2012)
Σελίδες: 246
Τιμή: περίπου 10 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Γυμνάσιο
Ακούστε μια ηχητική συνέντευξη που ο συγγραφέας δίνει σε παιδιά εδώ  (στα αγγλικά)
Ιστοσελίδα της ταινίας (περιλαμβάνει παιχνίδι "πιάσε τις σταγόνες που πέφτουν") εδώ

Κριτική

Μια υπερηχητικά ανορθόδοξη, γκροτέσκα περιπέτεια από τον αναγνωρισμένο συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων για ενηλίκους Jo Nesbø, που αποτελεί τον πρώτο τόμο σε μια σειρά ιστοριών με ήρωα τον δόκτορα Πορδαλό. Η μετάφραση είναι αρκετά καλή, μας μεταφέρει το κείμενο με σαφήνεια και ζωντάνια και επιτρέπει να το απολαύσουμε χωρίς προβλήματα ροής. Η πλοκή χωρίζεται σε 22 κεφάλαια μετρίου μεγέθους (4-18 σελίδες το καθένα, συνήθως γύρω στις 10) με κλιμακωτή δράση, που διατηρεί το ενδιαφέρον των αναγνωστών ακμαίο μέχρι το τέλος. Οι χαρακτήρες παρουσιάζουν τάσεις φυγής από τα στενά πλαίσια που συνήθως θέτει η παιδική λογοτεχνία ενώ ορισμένα σημεία στο κείμενο θα μπορούσαν να θεωρηθούν οριακά κατάλληλα για τους μικρότερους. Οι «περίεργες» σκηνές, η υποβόσκουσα κοινωνική κριτική και η έκταση του κειμένου, μας οδηγούν να το προτείνουμε κυρίως σε μαθητές γυμνασίου ή αρκετά ώριμους αναγνώστες Δημοτικού, που αγαπούν τις εξωφρενικές περιπέτειες, το "λερωμένο" χιούμορ και τους αντιήρωες.

Φαντασία και ιδιαίτερη πλοκή Κοινωνική κριτική Μηνύματα αισιοδοξίας μέσα από τη συμπεριφορά του ήρωα

Οι ανορθόδοξες προσεγγίσεις και το ιδιότυπο χιούμορ μπορεί να μεταφέρουν λάθος μηνύματα στα παιδιά

Αξίες - Θέματα
Χιούμορ, Ανισότητα, Εκφοβισμός, Τεχνολογία, Μουσική, Αισιοδοξία, Φιλία

Σκηνές που ξεχωρίσαμε

Όταν ο Μπούλης κάνει τη θεαματική του επιστροφή στον πάνω κόσμο, ανατρέποντας σε λίγες παραγράφους όλα τα αρνητικά δεδομένα.

Εικονογράφηση

Σκληρή εικονογράφηση (κάποιοι μαθητές την χαρακτήρισαν με τη γνωστή παιδική ευθύτητα "απαίσια"), έγχρωμη αλλά όχι πολύχρωμη, σκιαγραφεί τους χαρακτήρες με αλλόκοτο τρόπο... Με δυο - τρία μικρά ή λίγο μεγαλύτερα σκίτσα σε κάθε κεφάλαιο, δηλώνει παρούσα και σίγουρα συμβάλει στη διαμόρφωση ενός κλίματος... διαφορετικού!

