Στον πλανήτη της φαντασίας

Υπόθεση

Στον πλανήτη Φ όπου η φαντασία των κατοίκων δεν έχει όρια και όλοι ζουν ευτυχισμένοι, ο βασιλιάς Λεξιλόγιος αρρωσταίνει βαριά κι αντικαθίσταται από τον Πληκτρολόγιο, που περιτριγυρίζεται από οθόνες και διεκπεραιώνει τις υποθέσεις του πάντα εξ αποστάσεως. Όσο περνάει ο καιρός, ο νέος βασιλιάς κλείνεται στον εαυτό του όλο και περισσότερο, χάνει τη βούλησή του και καταντά έρμαιο στα σχέδια των συμβούλων του. Τι κι αν οι αποφάσεις τους δυσαρεστούν τον λαό; Μεγάλες οθόνες επιστρατεύονται για να τον κάνουν να ξεχνάει τα προβλήματά του. Κι έτσι σιγά σιγά, η πλούσια φαντασία των κατοίκων του Φ χάνεται. 

Ο ποιητής Μπιριρίκος από τον γειτονικό πλανήτη Χ, καταφθάνει για να διαπιστώσει το μέγεθος του προβλήματος. Συναντά τον βασιλιά και του εξηγεί ότι για να επιστρέψει η φαντασία στη ζωή του, θα πρέπει να αρχίσει να διαβάζει παραμύθια. Θα καταφέρουν άραγε οι συμβουλές του να γιατρέψουν τον πλανήτη της Φαντασίας;

Χαρακτηριστικά 
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Γιώργος Κατσέλης
Εικονογράφηση: Βαγγέλης Ελευθερίου
ISBN: 978-960-496-762-9
Έτος 1ης Έκδοσης: 2012
Σελίδες: 64
Τιμή: περίπου 7 ευρώ 
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Κριτική

Χιουμοριστικό παραμύθι φαντασίας από τη σειρά Βατόμουρο, που εκφράζει την αγωνία του συγγραφέα για την επέλαση της τεχνολογίας στη ζωή μας και τις επιπτώσεις της στο ανθρώπινο πνεύμα. Η γλώσσα σε γενικές γραμμές είναι απλή, αλλά τα παιδιά των πρώτων τάξεων πιθανότατα θα την βρουν απαιτητική λόγω σύνταξης, ρηματικών χρόνων, χρήσης μετοχών, κτλ. Εξίσου δύσκολες μοιάζουν και ορισμένες έννοιες όπως π.χ. ο χρόνος που κυλάει προς τα πίσω, όροι όπως έτη φωτός, κλπ. Η ιστορία δεν είναι χωρισμένη σε κεφάλαια, όμως η σχετικά περιορισμένη της έκταση (λιγότερες από 3.000 λέξεις) επιτρέπει στους μαθητές με κάποια βασική εμπειρία να την ολοκληρώσουν χωρίς δυσκολία. Σε αυτό συμβάλει και η πολύχρωμη εικονογράφηση που είναι παρούσα σχεδόν σε κάθε δισέλιδο, απεικονίζοντας σκηνές από την πλοκή. Στο τέλος του βιβλίου συναντάμε έναν πρόσθετο διάλογο ποιητή-βασιλιά σε έμμετρη μορφή (για την αναγκαιότητα του οποίου οι απόψεις διίστανται) και ένα πλούσιο παράρτημα με δραστηριότητες. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού.

Ενδιαφέρουσα κεντρική ιδέα Χρήσιμα μηνύματα Πλούσιο παράρτημα με δραστηριότητες

Κείμενο με αδυναμίες

Αξίες - Θέματα
Φαντασία, Παραμύθι, Χιούμορ, Φιλαναγνωσία, Τεχνολογία,

Εικονογράφηση
Πολύχρωμες γελοιογραφίες αποδίδουν σκηνές από την αφήγηση και συμπληρώνουν συνοδευτικά το κείμενο, κάνοντας το διάβασμά του πιο ξεκούραστο.

Απόσπασμα
Τούτη η αληθινή ιστορία, αυτό το παράξενο παραμύθι δεν έγινε μια φορά κι έναν καιρό, αλλά χίλιους καιρούς πριν, χίλια κι άλλα τόσα χρόνια πριν. Μου την είχε διηγηθεί ένα αστεράκι πριν πέσει και χαθεί οριστικά από τον ξάστερο ουρανό. Του την είχε πει σε μια σύναξη πλανητών, σε ένα πλανητικό συνέδριο, ο βασιλιάς Ήλιος. Μιλούσε για έναν παράξενο πλανήτη όπου όλα λειτουργούσαν διαφορετικά. Ο πλανήτης αυτός, που βρισκόταν τριακόσια εξήντα πέντε χιλιάδες εννιακόσια είκοσι τέσσερα έτη φωτός μακριά από τη Γη, ήταν ο Πλανήτης της Φαντασίας, γνωστότερος στους αστρονομικούς κύκλους ως ο πλανήτης Φι.

Σ’ εκείνο τον πλανήτη γίνονταν τα πιο παράξενα και φανταστικά πράγματα. Οι δείκτες των ρολογιών γύρισαν ανάποδα και ο χρόνος κυλούσε προς τα πίσω, τα αεροπλάνα κινούνταν πάνω στις ράγες και τα τρένα πετούσαν στον ουρανό, οι δάσκαλοι, όταν δεν έκαναν μαγικά κόλπα, κάθονταν στα θρανία και οι μαθητές τους έκαναν μάθημα, οι παπαγάλοι ήξεραν, εκτός από ξένες γλώσσες, ξένους χορούς, οι γάτες γάβγιζαν και οι σκύλοι νιαούριζαν, οι αγελάδες έκαναν «κοάξ κοάξ» και οι βάτραχοι «μου μου μου». Επίσης, οι βιολιστές δεν έπαιζαν στην όπερα αλλά πάνω στις στέγες των σπιτιών, ενώ οι παλαιστές δεν πάλευαν στην παλαίστρα, αλλά τραγουδούσαν στην όπερα. Αυτά κι άλλα πολλά γίνονταν στον πλανήτη Φι.

Οι κάτοικοι που ζούσαν στον Πλανήτη της Φαντασίας είχαν περισσότερη φαντασία και από εμάς που ζούμε εδώ στη Γη αλλά κι απ’ όλους όσοι ζούσαν στους άλλους πλανήτες του Γαλαξία. Μόνο ένα πράγμα δεν μπορούσαν να φανταστούν: γιατί είχαν τόση φαντασία και τι θα γινόταν αν την έχαναν; Είχαν, βλέπετε, τόση φαντασία κι ήταν πραγματικά τόσο ευτυχισμένοι που δεν αναρωτιόνταν πώς συνέβαινε αυτό, μια και τα πιο απίθανα πράγματα τους φαίνονταν φυσιολογικά. Όπως ο καινούριος τους βασιλιάς, ο βασιλιάς Πληκτρολόγιος, ο διάδοχος του βασιλιά Λεξιλόγιου, που τον είχε διαδεχτεί στο θρόνο, όταν ο τελευταίος αρρώστησε βαριά.

