Ο Φώτης και ο Αϊ-Βασίλης των Φώτων

Υπόθεση

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και ο μικρός Φώτης παρατηρεί γύρω του πολλές αλλαγές σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια: στο σπίτι οι γονείς του κουβεντιάζουν ψιθυριστά σαν κάτι να του κρύβουν, η αίθουσα αναμονής στο οφθαλμιατρείο μοιάζει παραμελημένη, ενώ η μαμά του δεν σταματάει πια στον δρόμο για να χαζέψουν τις στολισμένες βιτρίνες! Μαθαίνει τελικά πως "οι καιροί είναι δύσκολοι" και επίσης πως η θέση του μπαμπά στη δουλειά κινδυνεύει. Ο Φώτης αποφασίζει τότε, για να μην επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό, να στείλει τη λίστα με τα δώρα που θέλει απευθείας στον Άγιο Βασίλη.

Όταν φτάνει η Πρωτοχρονιά, μια δυσάρεστη έκπληξη περιμένει τους ανθρώπους: ο ήλιος αρνείται να ανατείλει! Αιτία γι' αυτό, η βαριά κατάθλιψη στην οποία έχει πέσει ο Αϊ-Βασίλης! Ένα κλιμάκιο ψυχολόγων στέλνεται στον Βόρειο Πόλο για να διερευνήσει την κατάσταση του Αγίου και διαπιστώνει ότι έχει στεναχωρηθεί ανεπανόρθωτα από την απληστία των σύγχρονων παιδιών... Τα νέα γεμίζουν με τύψεις τον Φώτη και τον φίλο του Πετράκη, κι έτσι αποφασίζουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, διοργανώνοντας μια παγκόσμια συνέλευση παιδιών! 

Σ'αυτή αποφασίζεται τα παιδιά να μην ζητάνε πλέον παιχνίδια από τον Άγιο, αλλά φαγητό, νερό και σπίτι για όλους... ειρήνη, νοσοκομεία, φάρμακα, σχολεία και μια ζεστή αγκαλιά για κάθε παιδί. Μάλιστα, τα παιδιά αρχίζουν να στέλνουν κούτες με βοήθεια στον Άγιο, ώστε να τις μοιράσει σε όσους έχουν ανάγκη. Θα καταφέρουν άραγε να γιατρέψουν τον Άγιο Βασίλη και να φέρουν πίσω στον κόσμο το φως και την αγάπη;

  

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Ελισάβετ Κουκουμάκα
Εικονογράφηση: Γιώργος Σγουρός
ISBN: 978-960-496-433-8
Έτος 1ης Έκδοσης: 2011
Σελίδες: 72
Τιμή: περίπου 6 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά: εδώ
Τάξεις: Γ', Δ'
Διαβάστε ένα απόσπασμα που προσφέρει ο εκδοτικός οίκος εδώ