Απόσπασμα 

Ο σφιγκτήρας όφης Άννα Κόντα ξύπνησε απότομα. Είχε δει το ίδιο όνειρο που ονειρευόταν πάντα. Πως κολυμπούσε με τη φιδομάνα του στα υπέροχα ζεστά νερά του Αμαζόνιου, ανάμεσα σε πιράνχας, κροκόδειλους, δηλητηριώδη φίδια και άλλους καλούς φίλους, και ήταν ευτυχισμένος σαν ιπποπόταμος. Και πως μια νύχτα τον έπιασαν με ένα δίχτυ, τον έβγαλαν από το νερό και τον μετέφεραν σε μια παγωμένη χώρα, όπου κατέληξε σε ένα κατάστημα που πουλούσε κατοικίδια. Και πως μια μέρα, ένα χοντρό αγόρι είχε μπει στο κατάστημα με τον πατέρα του, ο οποίος είχε βάλει τις φωνές στον καταστηματάρχη και του είχε δείξει σημάδια από δάγκωμα στο παχουλό χέρι του γιου του. Ύστερα το αγόρι είχε ανακαλύψει το φίδι, το πρόσωπό του είχε φωτιστεί, είχε τραβήξει τον πατέρα του κοντά και του το είχε δείξει κραυγάζοντας: Άννα Κόντα! Έτσι τον αποκαλούσαν, παρόλο που το Άννα Κόντα ήταν κοριτσίστικο όνομα ενώ αυτός ήταν αγόρι! Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζε!

Τον είχαν βάλει σε ένα κλουβί στο Χουβσέτερ και τον τάιζαν με κάτι ασπρουλιάρικα, γλοιώδη μπαλάκια που είχαν γεύση ψαριού, ενώ το αγόρι έχωνε κλαδιά στο κλουβί του και τον τσιγκλούσε. Και παρόλο που όλα αυτά είχαν γίνει πριν από τριάντα χρόνια, ο Άννα Κόντα ξυπνούσε συχνά από αυτό τον φριχτό εφιάλτη μουσκεμένος στον ιδρώτα, αν βέβαια τα φίδια ιδρώνουν. Και ύστερα αναστέναζε ανακουφισμένος, γιατί δε βρισκόταν πια στο διαμέρισμα στο Χουβσέτερ αλλά μέσα στους υπέροχα ζεστούς υπονόμους κάτω από το κέντρο του Όσλο.  Αυτό που είχε συμβεί ήταν πως ένα βράδυ το αγόρι είχε ξεχάσει να κλειδώσει το κλουβί και έτσι ο Άννα Κόντα δραπέτευσε μέσα από το ανοιχτό παράθυρο της κρεβατοκάμαρας και κατέβηκε από την υδρορροή στον δρόμο, όπου μετά από πολύ ψάξιμο και τις υστερικές φωνές κάνα δυο γυναικών βρήκε μια χαλαρή σχάρα σε ένα φρεάτιο αποχέτευσης και τρύπωσε στον υπόνομο. Την πρώτη του νύχτα στο Δημοτικό Αποχετευτικό Σύστημα του Όσλο είχε μείνει κουλουριασμένος και καταφοβισμένος σε μια γωνιά. Όμως γρήγορα του είχε περάσει ο φόβος. Μέχρι την άλλη μέρα είχε αρχίσει να κάνει αυτά που συνηθίζουν οι ανακόντα: να σφίγγει δυνατά διάφορα πράγματα και μετά να τα τρώει. Γιατί εκεί κάτω έβριθε από ράτους νορβέτζικους, νυχτερίδες και συνηθισμένους ποντικούς. Μπορεί να μην ήταν ακριβώς ο Αμαζόνιος, αλλά δεν ήταν και τόσο άσχημα. Μάλιστα, ακριβώς την επόμενη μέρα έπεσε πάνω σε έναν αληθινό μογγολικό αρουραίο των νερών.