Ο Πληκτρολόγιος δεν έμοιαζε καθόλου με τον προκάτοχό του. Από την αρχή, μάλιστα, έδειξε ότι τους χώριζαν τεράστιες διαφορές. Ούτε καν στο παλάτι του Λεξιλόγιου, που ήταν γεμάτο βιβλία, δεν εγκαταστάθηκε. Προτίμησε να κατοικήσει σε ένα καινούριο δικό του παλάτι που το έφτιαξε στ’ αλήθεια με πολύ πολύ κόπο.

Το παλάτι του βασιλιά Πληκτρολόγιου δεν είχε πανύψηλους πύργους και βαριές καστρόπορτες που άνοιγαν σαν καταπέλτες. Τα ρούχα του δεν ήταν από χρυσάφι, ασήμι και μετάξι. Η κορόνα του δεν είχε αστραφτερούς πολύτιμους λίθους, διαμάντια και μπριλάντια. Δεν κρατούσε βασιλικό σκήπτρο στο δεξί του χέρι. Δε χρειαζόταν άλογα για να μετακινείται ούτε παπύρους για να γράφει διαταγές.

Όλα εκεί ήταν ξεχωριστά. Αντί για πύργους έβλεπες παντού δορυφορικές κεραίες και δορυφορικά πιάτα. Αντί για κρυστάλλινους καθρέφτες, οι τοίχοι του παλατιού ήταν στολισμένοι με τεράστιες λεπτές οθόνες τηλεοράσεων. Στο κεφάλι του δε φορούσε κορόνα αλλά ένα ηλεκτρονικό κράνος με ακουστικά και τρισδιάσταστα γυαλιά για να βλέπει τις αγαπημένες του ταινίες στην τηλεόραση. Για σκήπτρο, κρατούσε στο χέρι του ένα πολύχρωμο τηλεκοντρόλ. Πότε πότε το μεταχειριζόταν σαν μικρόφωνο και τραγουδούσε:

Η ζωή μου όλη είναι μια ταινία

Σαν ανοίξω την τιβί, δε με νοιάζει η εξουσία!

Η αλήθεια είναι ότι η τηλεόραση ήταν μια καταπληκτική εφεύρεση που είχε συνεπάρει το βασιλιά. Από τη στιγμή που ο μεγάλος εφευρέτης του παλατιού, ο δόκτωρ Φούσκας Μπουρμπουλήθρας Ντε Λα Ρος Μυαλοκουκούτσης, του την είχε κάνει δώρο μόλις ανέβηκε στο θρόνο, ο βασιλιάς είχε ξετρελαθεί από τη χαρά του. Δε ζούσε παρά μόνο για την ημέρα που θα σκηνοθετούσε και θα πρωταγωνιστούσε σε μια δική του ταινία.

Όλη την ημέρα ο βασιλιάς Πληκτρολόγιος, από το πρωί μέχρι το βράδυ, στεκόταν μπροστά σε μια οθόνη κι έβλεπε, έβλεπε, έβλεπε τις αγαπημένες του ταινίες στην τηλεόραση. Και το βράδυ, αντί να πηγαίνει για ύπνο, άρχιζε να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια. Έτσι δεν του έμενε καθόλου χρόνος ούτε για ξεκούραση. Πολλές φορές ξεχνιόταν για μέρες, εβδομάδες, ακόμα και μήνες μπροστά στις οθόνες του και δεν ήξερε πότε ξημέρωνε και πότε νύχτωνε.

Τις περισσότερες υποθέσεις του παλατιού τις είχε αναθέσει στους αυλικούς του. Όσο για τις διαταγές του, η ιδιαιτέρα γραμματέας του τις έστελνε παντού με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του υπολογιστή του. Ο ίδιος δε δεχόταν ποτέ ακροάσεις υπηκόων στο παλάτι του. Όποτε ήταν μεγάλη ανάγκη να δει κάποιον απεσταλμένο, αντί να τον δεχτεί στην αίθουσα του θρόνου, προτιμούσε να μιλάει μαζί του από απόσταση, μέσω των χιλίων εξακοσίων πενήντα εφτά υπολογιστών και των τριών χιλιάδων οχτακοσίων ενενήντα εννιά τηλεοράσεων που ήταν τοποθετημένα σε κάθε γωνιά της χώρας και του παλατιού.

Στην αρχή όλα του φαίνονταν τέλεια και μαγικά. Ένιωθε ο πιο ευτυχισμένος βασιλιάς στον κόσμο. Μα όσο περνούσαν οι μέρες, οι μήνες και τα χρόνια, όλο και περισσότερο κλεινόταν στον εαυτό του, όλο και περισσότερο γινόταν πιο χλωμός, βαριόταν αφόρητα και δεν μπορούσε να κυβερνήσει το λαό του. Μα το σπουδαιότερο, δεν μπορούσε να κάνει και να σκεφτεί οτιδήποτε παρά μόνο έπρεπε για όλα να ρωτάει τους συμβούλους του.

Σχόλιο 

Μια ενδιαφέρουσα ιδέα, μετατρέπεται σε ένα χιουμοριστικό κείμενο που μπορεί κατά σημεία να αφήνει μια αίσθηση αναρχίας, καταφέρνει όμως να περάσει στον αναγνώστη αρκετά μηνύματα. Κρύβει η σύγχρονη τεχνολογία παγίδες; Πού μπορεί να οδηγήσει την ανθρώπινη επικοινωνία η ανεξέλεγκτη χρήση ηλεκτρονικών δικτύων; Έχουν άραγε τα βιβλία καμιά ελπίδα, όταν συγκρίνονται με τις τρισδιάστατες οθόνες προβολής ταινιών; Και ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει η εντατική χρήση της τηλεόρασης και των υπολογιστών στην παιδική φαντασία;

Ο Ρόαλντ Νταλ προειδοποιεί μέσα από το ποίημά του Television αλλά και με ορισμένους από τους στίχους του που τραγουδούν οι Ούμπα-Λούμπα στο Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο της σοκολάτας, ότι η τηλεόραση σκοτώνει τη φαντασία:

TV rots the senses in the head! It kills the imagination dead!

 It clogs and clutters up the mind! It makes a child so dull and blind. 

He can no longer understand a fantasy, A fairyland! 

His brain becomes as soft as cheese! His powers of thinking rust and freeze!