Κριτική

Διδακτική πρωτοχρονιάτικη ιστορία που με χιούμορ και ευαισθησία μας μεταφέρει ένα μήνυμα υπέρ της παγκόσμιας συμφιλίωσης και κατά της ανισότητας. Χρησιμοποιώντας πρωτοπρόσωπη αφήγηση για να αποδώσει την οπτική του μικρού Φώτη και με γλώσσα καθημερινή, που ωστόσο παραπέμπει σε αρκετά μεγαλύτερο μαθητή, η συγγραφέας και εκπαιδευτικός "παντρεύει" αρκετά στοιχεία: Αρχικά την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, μ' έναν θλιμμένο, απογοητευμένο και αγχωμένο Άγιο Βασίλη που έχει χρεοκοπήσει, αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των παιδιών. Στη συνέχεια, μέσα από το τέχνασμα μιας παγκόσμιας συνέλευσης, βρίσκει την ευκαιρία να μας μιλήσει για το πώς η αδικία στον πλανήτη μας μπορεί να καταπολεμηθεί, αν οι επόμενες γενιές ευαισθητοποιηθούν πάνω στο πρόβλημα και αναλάβουν δράση. Ίσως και να στέλνει με τον τρόπο αυτό ένα έμμεσο μήνυμα στους νεαρούς αναγνώστες της χώρας μας: σε σχέση με άλλα παιδιά στον κόσμο, διαθέτουν (ακόμα) ένα αρκετά υψηλό βιοτικό επίπεδο και θα μπορούσαν να προσφέρουν αντί να απαιτούν. Παρά το μέγεθός της (κοντά στις 6.000 λέξεις) η ιστορία δεν χωρίζεται σε κεφάλαια, η σελιδοποίηση ωστόσο έρχεται με μεγάλα τυπογραφικά και διάστιχο που επιτρέπει ξεκούραστη ανάγνωση. Η εικονογράφηση είναι παρούσα, με περίπου 5 ολοσέλιδες ζωγραφιές, εμβόλιμα στο κείμενο σχέδια και χαριτωμένα διακοσμητικά στα περιθώρια ορισμένων σελίδων. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε μαθητές των μεσαίων τάξεων του δημοτικού, αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά που αναζητούν ένα ευχάριστο κείμενο για τις γιορτές.

Απλή γλώσσα Ωφέλιμα μηνύματα

Αξίες - Θέματα
Χριστούγεννα, Κρίση, Ανισότητα, Περιβάλλον, Συνεργασία, Δραστηριοποίηση, Υπευθυνότητα

Εικονογράφηση

Με παρουσία στα περισσότερα δισέλιδα, αποδίδει με απλές, καθαρές γραμμές τους κεντρικούς χαρακτήρες της ιστορίας και κάποιες από τις βασικές της σκηνές, αλληλεπιδρώντας διακριτικά με το κείμενο, αλλά περιοριζόμενη ουσιαστικά σε δευτερεύοντα ρόλο. 

Απόσπασμα

Από καιρό πριν, όλα έδειχναν πως τα φετινά Χριστούγεννα δε θα είναι όπως παλιά. Το είχα καταλάβει εδώ και καιρό μελετώντας προσεχτικά όλα μου τα δεδομένα. Γιατί, όπως συχνά λέει ο μπαμπάς μου, που είναι μαθηματικός: «Παρατήρηση, εξεύρεση και μελέτη δεδομένων, εξαγωγή συμπεράσματος».

Ωραία τα λένε οι μεγάλοι! Συχνά πυκνά, όταν είναι να πουν καμιά μεγάλη σοφία, για να καταπλήξουν τα πλήθη, παίρνουν ύφος προβληματισμένο, κοιτούν κάπου στο υπερπέραν και με λόγο σοβαρό και σκεπτικό πετάνε κάτι αρχαίες εξυπνάδες. Και σαν να μην έφτανε αυτό, πρέπει όλοι εμείς, είτε καταλάβαμε είτε όχι, να κουνήσουμε καταφατικά το κεφάλι με φανερή έκπληξη σαν να λέμε: «Ναι, βρε παιδί μου, πού το κατάλαβες; Ακριβώς αυτό ήθελα να πω κι εγώ!»

Εδώ και ένα χρόνο, λοιπόν, παρατηρούσα με μεγάλο ενδιαφέρον ένα σωρό αλλαγές μέσα στο σπίτι μας. Η μαμά συχνά κουβέντιαζε χαμηλόφωνα με τον μπαμπά ή την κουμπάρα της, κρυφά από εμένα, στην κουζίνα. Μάλιστα, όταν πλησίαζα, δήθεν τυχαία, για να κρυφακούσω, δεν καταλάβαινα και πολλά. Μόνο κάτι δύσκολες λέξεις έπιανα, από αυτές που λένε οι μεγάλοι. Και μόλις αντιλαμβανόταν η μαμά το μάλλον αδιάκριτο βλέμμα μου, συνήθιζε να λέει τρυφερά: «Φώτη, αγάπη μου, γιατί δεν πας να δεις μήπως ξύπνησε η μπέμπα;» Και να πω ότι ξύπνησε ποτέ και δεν την πήραμε χαμπάρι; Τρεις μήνες τώρα που είναι στο σπίτι μας, όταν ξυπνάει, την ακούει μέχρι και η φουρνάρισσα στη γωνία!