Τώρα που ο Άννα Κόντα είχε γίνει τόσο μεγάλος, είχε αρχίσει να μη συσφίγγει το φαγητό του πρώτα αλλά να το καταβροχθίζει κατευθείαν, πράγμα πολύ πιο εύκολο. Και βέβαια θυμόταν τη μαμά του που του έλεγε πως δεν έδειχνε καλή ανατροφή όταν καταβρόχθιζε το φαγητό του χωρίς πρώτα να το συσφίγγει, αλλά εδώ κάτω δεν υπήρχε κανένας να τον δει. Γι’ αυτό ο Άννα Κόντα είχε καταβροχθίσει άσφιχτο εκείνο το μικροσκοπικό φωσφορίζον κομμάτι κρέας με τα καροτί μαλλιά. Τώρα όμως κάτι του έλεγε πως ίσως δεν ήταν και τόσο καλή ιδέα. Γιατί ο λόγος που είχε ξυπνήσει ήταν πως ένιωθε σαν να είχε γίνει μια έκρηξη κάπου μέσα του και πως ένα τεράστιο ρέψιμο είχε ξεκινήσει και ετοιμαζόταν να βγει έξω. Και ο Άννα Κόντα υποψιαζόταν πως το φαΐ του σχεδίαζε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Γι’ αυτό έκλεισε σφιχτά το στόμα του καθώς ένιωθε το φιδίσιο κορμί του να φουσκώνει. Και να φουσκώνει. Ο Άννα Κόντα κράτησε το στόμα του πιο σφιχτά κλειστό. Το σώμα του άρχισε να μοιάζει με τεράστιο λουκάνικο φουσκωμένο σαν μπαλόνι και συνέχιζε να φουσκώνει. Όμως ο Άννα Κόντα δεν το έβαζε κάτω: ό,τι φαγώθηκε φαγώθηκε, σκεφτόταν. Είχε φουσκώσει τόσο πολύ πια που τα φιδίσια μαύρα λέπια του ζουλιόνταν πάνω στον αποχετευτικό αγωγό. Οι μασέλες του πονούσαν. Η κατάσταση είχε γίνει εκρηκτική και δεν άντεχε άλλο. Η πίεση από μέσα ήταν ανυπόφορη.

Δεν άντεχε άλλο…

Δεν άντεχε…

Δεν άντεξε!

Το στόμα του Άννα Κόντα άνοιξε διάπλατα από ένα ρέψιμο. Δε μιλάμε για συνηθισμένο ρέψιμο αλλά για ένα γιγάντιο μπουμπουνητό που έκανε όλο το νοτιοδυτικό Όσλο να σειστεί συθέμελα. Ακριβώς τότε, όπως όταν σταματάς να κρατάς σφιχτά κλειστό το στόμιο ενός μπαλονιού σε σχήμα λουκάνικου, ο Άννα Κόντα εξακοντίστηκε σαν πύραυλος προς τα πίσω, στους φιδωτούς υπονόμους του Όσλο. Βρουουουμ! Σαν μπάλα κανονιού που εκτοξεύεται από κανόνι. Η ταχύτητα αυξανόταν,  κι έτσι όταν ύστερα από μερικά νανοδευτερόλεπτα βγήκε από τους αγωγούς της αποχέτευσης κάτω από την αποβάθρα, συνέχισε την πορεία του μέσα στο φιόρδ σαν αεριωθούμενο με μεγάλη ταχύτητα, πριν κάνει στροφή και αρχίσει να ανεβαίνει προς τον ουρανό. Και ακριβώς όπως το μπαλόνι που έχει ξεφύγει, πήρε κάμποσες απότομες, απρόβλεπτες στροφές που συνοδεύονταν από το «πρρρ» που κάνει ο αέρας όταν βγαίνει από στενή δίοδο. Μέχρι που ξεφούσκωσε εντελώς και προσγειώθηκε σαν σκοροφαγωμένη λεοντή πάνω σε μια κουκουναριά, κάπου στη χερσόνησο Νέσοντεν.

Ο Μπούλης επέπλεε ανάσκελα στο νερό του υπονόμου σαν καφετιά κουτσουλιά, κοίταζε την οροφή και γελούσε. Το γέλιο του ηχούσε σε ολόκληρο το δίκτυο των υπονόμων. Ήταν ελεύθερος! Είχε εξακοντιστεί έξω από τα σαγόνια του ανακόντα σαν βλήμα, ένα λεπτό αφού κατάπιε την αστροναυτοπορδαλόσκονη. Ποιος θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι το να βρίσκεσαι μέσα σε έναν υπόνομο ήταν τόσο ανακουφιστικό!