Ωστόσο μελέτες έχουν δείξει (π.χ. εδώ) ότι η τηλεόραση, αυτή η ηλίθια εφεύρεση (όπως χαρακτηρίζεται στη σ.33) δεν βλάπτει από μόνη της την φαντασία. Απλώς κουράζει το μυαλό, επιδεινώνει την όραση και καταλαμβάνει πολύτιμο χρόνο στο καθημερινό πρόγραμμα. Χρόνο, τον οποίο με τη σωστή προσοχή από τους γονείς, τα παιδιά θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν για παιχνίδι ή διάβασμα, δραστηριότητες δηλαδή που προάγουν τη δημιουργική σκέψη.

Ο χαρακτήρας Mike Teavee όπως παρουσιάζεται στην ταινία Charlie and the Chocolate factory
αντιπροσωπεύει το παιδί που αντί να διαβάζει, παίζει βιντεοπαιχνίδια (πηγή)

Η περιγραφή της ζωής στον πλανήτη Φ που διαβάζουμε στο ξεκίνημα του βιβλίου, μπορεί να δημιουργήσει απορίες στους μαθητές που αγαπούν την κυριολεξία. Στη δική μας τάξη, ακούστηκαν παρατηρήσεις όπως:
- Αν ο χρόνος κυλάει προς τα πίσω, αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι μικραίνουν αντί να μεγαλώνουν; Αλλά τότε πώς γεννιούνται;
- Αν οι μαθητές κάνουν μάθημα, τότε δεν γίνονται δάσκαλοι; Και τότε σε τι διαφέρει ο πλανήτης Φ από τον δικό μας;
- Όταν οι παλαιστές τραγουδάνε, η  μουσική λογικά δεν ακούγεται το ίδιο καλή, αλλά δεν τολμάς να τους το πεις για να μη σε δείρουν!

Αν οι παλαιστές τραγουδούσαν στην όπερα...
ο William Goldberg (πηγή) θα μπορούσε να λάβει μέρος στην Tosca! (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Στη σελίδα (σ.21) διαβάζουμε και σίγουρα, αν χαθεί η φαντασία, θα χαθεί και η χαρά.
Πώς άραγε συνδέονται οι δύο έννοιες; Είναι πράγματι ένας κόσμος χωρίς φαντασία ένας κόσμος όπου δεν υπάρχει χαρά; Ζητάμε από τους μαθητές μας να γράψουν μια μικρή παράγραφο, υποστηρίζοντας την άποψή τους με κατάλληλα επιχειρήματα.

Ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός, μας προτείνει σε αυτή την παρουσίαση μια σειρά από ερωτήσεις κατανόησης και δραστηριότητες σχετικές με το βιβλίο. Πολύ απλό, γρήγορο και διασκεδαστικό, είναι να δοκιμάσουμε να κατασκευάσουμε στην τάξη ένα διαστημόπλοιο με γλειφιτζούρι, που μπορεί να μας ταξιδέψει σε άλλους κόσμους! Θα βρείτε το πατρόν εδώ, ενώ στην φωτογραφία φαίνεται το τελικό αποτέλεσμα (πηγή).

Στον πλανήτη της φαντασίας

Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους

Υπόθεση

Ο Γιάννης σώζει τον φίλο του Ορέστη από τη συμμορία των «Αχώνευτων», που τον έχει στριμώξει σε μια γωνιά και τον κοροϊδεύει. Τον αποκαλούν «κοτούλα» επειδή του αρέσει το διάβασμα και τα γέλια-κακαρίσματά τους ακούγονται σε όλη τη γειτονιά. Το ίδιο βράδυ, ο παππούς και η γιαγιά συμβουλεύουν τον Γιάννη να μη δίνει σημασία σε λόγια του αέρα. Όμως εκείνος είναι αποφασισμένος να δώσει στη συμμορία ένα μάθημα. Πείθει τον παππού του να φέρει μερικές κότες από το χωριό και καταστρώνει ένα πονηρό σχέδιο... Λίγες μέρες αργότερα, ένα προκλητικό μήνυμα αρκεί για να μαζευτούν οι νταήδες στην μπλε αποθήκη πίσω από το σχολείο... και η επίθεση αρχίζει! Θα βάλουν άραγε οι Αχώνευτοι μυαλό;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Χρυσάνθη Τσιαμπαλή - Κελεπούρη
Εικονογράφηση: Νίκη Λεωνίδου
ISBN: 978-618-01-0140-9
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013
Σελίδες: 48
Τιμή: περίπου 5 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Παρουσίαση από το ιστολόγιο της συγγραφέως εδώ
Τάξεις: Γ', Δ', Ε'

Ευχαριστούμε τη συγγραφέα για την προσφορά ενός αντιτύπου στη βιβλιοθήκη της τάξης μας!

Κριτική

Πολύ χαριτωμένη διδακτική περιπέτεια με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό. Η εύληπτη γραφή και η σαφήνεια των μηνυμάτων επιτρέπουν στα παιδιά των μεσαίων τάξεων να απολαύσουν μια ιστορία για ένα θέμα που τους αφορά άμεσα. Η πλοκή κρατάει το ενδιαφέρον ζωντανό ως το τέλος και το γεγονός ότι το κείμενο δεν ξεπερνά τις 2000 λέξεις, επιτρέπει ακόμα και στους άπειρους αναγνώστες να το ολοκληρώσουν ξεκούραστα. Η ιστορία χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη, που διηγούνται το ίδιο περιστατικό από διαφορετικές οπτικές, παραδίδοντας ένα εξαίσιο μάθημα ενσυναίσθησης. Η πολύχρωμη εικονογράφηση επικεντρώνεται στις μορφές και λειτουργεί πολύ βοηθητικά, ενώ σε κάποια σημεία "παίζει" και με το κείμενο. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μάς περιμένουν χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές γύρω από το ζήτημα της σχολικής επιθετικότητας, από την ψυχολόγο Γιούλη Μιγγείρου. Το βιβλίο προτείνεται περισσότερο σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού, με τα αγόρια να έχουν περισσότερες πιθανότητες ταύτισης με τους πρωταγωνιστές Γιάννη και Ντίνο.

Απλή γλώσσα Ενδιαφέρον θέμα και οπτική Προσεγμένη παρουσίαση

Ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η συμμορία των "κακών" μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά λανθασμένες εντυπώσεις

Αξίες - Θέματα
Εκφοβισμός (bullying), Φιλία, Οικογένεια, Βία, Φιλαναγνωσία

Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Όπου οι Αχώνευτοι μπαίνουν στον αχυρώνα και πέφτουν στην παγίδα του Γιάννη

Εικονογράφηση

Πολύχρωμη, με απλές γραμμές που παραπέμπουν σε παιδικό σχέδιο αλλά και ταυτόχρονα πλούσια, με ολοσέλιδες ζωγραφιές κάθε 3-4 σελίδες και παρουσία μικρότερων σκίτσων σχεδόν σε κάθε σελίδα κειμένου, ώστε να ξεκουράζονται τα μάτια και να γίνεται η ανάγνωση ευχάριστα.