Τον προηγούμενο μήνα κατεβήκαμε με τη μαμά στην πόλη, για να πάμε στον οφθαλμίατρο. Ο οφθαλμίατρός μου, ο κύριος Βρασίδας, είναι ένας κύριος πολύ συμπαθητικός. Είναι κοντός, μα δεν τον λες με τίποτα μικροκαμωμένο! Έχει μια μεγάλη, ολοστρόγγυλη κοιλίτσα και όλο γελάει δυνατά. Μάλιστα, φοράει και γυαλιά! Όπως τ’ ακούσατε: φοράει γυαλιά! Αν είσαι ολόκληρος οφθαλμίατρος και δεν μπορείς να γιατρέψεις τα ίδια σου τα μάτια, τι να τις κάνεις τις σπουδές και τα πτυχία;

Για να μη μακρηγορώ, όμως, με τις αμέτρητες παρατηρήσεις μου και την ατελείωτη συλλογή δεδομένων, θα σας πω την πιο συγκλονιστική μου ανακάλυψη των φετινών Χριστουγέννων. Εσείς μπορεί να τη θεωρήσετε ένα τυχαίο γεγονός. Μαζί, όμως, με όλα τ’ άλλα μέρη της έρευνάς μου, για μένα ήταν η αρχή της καταστροφής!

Το ιατρείο του κυρίου Βρασίδα δε φημίζεται για το καλό του γούστο και την κομψότητά του. Εκεί μέσα υπάρχουν ένα σωρό αταίριαστα πράγματα, μάλλον συνέπεια πολλών διαφορετικών μετακομίσεων και ανακαινίσεων. Πράγματα φίλων και συγγενών, που όλοι λυπούνται να πετάξουν, γιατί κάποτε τους κόστισαν μια περιουσία. Ειδικά τέτοιες μέρες, τέλη δηλαδή Δεκεμβρίου, όποτε κάνουμε το λάθος και πηγαίνουμε, το μετανιώνουμε πικρά. Από άκρη σ’ άκρη, τόσο το σαλόνι αναμονής, όσο και ο χώρος όπου εξετάζομαι, γεμίζουν με κάθε λογής χριστουγεννιάτικο στολίδι. Τα χρώματα των στολιδιών πολλά και διάφορα: κόκκινα, κίτρινα, πράσινα, βεραμάν, ρουά, χαλκοκόκκινα, μπορντορόδινα και ό,τι άλλο βάζει ανθρώπου νους.

Το πιο βασανιστικό, όμως, είναι τα εκατοντάδες παρδαλά λαμπάκια σε όλο το χώρο, που αναβοσβήνουν με κάθε πιθανό ρυθμό και με κάνουν αν βλέπω αστράκια σε όλο το δρόμο μέχρι το σπίτι. Σκέτο μαρτύριο! Αφού, και υγιής να είσαι, με αυτά αποκτάς σίγουρα μυωπία, αστιγματισμό, στραβισμό, μη σου πω και πρεσβυωπία! Αν ο κύριος Βρασίδας δεν ήταν τόσο ευγενικός και γελαστός, θα έλεγα πως όλα αυτά είναι μέρος ενός σατανικού σχεδίου, για να έχει πάντα πελάτες με όλων των ειδών τα προβλήματα στα μάτια.

Φέτος, όμως, όλα ήταν διαφορετικά. Στο σαλόνι αναμονής δεν είχε πολύ κόσμο, ούτε πολλά μωρά να τσιρίζουν διαρκώς ώσπου να έρθει η σειρά τους. Όμως, το πιο σημαντικό και τόσο ανακουφιστικό για τα καημένα τα ματάκια μου ήταν πως δεν υπήρχαν ούτε τα μισά στολίδια. Και από τα λαμπάκια, τα μισά είχαν καεί και δεν είχαν αντικατασταθεί. Τρομερό! Ποτέ δεν περίμενα ένα τέτοιο ήρεμο περιβάλλον σε αυτό το ιατρείο!