Όμως πολύ γρήγορα το γέλιο του κόπηκε. Γιατί τα προβλήματά του δε φαίνονταν να έχουν λυθεί. Το φίδι γρήγορα θα έβρισκε τον δρόμο πίσω στον υπόνομο και πραγματικά με τίποτα δε θα ήθελε ο Μπούλης να είναι εκεί τη στιγμή της επιστροφής του. Αλλά πώς θα κατάφερνε να μην είναι εκεί;

Έπρεπε εξάπαντος να βγει αποκεί μέσα. Κοίταξε γύρω του. Πουθενά ταμπέλα «έξοδος». Μόνο ένα κασόνι χοροπηδούσε πάνω στο νερό μέσα στο μισοσκόταδο. Σκαρφάλωσε πάνω του και έκανε κουπί προς τα μέσα. Ή προς τα έξω. Ούτε ήξερε πού πήγαινε. Και αφού είχε κωπηλατήσει γύρω από διάφορες γωνίες και στροφές για είκοσι λεπτά, ακόμη δεν ήξερε πού βρισκόταν ή πώς θα έβρισκε κάποια έξοδο. Σταμάτησε να κωπηλατεί. Και καθώς καθόταν και άκουγε την ησυχία, του φάνηκε πως άκουσε έναν αμυδρό ήχο. Όχι, δεν του φάνηκε, ήταν πράγματι ένας ήχος. Όλο και δυνάμωνε. Τρομερός ήχος. Ήχος από έκρηξη, πτώση αεροπλάνου και χιονοστιβάδα μαζί. Ήχος που έφερνε ρίγη στη σπονδυλική σου στήλη και έκανε το κεφάλι σου να κουδουνίζει. Ο Μπούλης ήξερε πως αυτός ο ήχος μόνο ένα πράγμα μπορούσε να είναι: η μπάντα του σχολείου Ντόλγκεν.

Σχόλια

Το κείμενο είναι αναμφισβήτητα καλοδουλεμένο, όμως οι σύνθετες προτάσεις, η πυκνή γραφή και οι αρκετές πληροφορίες, ίσως φανούν απαιτητικά στους "απροπόνητους" αναγνώστες. Παρόλα αυτά, όποιος αποφασίσει να δώσει στην ιστορία του Μπούλη μια ευκαιρία, είναι πολύ πιθανόν με τη βοήθεια του (σκοτεινού) χιούμορ, της θεότρελης πλοκής και των κινηματογραφικών σκηνών, να καταφέρει να ανταπεξέλθει στην πρόκληση. 

Οι "δύσκολες" σκηνές είναι παρούσες, αλλά αριθμητικά περιορισμένες: Παρατηρούμε π.χ. στη σ.165 το ανακόντα να τρώει ή στη σ.70 τον μικρό Αττίλα να καταβροχθίζεται. Το θέμα ωστόσο δεν είναι στον αριθμό των σκηνών αλλά στο ότι κάποιες από αυτές είναι φορτισμένες λεκτικά και αφήνουν μια αίσθηση σκληρότητας που τελικά επηρεάζει ολόκληρο το έργο: Διαβάζουμε π.χ. στη σ.205 Ύστερα έσκυψε πάνω από το φρεάτιο, έφτυσε το ακάθαρτο νερό από το στόμα του και έσκουξε: "Φάε κουράδες, βρομοσκούληκο!" Αντίστοιχα, στην κλασική ρητορική απορία της δασκάλας "Τι λέτε εσείς οι δύο;" ο κεντρικός χαρακτήρας απαντάει με θράσος (σ.217) "Νομίζω πως οι γυναίκες πρέπει να κυβερνήσουν τον κόσμο, να εξολοθρέψουν τους άντρες, να καταψύξουν σπέρμα για να κάνουν παιδιά και να σκοτώνουν όλα τα αγόρια μόλις γεννιούνται". Ολοκληρώνοντας τα σχετικά με τη γλώσσα, να αναφέρουμε ότι η οπτική του μικρού παιδιού αποδίδεται -κλασικά και αρκετά επιτυχημένα- μέσα από την επανάληψη λέξεων, όπως στη σ.40 Χτες ήμουν μπροστά όταν εφευρέθηκε μία από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις του κόσμου. Ο εφευρέτης λέγεται δόκτωρ Πορδαλός και εγώ επιλέχθηκα για βοηθός του. Την εφεύρεση την ονομάσαμε "πορδαλόσκονη", ενώ η μετάφραση δεν δημιουργεί προβλήματα στη ροή του κειμένου, παρότι σ' ένα σημείο προσωπικά με ξένισε η επιλογή της αιτιατικής (σ.218): Κάτι πολύ βαρύ και πολύ σκληρό και πολύ απίθανο έπεσε από τον ουρανό στα κεφάλια δύο από τους μουσικούς μας.