Απόσπασμα
Βιβλία διαβάζουν τα κορίτσια! Τα αγόρια παίζουν ποδόσφαιρο, μπάσκετ και πόλεμο με ξύλα ή βάζουν κόντρες! Κατάλαβες, «κοτούλα»;

Οι Αχώνευτοι, μια ενοχλητική παρέα παιδιών, είχε και πάλι μεγάλα κέφια. Είχαν στριμώξει σε μια γωνία, στη γειτονιά κάτω από το σπίτι μου, τον Ορέστη, το συμμαθητή μου, ένα ήσυχο και καλόβουλο παιδί που του άρεσαν τα βιβλία και γι’ αυτό το κορόιδευαν. Εκείνος είχε σαστίσει. Τα μάτια του έκρυβαν θυμό και φόβο. Δε μιλούσε. Κουβέντα δεν έλεγε. Μονάχα τους άκουγε μαζεμένος σε μια γωνιά.

Δεν ήταν η πρώτη φορά. Το αγαπημένο χόμπι των Αχώνευτων –παρατσούκλι που τους είχαν δώσει τα άλλα παιδιά του σχολείου, μια και με τη συμπεριφορά τους κανείς δεν τους χώνευε – ήταν να ενοχλούν τα άλλα παιδιά. Αν τύχαινε μάλιστα κάποιος να έχει μια φανερή διαφορά από τους υπόλοιπους, την είχε βάψει. Είχε φακίδες; Τον φώναζαν «φακή». Ίσια, ατίθασα μαλλιά; «Αχινό»! Κατσαρά; «Σφουγγαρίστρα». Φορούσε γυαλιά; «Γκαβάδι». Είχε πεταχτά αυτιά; «Αυτάρα». Ήταν αδύνατος; «Καλαμάκι». Χοντρός; «Κεφτέ». Κοντός; «Τάπα». Ψηλός; «Λελέκι»… Για όλους υπήρχε το κατάλληλο κοροϊδευτικό όνομα. Ακόμα και το προτέρημα κάποιου το μετέτρεπαν σε μειονέκτημα και τον κορόιδευαν για αυτό!

Τα σχόλιά τους όμως δεν είχαν να κάνουν μόνο με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλά και με τις συνήθειες και με τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, κι αυτό εμένα με έκανε να θυμώνω ακόμα περισσότερο… «Ακούς εκεί “κοτούλα” επειδή του αρέσουν τα βιβλία! Κι εμένα μου αρέσουν τα βιβλία», σκεφτόμουν, «είμαι δηλαδή κι εγώ κοτούλα; Και γιατί το διάβασμα να έχει να κάνει με αγόρια και κορίτσια, με δειλούς και θαρραλέους;» Ο παππούς μου, που τίποτα δε φοβάται, σας το λέω, συνέχεια βιβλία διαβάζει…

Κατέβηκα κάτω και στάθηκα πίσω τους.

- Βιβλία διαβάζουν όσοι ξέρουν να διαβάσουν! φώναξα με θυμό και αμέσως στενοχωρήθηκα που γινόμουν σαν και αυτούς, όχι, γινόμουν χειρότερος, γιατί κορόιδευα κι εγώ με τη σειρά μου το γεγονός πως ήταν κακοί μαθητές. Τότε όμως είδα τα φοβισμένα μάτια του Ορέστη στη γωνία να με παρακαλούν να τον σώσω, οπότε άφησα στην άκρη τις τύψεις μου.

- Κι εσένα ποιος σου μίλησε; πετάχτηκε ο Ντίνος, ο πιο αχώνευτος από τους Αχώνευτους.

- Ο Ορέστης είναι φίλος μου, μαζί διαλέγουμε τα βιβλία, μαζί διαβάζουμε, και αφού είπες αυτόν «κοτούλα» είναι σαν να είπες κι εμένα.

- Ε τότε ναι, αφού διαβάζετε μαζί, είσαι κι εσύ κοτούλα! Μήπως μένετε και στο ίδιο κοτέτσι; συνέχισε με ειρωνεία και έπιασαν όλοι την κοιλιά τους από τα γέλια.

- Και γιατί είμαστε κοτούλες;

- Γιατί τα αγόρια δε διαβάζουν βιβλιαράκια! Κάνουν αντρικά πράγματα! Οι δειλοί σαν τις κοτούλες διαβάζουν, φώναξε στο τέλος και άρχισε να κακαρίζει δυνατά γελώντας κοροϊδευτικά: Κα κα κα κα κα καααα!

Αμέσως τον ακολούθησαν και οι φίλοι του και γέμισε τόσα κακαρίσματα η γειτονιά που οι γείτονες βγήκαν στα μπαλκόνια να δουν τι συμβαίνει!

Έριξα στους Αχώνευτους ένα άγριο βλέμμα, τράβηξα τον Ορέστη από το μπράτσο και τον οδήγησα στην είσοδο της πολυκατοικίας μας. Όταν ανεβήκαμε επάνω, ο Ορέστης με κομμένη φωνή μού είπε  δεκαπέντε ευχαριστώ.

- Με έσωσες, Γιάννη… δεν τους αντέχω. Και ίσως να έχουν δίκιο… ίσως να είμαι κοτούλα, γιατί πραγματικά τους φοβάμαι!

- Μην είσαι χαζός! Ποιον από αυτούς φοβάσαι; Μια παρέα κακομαθημένων παιδιών είναι που δεν έχουν τρόπους και που τους χρειάζεται ένα καλό μάθημα, είπα και η σκέψη μου αυτή μου άρεσε πολύ. Ένα μάθημα!

Το βράδυ ήρθαν στο σπίτι ο παππούς και η γιαγιά. Όταν έρχονται είμαι πάντα πολύ χαρούμενος, εκείνο το βράδυ όμως οι σκέψεις μου δε με άφηναν να είμαι όπως κάθε άλλη φορά. Το κατάλαβαν και με ρώτησαν τι έχω και αφού επέμειναν πολύ, τους είπα την ιστορία με τους Αχώνευτους.

- Και γι’ αυτό στενοχωριέσαι; απόρησε η γιαγιά και συνέχισε: Μην τους δίνεις σημασία, αγόρι μου! Εσύ να κάνει ό, τι σε ευχαριστεί! Άφησέ τους να λένε. Αέρας είναι τα λόγια και πετούν… αέρας είναι τα λόγια και χάνονται. Μη χαλάς την καρδιά σου για λόγια του αέρα, κατέληξε και με έσφιξε στην αγκαλιά της. Ύστερα έφυγε για το καθιστικό απ’ όπου τη φώναζε η μαμά.