Η γραμματέας, η δεσποινίς Σούλα, με τα ολόλευκα δόντια και το μονίμως κατακόκκινο κραγιόν, έλειπε. Και, όπως κατάλαβα από την ακαταστασία και τη σκόνη στο γραφείο της, είχε να έρθει καιρό. Κρίμα, και ήταν τόσο αστεία και διασκεδαστική!

Ωστόσο, συχνά η συμπεριφορά της με προβλημάτιζε και πάντα την παρατηρούσα καλά καλά, μήπως και καταλάβω τι είναι αυτό που μας κρύβει. Ήταν κοντή, με λεπτά πόδια και τσιριχτή φωνή. Με τα μαλλιά της έκρυβε πάντα προσεχτικά τα αυτιά της. Μας κερνούσε συνέχεια κουραμπιέδες και μελομακάρονα, ό,τι εποχή και να πηγαίναμε. Μια φορά, μάλιστα, θα ορκιζόμουν πως την είδα να κρύβει κάτω από το γραφείο της κάτι κόκκινα παπούτσια με κουδουνάκια, σαν αυτά των ξωτικών.

Αυτές οι παρατηρήσεις μου, μαζί με άλλες, με έκαναν να πιστεύω πως πράγματι ήταν ξωτικό. Ναι, ένα από τα ξωτικά του Άγιου Βασίλη. Είναι γνωστό, εξάλλου, πως ο Άγιος Βασίλης, για να μάθει ποια παιδιά είναι καλά όλο το χρόνο, στέλνει συχνά τα ξωτικά για να μας παρακολουθούν.

Σχόλια

Ο Φώτης θέλει να ειδοποιήσει τα παιδιά όλου του κόσμου για να έρθουν στην παγκόσμια συνάντηση. Έτσι, επικοινωνεί με γνωστούς του στο εξωτερικό, οι φίλοι του γεμίζουν τον τόπο αφίσες, ενώ ο Ντίνος βγάζει ανακοίνωση σε όλες τις παιδικές ιστοσελίδες του κόσμου. Στη συνέχεια, για να μετακινηθούν όλοι οι σύνεδροι στην Ελλάδα, οι αεροπορικές εταιρίες, τα τρένα, τα πλοία και τα λεωφορεία προσφέρουν δωρεάν εισιτήρια στα παιδιά που ταξιδεύουν, οι αλυσίδες εστιατορίων ετοιμάζουν δωρεάν γεύματα, ενώ τα ξενοδοχεία διαθέτουν δωρεάν τα δωμάτιά τους! 

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη γενναιοδωρία των επιχειρηματικών κολοσσών, μια και πρόκειται για παραμύθι· αναρωτιέμαι ωστόσο, μήπως θα ήταν πιο απλό, ρεαλιστικό και ωφέλιμο η παγκόσμια αυτή συνέλευση να πραγματοποιηθεί στον κυβερνοχώρο. 

Απλό, αφού για την πραγματοποίηση μιας τηλεδιάσκεψης, αρκεί πλέον το πάτημα ενός κουμπιού. Ρεαλιστικό, αφού η μαγεία του διαδικτύου έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί, σε αντίθεση με τα φιλάνθρωπα αισθήματα των πολυεθνικών εταιριών, τα οποία εμφανίζονται πλέον μόνο στις χριστουγεννιάτικες ιστορίες. Και ωφέλιμο, επειδή θα παρουσίαζε στα παιδιά έναν τρόπο, τον οποίον όντως μπορούν να υιοθετήσουν για να επικοινωνήσουν με συνομηλίκους τους και να οργανώσουν κοινές δράσεις, στα πλαίσια της κουλτούρας του «παγκόσμιου πολίτη». Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ζούμε στον αιώνα της τεχνολογίας!