Ο συγγραφέας, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα εξομολογείται σε ηχητική συνέντευξη, χαίρεται περισσότερο όταν γράφει βιβλία για παιδιά, παρά όταν γράφει για ενηλίκους. Αν η επιτυχία του στον κόσμο του παιδικού βιβλίου προκύψει αντίστοιχη με εκείνη στο αστυνομικό μυθιστόρημα, οι περιπέτειες του δόκτορα Πορδαλού, του Μπούλη και της Λίζας έχουν ακόμα μέλλον (προς το παρόν έχουν κυκλοφορήσει τέσσερις ιστορίες)... Σχετικά με τον καροτόμαλλο ήρωα, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι παρά τις διαρκείς ήττες δεν εκφράζει ματαίωση αλλά παραμένει αισιόδοξος. Αντίθετα μάλιστα από τον Γκρεγκ Χέφλι (από το ημερολόγιο ενός σπασίκλα) που έχει παρόμοια αντιμετώπιση από το περιβάλλον του, ο Νορβηγός έφηβος είναι εύστροφος, διαβασμένος και παρά το μικρό του μέγεθος, ιδιαίτερα θρασύς. Στα πλαίσια της κριτικής προς το σύστημα, ο συγγραφέας, χέρι χέρι με τον ήρωά του, κοροϊδεύει σε αρκετά σημεία την ετικέτα (ακόμα και ένα ανακόντα μπορεί να έχει καλούς τρόπους βλ. απόσπασμα) την ακρίβεια και κυριολεξία των Νορβηγών, ενώ δεν αφήνει έξω από το κάδρο τη στολή της Βασιλικής φρουράς σχολιάζοντας πως διαθέτει μια  "μεγάλη και γελοία φούντα" (σ.159) στο καπέλο.

Το υψηλό βιοτικό επίπεδο που συναντάμε στη Νορβηγία, βλέπουμε ότι δεν εμποδίζει την εκδήλωση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού. Ο Τρουλς και ο Τριμ φαίνεται πως δεν έχουν πατρίδα και μπορούν να εμφανίζονται παντού και να ταλαιπωρούν τα παιδιά όλου του κόσμου. Το προαιώνιο ερώτημα παραμένει: πώς αντιμετωπίζουμε την επιθετικότητα στην πράξη; Στις Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους είδαμε πως "ένα μάθημα" μπορεί να βάλει τους νταήδες στη θέση τους. Έτσι και ο Μπούλης δοκιμάζει να εκδικηθεί τους δικούς του τυράννους, η πράξη του όμως οδηγεί (όπως συμβαίνει συνήθως και στον πραγματικό κόσμο) σε νέα εκδίκηση από την πλευρά τους (σ. 129). Τελικά, η τιμωρία έρχεται ουρανοκατέβατη (ή τέλος πάντων εκ των άνω), με τη μορφή μιας σχάρας υπονόμου που βρίσκει τους Τρουλς και Τριμ στο κεφάλι. Μπορούμε άραγε να βασιζόμαστε στον από μηχανής θεό;

Ολοκληρώνοντας, να αναφέρουμε ότι μέσα από το βιβλίο προβάλλεται η σοφία του κοσμογυρισμένου, αναδεικνύεται δηλαδή η εκπαιδευτική ωφέλεια που τα ταξίδια μπορούν να προσφέρουν, και αναγνωρίζονται έτσι κάποιες θετικές πλευρές στο να μετακομίζει κανείς συχνά (κάτι που συνήθως στα παιδικά βιβλία θεωρείται "κατάρα").