Μείναμε μόνοι με τον παππού. «Η γιαγιά έχει δίκιο», σκεφτόμουν, «αέρας είναι τα λόγια και πετούν, μα γιατί πετούν συνεχώς γύρω από το κεφάλι μου και με κάνουν να τα σκέφτομαι; Γιατί με ενοχλούν όπως το χτύπημα στο γόνατο την προηγούμενη εβδομάδα;».

Σχόλιο

Όπως και νωρίτερα (2008) στο Μίλα μη φοβάσαι, συναντάμε και εδώ την πολύ ενδιαφέρουσα οπτική του νταή, χάρη στην οποία οι αναγνώστες μπορούν να αντιληφθούν ότι ο εκφοβιστής - θύτης είναι συνήθως και ο ίδιος θύμα του περιβάλλοντός του. Αυτό φυσικά δεν τον κάνει αυτόματα αθώο ή ανεύθυνο για τις επιλογές του, ίσως όμως θέτει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση. Ο νταής δεν είναι ούτε τέρας ούτε προνύμφη εγκληματία, αλλά ένα παραστρατημένο παιδί που χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση, υγιή πρότυπα και αγάπη.

Στην παρούσα ιστορία βέβαια, το ζήτημα οδηγείται άμεσα σε happy end και η μεταστροφή του αντιήρωα Ντίνου από ταραξία σε βιβλιοφάγο επέρχεται μέσα από μια μόλις εμπειρία. Περισσότερο ρεαλισμό από ένα διήγημα δύο χιλιάδων λέξεων ίσως θα ήταν άδικο να περιμένουμε, όμως στην πραγματική ζωή είναι κατανοητό πως παρόμοιες αλλαγές δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς υπομονή και κυρίως διαρκή και συντονισμένη προσπάθεια εκπαιδευτικών και οικογένειας. 

 

Στο κείμενο μπορεί κανείς να εντοπίσει δυο μάλλον αντικρουόμενες τάσεις που θεωρητικά είναι δύσκολο να συνδυαστούν κάτω από κοινό εξώφυλλο. Η πρώτη ανταποκρίνεται στην παράδοση του λαϊκού μύθου: απαιτεί για την κακή συμπεριφορά των Αχώνευτων μια τιμωρία που θα αποκαταστήσει το αίσθημα δικαίου. Η δεύτερη, πιο εξωπραγματική αλλά σύμφωνη με το σύγχρονο και "πολιτικά ορθό" πνεύμα, θέλει π.χ. τον Γιάννη να νιώθει τύψεις γι' αυτά που λέει, την ώρα που επιχειρεί να σώσει τον φίλο του: "Βιβλία διαβάζουν όσοι ξέρουν να διαβάσουν! φώναξα με θυμό και αμέσως στενοχωρήθηκα που γινόμουν σαν και αυτούς, όχι, γινόμουν χειρότερος, γιατί κορόιδευα κι εγώ με τη σειρά μου το γεγονός πως ήταν κακοί μαθητές". 

Αντίστοιχα συμβαίνουν και όταν παππούς και εγγονός απορρίπτουν μεν το ενδεχόμενο "καβγά" με τη συμμορία, συμφωνούν ωστόσο να δώσουν ένα "μάθημα" (που μοιάζει και λίγο με εκδίκηση) στους κακομαθημένους - εξυπνάκηδες, αξιοποιώντας τη συνδρομή του ζωικού βασιλείου. Προκρίνεται τελικά η βία ως μέσο αντιμετώπισης της βίας ή όχι; Εκ του αποτελέσματος, φαίνεται ότι η χρήση της (ακόμα κι αν πρόκειται για μια μορφή βίας «έξυπνης», εξ αποστάσεως και δι' αντιπροσώπων) αποδίδει και οδηγεί στην λύση του προβλήματος. 

Για να είμαστε σίγουροι ότι τα παραπάνω δεν θα δημιουργήσουν λάθος εντυπώσεις στα παιδιά, ίσως θα ήταν χρήσιμο να συζητήσουμε στην τάξη για το αν άλλες (λιγότερο δυναμικές) παρεμβάσεις από τον Γιάννη θα μπορούσαν να έχουν αντίστοιχα θετικά αποτελέσματα. Θα ήταν άραγε δυνατό η οικογένεια και οι φίλοι του να καλέσουν τη συμμορία των Αχώνευτων για να μιλήσουν, χωρίς να έχει προηγηθεί η σκηνή πανικού και ταπείνωσης στην αποθήκη; Άλλωστε, μπορεί στο κείμενο να αποφεύγεται η αναφορά σε επικίνδυνα τσιμπήματα, η αντεκδίκηση όμως που ετοίμασαν παππούς και εγγονός, θα μπορούσε στην πραγματικότητα να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ή (το πιθανότερο) ακόμα βιαιότερες αντιδράσεις από τους προσβεβλημένους νταήδες.

Η ιστορία ξεκινάει και τελειώνει με το θέμα της βιβλιοφιλίας, υπηρετώντας κάπως το σχήμα του κύκλου. Στις πρώτες σελίδες, ο Ορέστης στοχοποιείται από τη συμμορία επειδή του αρέσει να διαβάζει, χόμπι που δήθεν ταιριάζει μόνο σε δειλούς. Στο τέλος, μετά την περιπέτεια, οι  αναμορφωμένοι νταήδες στρέφονται και αυτοί στο διάβασμα, συμμετέχουν μάλιστα και στη Λέσχη Ανάγνωσης. Ο αρχηγός τους, Ντίνος (θυμίζοντας λίγο τον Γιούγκερμαν), ανακαλύπτει και εκείνος τη χαρά του διαβάσματος ξεκινώντας από τη σχολική εγκυκλοπαίδεια.

(Πηγή)

Προβληματισμοί για συζήτηση 
Τι θα πει δειλός; Και τι θαρραλέος; 
Με αφορμή τις μέρες Πολυτεχνείου, αντιγράφουμε από περσινό άρθρο της Μηχανής του Χρόνου μια επιστολή - έκκληση που έστειλε ο συνθέτης Μ. Θεοδωράκης προς τον Γ. Μπιθικώτση, για να τον αποτρέψει απ' το να τραγουδήσει σε νυχτερινό κέντρο τον ύμνο της Χούντας τον Ιούλιο του 1967. 