Χρήση στην τάξη

Μερικές ερωτήσεις που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ξυπνήσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών, σε περίπτωση που διαλέξουμε για την τάξη μια 3λεπτη παρουσίαση τύπου Bookslam:

α. τι διαφορά έχει η πορδαλόσκονη απ' την αστροναυτοπορδαλόσκονη;

β. ποιο είναι το αγαπημένο γλυκό του δόκτορα Πορδαλού;

γ. τι μπορεί να σου έρθει στο κεφάλι αν δεν είσαι καλό παιδί;

Σ' αυτά και σε άλλα εξίσου κρίσιμα ερωτήματα θα είναι σε θέση να απαντήσει όποιος αποφασίσει να διαβάσει το βιβλίο τούτο!

Για το μάθημα της Γλώσσας: Ο συγγραφέας στο ξεκίνημα του βιβλίου, μας κάνει μια μίνι περιήγηση στα σκηνικά όπου αργότερα θα διαδραματιστεί η πλοκή, ακολουθώντας τις πρωινές ακτίνες του ήλιου καθώς αυτές πέφτουν πάνω στην πόλη του Όσλο, σε μια λυρική περιγραφή που λειτουργεί ως γεωγραφική προοικονομία. Αν καλούσαμε τους μαθητές μας να ακολουθήσουν και εκείνοι τις πρωινές ακτίνες του ήλιου καθώς φωτίζουν τη γειτονιά τους... τι άραγε θα μας περιέγραφαν; 

(σ. 5-8) 

Ήταν Μάιος και ο Ήλιος, αφού πέρασε από την Ιαπωνία, τη Ρωσία και τη Σουηδία, ήρθε και στάθηκε πάνω από το Όσλο. (...) Έπιασε αμέσως δουλειά και άρχισε να λάμπει πάνω στο φρούριο Άκερσχους και στο κίτρινο μικρό παλάτι όπου ζούσε ένας βασιλιάς χωρίς μεγάλη βασιλική εξουσία. 

Φώτισε τα παλιά κανόνια που ήταν στραμμένα προς το φιόρδ του Όσλο, μπήκε από το παράθυρο του γραφείου του φρούραρχου και έφτασε μέχρι την πιο απομακρυσμένη από όλες τις πόρτες, αυτήν που οδηγούσε στην πιο φρικαλέα φυλακή της πόλης, το Μπουντρούμι του Ζόφου... (...) Ο ήλιος ανέβηκε λίγο ακόμα στον ουρανό και φώτισε τα μέλη μιας σχολικής μπάντας (...) Ο ήλιος ανέβηκε ακόμα ψηλότερα και φώτισε τις ξύλινες αποβάθρες στο φιόρδ του Όσλο, που είχε μόλις δέσει ένα καράβι από τη Σαγκάη της Κίνας. (...) Μάλιστα κάποιες ακτίνες του ήλιου πέρασαν ανάμεσα από τις σανίδες και έπεσαν σε έναν αγωγό αποχέτευσης (...) Μια ακτίνα βρήκε τον δρόμο, τρύπησε το σκοτάδι του αγωγού και φώτισε κάτι παράξενο εκεί μέσα (...) Τώρα ο ήλιος έφτασε σε έναν ήσυχο δρόμο που λεγόταν οδός Κανονιού. Κάποιες ακτίνες του φώτισαν ένα κόκκινο σπίτι...