«Γρηγόρη. Διάβασα με κατάπληξη ότι πρόκειται να τραγουδήσεις στα “Δειλινά” τον “Υμνο της Επαναστάσεως”. Νομίζω ότι είσαι αρκετά μεγάλος για να καταλαβαίνεις τι πρόκειται να κάνεις. Πόσες ευθύνες επωμίζεσαι και σε τι σοβαρούς κινδύνους μπαίνεις. Κάθισε σπίτι σου με αξιοπρέπεια. Μην γκρεμίζεις με μια κλωτσιά αυτό που χτίσαμε μαζί τόσα χρόνια. Μην ακούς τους κερδοσκόπους και τους προσκυνημένους. Μη ρίχνεις στον βούρκο το όνομά σου και το όνομα των παιδιών σου, που σε λίγο θα ντρέπονται για σένα. Κάνε τον άρρωστο. Φύγε για το εξωτερικό. Εκεί μπορείς ν’ αρχίσεις μια καινούργια καριέρα. Η Μελίνα σε περιμένει. Γιατί αν εσύ ο Μπιθικώτσης, το πρωτοπαλίκαρο του Θεοδωράκη, γίνεις επίσημος τραγουδιστής της Δικτατορίας τραγουδώντας αυτό το άθλιο κατασκεύασμα, θα πρέπει να ξέρεις ότι θα γίνεις ο πιο αχάριστος και τιποτένιος προδότης που γέννησε ο Λαός μας. Στο όνομα της φιλίας μας και για χάρη της γυναίκας σου, των παιδιών σου και όλων των αμέτρητων φίλων μας, σε ικετεύω να μ’ ακούσεις για τελευταία φορά. Μετά την Πέμπτη θα είναι αργά. Πάρα πολύ αργά»

Όπως διαβάζουμε στο ίδιο άρθρο, ο Μπιθικώτσης τελικά τραγούδησε στα "Δειλινά". Είπε πως δεν αντέχει να πάει ξανά στην εξορία (είχε ήδη "φιλοξενηθεί" στη Μακρόνησο για τις ιδέες του όταν ήταν 25 ετών) και δεν ξέρω ποιος θα μπορούσε να τον κατηγορήσει για την απόφασή του, δεδομένων των συνθηκών.

Είναι τελικά εύκολο να χαρακτηρίσουμε κάποιον δειλό ή θαρραλέο με βάση μια απόφασή που παίρνει σ' ένα πιεστικό δίλημμα; Μήπως θα πρέπει με κάποιον τρόπο να λαμβάνουμε υπ' όψη το παρελθόν του, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται και το σύστημα αξιών που ακολουθεί; Πόσο εύκολο είναι άραγε να λαμβάνει κανείς θαρραλέες αποφάσεις σε όλη τη διάρκεια της ζωής του; 

Ο Angus Macfadyen ως Robert the Bruce στην ταινία Braveheart (πηγή)
Το κινηματογραφικό σενάριο παρουσιάζει τον αριστοκράτη να δειλιάζει να πολεμήσει για την
ανεξαρτησία της Σκωτίας (ο λαός της οποίας αποφάσισε φέτος ότι τελικά δεν επιθυμεί ανεξαρτησία)

Πώς θα μπορούσαμε να φανταστούμε την παιδική ηλικία διάσημων δικτατόρων όπως ο Χίτλερ ή ο Παπαδόπουλος; Μήπως ως παιδιά αντιμετώπισαν έντονη κριτική και δέχτηκαν από τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους χαρακτηρισμούς που επηρέασαν την προσωπικότητα και τη μετέπειτα πορεία τους; Αν υπάρχει έστω και η παραμικρή πιθανότητα κάτι τέτοιο να ισχύει, τότε επιβάλλεται να αντιμετωπίζουμε τους θύτες και τα θύματα των περιπτώσεων σχολικού εκφοβισμού με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, ώστε να προστατεύσουμε τις μελλοντικές γενιές από ανάλογες περιπέτειες!

(πηγή)

Χρήση στην τάξη

Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε πως το βιβλίο απευθύνεται σε μαθητές των Α' Β' και Γ' τάξεων του Δημοτικού και η έκδοση (μέγεθος στοιχείων, στήσιμο κειμένου, εικονογράφηση, κλπ.) έχει διαμορφωθεί ανάλογα. Ωστόσο, οι μικρές τάξεις -στο δικό μας τουλάχιστον σχολείο- έδειξαν περιορισμένη ανταπόκριση. Αντίθετα, στα μεγαλύτερα παιδιά η ιστορία όχι μόνο άρεσε πολύ, αλλά και είχε άμεσο αντίκτυπο στη συμπεριφορά τους! Το κείμενο κατάφερε να αγγίξει τους μαθητές της Ε' και να περάσει το βασικό του μήνυμα. Έτσι, αγόρια που από την αρχή της χρονιάς δήλωναν "μάγκες", αφού άκουσαν την ιστορία του Ντίνου αποφάσισαν ότι αυτός ο χαρακτηρισμός δεν τους εκφράζει! Ακόμα και μέρες αργότερα, υπήρχαν παιδιά που μιλούσαν στην τάξη για τις κότες - εκδικητές που παραμονεύουν τους νταήδες...

Φυσικά, όπως αναφέρουμε και πιο πάνω, για μια ουσιαστική αλλαγή στη συμπεριφορά, μια συζήτηση και μια καλή ιστορία δεν αρκεί. Δυστυχώς όμως σε πολλές περιπτώσεις οι πόροι και ο χρόνος της σχολικής καθημερινότητας είναι περιορισμένοι.

Το βιβλίο μπορεί να μας δώσει αφορμή να επισκεφθούμε τη σχολική βιβλιοθήκη και να μάθουμε να αναζητούμε πληροφορίες στην εγκυκλοπαίδεια, αλλά και να επιχειρήσουμε να οργανώσουμε μια μικρή Λέσχη Ανάγνωσης στην τάξη. Επίσης, περιέχει αρκετές δυναμικές σκηνές που μπορούμε να αναπαραστήσουμε με παντομίμα, αλλά και θέματα που έχουν ιδιαίτερο εικαστικό ενδιαφέρον: Εμείς συγκεκριμένα, κάναμε μια προσπάθεια να ζωγραφίσουμε πολύχρωμες κότες!

από τις ζωγραφικές μας απόπειρες με την Α' και Β' τάξη

Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους

Τα Χμ των βιβλίων!

Υπόθεση

Ο Έγκμοντ Κλαβιέ επιστρέφει για να μας συστήσει τους Λεξοδιαβαστές Χμ, οι οποίοι κάθε φορά που δια-βάζουμε, κρατούν έναν μεγεθυντικό φακό μπροστά στις λέξεις, ώστε να τις βλέπουμε πιο καθαρά. Ο αριθμός των Λεξοδιαβαστών αυξάνεται μαζί με τον αριθμό των σελίδων, κάτι που εξηγεί γιατί κάθε βιβλίο μοιάζει πιο ευκολοδιάβαστο όσο το προχωράμε. Το κακό είναι ότι στα μεγάλα βιβλία που δεν ανοίγει κανείς, οι μικροί βοηθοί χάνουν το χρώμα τους, βαριούνται και παθαίνουν αλλεργίες από τη σκόνη... Όλα αυτά στενοχωρούν πολύ τον Έγκμοντ Κλαβιέ και τον κάνουν να δακρύζει. Μπορεί άραγε κάποιος να βοηθήσει; Λίγη αγάπη προς ένα βιβλίο αρκεί, για να εμφανιστούν αμέσως Βιβλιοφίλες Χμ που θα κάνουν τους Λεξοδιαβαστές ευτυχισμένους!