Οι πιο τολμηροί συνάδελφοι που θεωρούν ότι η τάξη τους υπάρχει πιθανότητα να ανταποκριθεί χωρίς παρεξηγήσεις και παρατράγουδα, θα μπορούσαν να ασχοληθούν με κάποιες "ταμπού" λέξεις-κλειδιά του μυθιστορήματος όπως "πορδή". Ποια είναι η ετυμολογία της και πώς τη συναντάμε σε  ξένες γλώσσες; Οι μαθητές αναζητώντας επίθετα, ουσιαστικά, παράγωγα, συνώνυμα, εκφράσεις, κτλ. ώστε να κατασκευάσουν το δέντρο των ανακουφιστικών λέξεων, πιθανότατα θα διασκεδάσουν, αλλά ταυτόχρονα θα καταλάβουν πόσο ζωντανός οργανισμός είναι η γλώσσα. 

Αντίστοιχη τόλμη θα χρειαστεί και για να ασχοληθούμε με το ζήτημα στο μάθημα της Φυσικής, όπου μπορούμε να κάνουμε λόγο για τη μεταφορά των θερμών αερίων μαζών... ή μάλλον για το πώς θα καταφέρουμε να αποφύγουμε τη μεταφορά τους στους γύρω μας!

Υλικό στο βιβλίο υπάρχει και για τα μαθηματικά. Ειδικότερα, στις σελίδες 76-77 διαβάζουμε: «Το θέμα είναι» είπε ο Μπούλης «πως εφόσον υπάρχουν εξήντα δευτερόλεπτα σε ένα λεπτό και σαράντα πέντε λεπτά σε κάθε σχολική ώρα, δεν έχω χρόνο να απαντήσω στην ερώτησή σας γιατί σαράντα πέντε λεπτά επί εξήντα δευτερόλεπτα είναι δυο χιλιάδες εφτακόσια δευτερόλεπτα, πράγμα που σημαίνει πως το κουδούνι θα χτυπήσει ακριβώς...»

Πόσο ενδιαφέρον θα ήταν άραγε να μετρήσουμε με την τάξη μας τα δευτερόλεπτα όπως ο ήρωας που περιμένει να τελειώσει η ώρα; Μπορούμε να ξεκινήσουμε μετρώντας ηχηρά ώστε οι μαθητές να καταλάβουν τον ρυθμό με τον οποίο κυλάει ο χρόνος και στη συνέχεια να κρύψουμε το ρολόι του τοίχου και να εξετάσουμε ποιος μπορεί να μετρήσει από μέσα του με ακρίβεια χρόνο π.χ. 15-20 δευτερολέπτων.

Πόσο ακριβές είναι το ρολόι που υπάρχει
μέσα στο μυαλό των μαθητών μας; (πηγή)

Στα πλαίσια του μαθήματος της Γεωγραφίας, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια παρουσίαση της Νορβηγίας και να αναζητήσουμε πληροφορίες για την εθνική γιορτή της 17ης Μαΐου. Τι συνέβη το 1814 ώστε οι κάτοικοι της χώρας να αρχίσουν να γιορτάζουν την syttende mai; Και γιατί αντί για εισαγόμενα τανκς και ξεχαρβαλωμένα οπλικά συστήματα, τους δρόμους των νορβηγικών πόλεων πλημμυρίζουν παιδιά με σημαίες;

από την παρέλαση της 17ης Μαΐου στο Όσλο (πηγή)

Στα εικαστικά μπορούμε να ζωγραφίσουμε τη σημαία της Νορβηγίας ή τον ήρωα με τα πορτοκαλί μαλλιά. Στο δικό μας σχολείο, πάντα με τη βοήθεια της κυρίας Άλκηστης, ασχοληθήκαμε με την κατασκευή μικρών ανακόντα, που στη συνέχεια τα αφήσαμε ήσυχα να πιούν λίγο "γάλα"!

Δόκτορ Πορδαλός (1): Η περίφημη πορδαλόσκονη