  

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Κέδρος
Συγγραφέας: Κατερίνα Κρις (Κατερίνα Χρυσανθακοπούλου)
Εικονογράφηση: Κατερίνα Κρις
ISBN: 978-960-04-4452-0
Έτος 1ης Έκδοσης: 2014
Σελίδες: 92
Τιμή: περίπου 9 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Γ', Δ' 
Ιστότοπος της Κατερίνας Κρις εδώ

Ευχαριστούμε τον εκδοτικό οίκο για την ευγενική προσφορά ενός αντιτύπου στη βιβλιοθήκη μας!

Κριτική

Το τέταρτο εικονοβιβλίο της σειράς Οι ανακαλύψεις του Έγκμοντ Κλαβιέ, έφτασε! Η γραφή είναι αρκετά απλή και η γλώσσα που χρησιμοποιείται (ίσως για πρώτη φορά) συμβαδίζει με το επίπεδο των παιδιών στα οποία απευθύνεται. Οι σελίδες ξεχειλίζουν όπως πάντα από χρώμα, ενθουσιασμό και εκρηκτική δημιουργικότητα, ενώ το Saga καλά κρατεί· αυτή τη φορά ο κόσμος των μικρών μολυβομύτηδων έχει να μας παρουσιάσει δύο νέους τύπους βοηθών και κάτι σαν μια ιστορία αγάπης. Η (όποια) πλοκή ακολουθεί μια κάπως γραμμική πορεία και όσοι αγάπησαν τα προηγούμενα βιβλία, σίγουρα θα ενθουσιαστούν και με αυτό. Η έκδοση είναι όπως πάντα αψεγάδιαστη: με σκληρό και ελκυστικό εξώφυλλο, κείμενο στημένο με τρόπο που να θυμίζει όχι βιβλίο αλλά χαρωπή διαφήμιση, και με την εικονογράφηση να παραμένει εξαιρετική. Θα το προτείναμε περισσότερο σε παιδιά της Γ' και Δ' τάξης που αναζητούν κάτι αισθητικά όμορφο και αναγνωστικά εύπεπτο.

Ελκυστικό στήσιμο κειμένου - υψηλή ποιότητα έκδοσης Δημιουργική σκέψη, χιούμορ Εξαιρετική εικονογράφηση

Το κείμενο μπαίνει σε δεύτερη μοίρα

Αξίες - Θέματα
Φιλαναγνωσία, Χιούμορ, Φαντασία

Σκηνές που ξεχωρίσαμε

Σκηνές δεν υπάρχουν όμως από τους νέους τύπους μολυβομύτηδων που εμφανίζονται, ξεχωρίσαμε τις Βιβλιοφίλες Χμ, που θυμίζουν πριγκιποπούλες της Αναγέννησης.

Εικονογράφηση

Εξαιρετική, κεφάτη, ολοζώντανη, γεμάτη χρώματα και σκίτσα που παίζουν με το κείμενο και τον αναγνώστη. Η εικονογράφηση της συγκεκριμένης σειράς είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας της εμπορικής της επιτυχίας.

Απόσπασμα

Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν στα μικρά,
λεπτούλικα βιβλία που μέχρι τώρα διαβάζεις.
Ξέρεις, αυτά που διαλέγεις εσύ, μόνος σου,
γιατί έχουν ωραίο εξώφυλλο, μεγάλα γράμματα,
λίγες σελίδες, πολλές εικόνες…

Τι γίνεται όμως με τα ΑΛΛΑ βιβλία;
Αυτά που δε θα διάλεγες ποτέ.
Τα βιβλία που είναι γεμάτα σκόνη
και μπλα μπλα, τα χοντρά, τρομακτικά,
βαριά βιβλία ΧΩΡΙΣ εικόνες.

Αυτά που δεν τολμάς ούτε να τα κοιτάξεις.

Να, σαν αυτό εδώ.Για πλησίασε λίγο. Ξέρω.

Και μόνο που το είδες, σε έπιασε χασμουρητό.
Είναι γκουμούτσα.

Δηλαδή τεράστιο πελώριο γιγαντιαίο τερατώδες!

Πού να το ανοίξεις κιόλας.

Το σκέφτεσαι, ε;

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΣΕ ΜΕΓΕΘΟΣ ΒΙΒΛΙΟ.

Αναγνώστη, ξανασκέψου το.

Αυτό το βιβλίο δεν έχει εικόνες.

Έχει μόνο πολύ μπλα μπλα.

Ξανασκέψου το.

Ξανασκέψου το, λέμε.

Ααα, εμείς σε προειδοποιήσαμε!

Την πάτησες. Μπήκες σ’ αυτό

το βιβλίο. Καημένε αναγνώστη.

Σίγουρα τώρα νιώθεις σαν να κοιτάς

το ψηλότερο βουνό του κόσμου,

και σκέφτεσαι, άσε, δε θα το

σκαρφαλώσω σήμερα, είμαι κουρασμένος…

Πάρε μια βαθιά ανάσα και συνέχισε.

Μίλησέ μου λίγο για την ψυχολογία σου.

Έχεις άγχος; Φοβάσαι όλες αυτές τις λέξεις;

Σε πιάνει ίλιγγος; μήπως χασμουριέσαι;

Ή μήπως νιώθεις απέραντη θλίψη;

Σε καταλαβαίνω.

Να σκεφτείς, όταν ήμουν κι εγώ μικρός,

τα πολύ μεγάλα βιβλία, που δεν είχαν εικόνες,

τα χρησιμοποιούσα για κομοδίνο ώστε

να βάζω πάνω τους τα άλλα βιβλία,

που είχαν εικόνες. Δεν μπορούσα να

καταλάβω γιατί οι συγγραφείς είναι

τόσο πολυλογάδες. Μόλις άνοιγα ένα

τέτοιο βιβλίο, μ’ έπνιγε η μπλαμπλαδούρα.

Μα δες εδώ χάλι! Κοίτα πόσα μαύρα γραμματάκια

έχει αυτή εδώ η σελίδα.

Είναι σαν να βλέπεις χιλιάδες μπλα μπλα

να προχωράνε βαριεστημένα στη σειρά…

Έτσι είναι αυτά τα βιβλία.

Έχουν εκατοντάδες τρομακτικές σελίδες

με χιλιάδες μικροσκοπικά γράμματα,

τόσο κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο

που είναι σαν αν έχουν χτιστεί ολόκληροι

πύργοι από κείμενο!

Ανοίγοντας ένα τέτοιο βιβλίο,

θα χρειαστείς αμέσως καινούρια γυαλιά.

Όχι τα κομψά γυαλιά που φοράς, τα άλλα,

αυτά που κάνουν τα μάτια σου να δείχνουν

τρεις φορές μεγαλύτερα. Άσε που θα αποκτήσεις

καμπούρα. Γιατί θα είσαι σκυμμένος για μέρες

ολόκληρες πάνω από τις σελίδες ενός τέτοιου

βιβλίου μέχρι να το διαβάσεις. Και κάθε σελίδα

που θα γυρίζεις εξαντλημένος θα σου θυμίζει τις

εκατοντάδες σελίδες που ακολουθούν.

Με λίγα λόγια: Γιατί να ανοίξεις ένα τέτοιο βιβλίο;

Έτσι όμως δε θα σώσεις ποτέ

τους άτυχους Λεξοδιαβαστές

Χμ που ζουν κλεισμένοι εδώ μέσα.

Σου φαίνονται ασπρόμαυροι;

Είναι ασπρόμαυροι.

Δεν έχει ξεχάσει η αρχιβοηθός μου

να τους χρωματίσει.

Απλώς, κλεισμένοι για καιρό εδώ μέσα,

έχουν χάσει το χρώμα τους.

Κι αυτό με κάνει να δακρύζω.

Σχόλια
Η δημιουργός των Χμ επιστρέφει, επιδιώκοντας αυτή τη φορά με το ιδιαίτερο στυλ της να εμπνεύσει τους μαθητές όχι τόσο να γράψουν, όσο να διαβάσουν... και μάλιστα όχι τα εύκολα εικονογραφημένα βιβλία -όπως δηλαδή αυτό που κρατούν στα χέρια τους-, αλλά εκείνα τα μεγάλα με τα πολλά γράμματα, που είναι κουραστικά, πολυλογάδικα, γκουμούτσες· που τα χιλιάδες μικροσκοπικά τους γράμματα, βαριεστημένα σωρεύονται σε πύργους ολόκληρους από κείμενο· που όποιος τα διαβάζει γυρίζοντας εξαντλημένα τις σελίδες, καμπουριάζει και φοράει γυαλιά που κάνουν τα μάτια του να φαίνονται τριπλάσια!!!

«Μα, γιατί τότε να διαβάσω ένα τέτοιο μεγάλο βιβλίο»; Θα αναρωτηθεί εύλογα ο τρομοκρατημένος αναγνώστης. Γιατί αν δεν το κάνεις, θα δακρύσει ο Έγκμοντ Κλαβιέ και θα μείνουν σκονισμένα τα Χμ, διαβάζει την απάντηση. Το επιχείρημα είναι μάλλον ασθενές, καθώς ένα σκονισμένο Χμ ακούγεται πολύ λιγότερο απειλητικό από γυαλιά - πατομπούκαλα και μια καμπούρα στην πλάτη. Όπως και να 'χει το πράγμα, η προτροπή "διαβάστε μεγαλύτερα κείμενα" από ένα βιβλίο στο οποίο η εικόνα κυριαρχεί απόλυτα, ακούγεται κάπως αντιφατική.

Αναμφισβήτητα βέβαια, πρόκειται για μια πρωτότυπη, στυλιζαρισμένη ιδέα, που εξάπτει τη φαντασία και θα μπορούσε να προσφέρει μια παιχνιδιάρικη οπτική στην ανάγνωση. Ιδιαίτερα προσεγμένη είναι επίσης η εμπορική προώθηση της σειράς: Βλέπουμε τα βιβλία της να γεμίζουν τις προθήκες των κεντρικών βιβλιοπωλείων, να προβάλλονται σε εκπομπές στην τηλεόραση, να συνοδεύονται από διθυραμβικές κριτικές, ενώ υποπροϊόντα κυκλοφορούν ήδη σε τετράδια, ημερολόγια κτλ. Το περιτύλιγμα είναι ομολογουμένως άψογο. Ωστόσο, οι κραυγές ενθουσιασμού που συνοδεύουν το φαινόμενο Χμ, φοβάμαι ότι περισσότερο έχουν να κάνουν με το Marketing της καμπάνιας και το μεράκι της δημιουργού, παρά με την ουσία και το ίδιο το έργο. Το τελευταίο, όπως τουλάχιστον διαπίστωσα προσωπικά, παρά την υψηλή αναγνωρισιμότητα των τίτλων, έτυχε πολύ χλιαρής υποδοχής από τους μαθητές στο σχολείο.

Όταν εμφανίζονται οι Βιβλιοφίλες Χμ, κάνουν τις δουλειές παρέα με τους οι Λεξοδιαβαστές και μας δίνουν έτσι ένα μάθημα ισότητας των φύλων. Μαζί τακτοποιούν το κείμενο σε παραγράφους (...) ξεσκονίζουν τις λέξεις, βγάζουν τα σεντόνια από τα γράμματα και τα περιποιούνται σαν να είναι τα έπιπλα ενός πανέμορφου σπιτιού! Στη συνέχεια ωστόσο, στρέφονται προς πιο «παραδοσιακά» μονοπάτια, αφού σαν μικρές νοσοκόμες φροντίζουν τους Λεξοδιαβαστές Χμ και τους ράβουν πολύχρωμα ρούχα.

Κλείνοντας, ένας θεωρητικός - φιλοσοφικός προβληματισμός: Στο πρώτο βιβλίο της σειράς (Το πρώτο Χμ που είδα), ενημερωνόμαστε ότι τα Χμ δεν είναι ξωτικά, καθώς τέτοια δεν υπάρχουν: το τελευταίο ξωτικό το είχε κλείσει κάποιος σε ένα μπουκάλι και το τάιζε τόσο πολύ που έκανε πλαφ! Δύο βιβλία αργότερα, στο λεύκωμα Σχεδόν τα πάντα για τα Χμ, η παραπάνω -κάπως μακάβρια- θέση ανασκευάζεται και διαβάζουμε ότι τα Χμ δεν μοιάζουν με ξωτικά, καθώς Αυτά έχουν εξαφανιστεί εδώ και καιρό, από τότε που ο κόσμος έπαψε να πιστεύει σ' αυτά. Αν το δεχτούμε αυτό, τότε τα Χμ υπήρχαν αντικειμενικά και πριν ο Έγκμοντ Κλαβιέ τα παρατηρήσει; Και αν εκείνος είναι ο πρώτος που πίστεψε σε αυτά, είναι τελικά ερευνητής ή δημιουργός τους;

Τα Χμ των βιβλίων!