αν όλα τα παιδιά της γης... (πηγή)

Όπως είχαμε δει να συμβαίνει και στο Ένα τσαμπί σταφύλι, έτσι κι εδώ, τα παιδιά ενώνουν τα χέρια μέσα στο συμβολικά πυκνό σκοτάδι του παρόντος, για να στείλουν μηνύματα προς τους μεγάλους και να προετοιμάσουν ένα φωτεινότερο αύριο. Με σαφήνεια και μια υποψία διδακτισμού, σε τρία σημεία του κειμένου εκφράζεται η ανάγκη να ξεπεραστούν οι επιφανειακές (αλλά και οι πολιτισμικές, αξιακές, ιδεολογικές, κ.ά.) διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους, ώστε να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε και να  συνεργαστούμε. Συγκεκριμένα διαβάζουμε (σ.48) ότι όλοι είμαστε ίδιοι, αν και εξωτερικά φαινόμαστε τόσο διαφορετικοί· λίγο αργότερα πως (σ.50) Όλοι ήμασταν τόσο διαφορετικοί στην εμφάνιση, αλλά τόσο όμοιοι στο μυαλό, στην ψυχή και την καρδιά, ενώ στο τέλος ότι (σ.60) Όσο διαφορετικές κι αν είναι οι πατρίδες μας, οι θρησκείες μας, οι γλώσσες που μιλάμε, άλλο τόσο ίδιες είναι οι καρδιές μας...

Χρήση στην τάξη

Το κείμενο μας δίνει μια πολύ ωραία ιδέα για τις φετινές γιορτές. Αντί να ανταλλάξουμε μεταξύ μας δώρα και παιχνίδια που γρήγορα θα ξεχαστούν, θα μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε με την τάξη μας τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για να τα δωρίσουμε σε ανθρώπους που υποφέρουν. Άστεγοι, άνεργοι και μετανάστες, είναι ευκαιρία να νιώσουν φέτος λίγη ανθρώπινη ζεστασιά!

Τα χρήματα που συγκεντρώσαμε πέρσι, έγιναν τρόφιμα για τα Παιδικά Χωριά SOS. Δραστηριότητες σαν αυτή,
πέρα από τη συνεισφορά τους στο σύνολο, ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των μαθητών και τη διάθεση προσφοράς

Μπορεί στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου να μη συναντάμε κάποιο παράρτημα, όμως το κενό αναπληρώνει μια ανάρτηση στην οποία ο εκδοτικός οίκος περιλαμβάνει μια απλοποιημένη θεατρική διασκευή του έργου όπως και έξι δραστηριότητες βασισμένες στο βιβλίο. Ανάμεσα σε αυτές συναντάμε ερωτήσεις Σωστό ή Λάθος, μια άσκηση δημιουργικής γραφής, το παρακάτω κρυπτόλεξο και άλλα ενδιαφέροντα. Καλή διασκέδαση!

Ο Φώτης και ο Αϊ-Βασίλης των Φώτων

Δωροβροχή

Υπόθεση

Μια παρέα παιδιών περπατάει μέσα στα χιόνια πηγαίνοντας προς το παρκάκι του σχολείου, όταν ένα κουτί με χρωματιστό περιτύλιγμα πέφτει από τον ουρανό στο κεφάλι του Μάρκου! Μετά το πρώτο ξάφνιασμα, ο μικρός συνέρχεται και διεκδικεί το πακέτο για τον εαυτό του. Σε λίγο, περισσότερα πακέτα κάνουν την εμφάνισή τους, πέφτοντας επάνω στα χέρια, τα πόδια και το κεφάλι του! Με άσχημο τρόπο, δηλώνει στους φίλους του ότι θα τα κρατήσει όλα για εκείνον κι έτσι η παρέα τον αφήνει και πάει να παίξει. Όταν επιστρέφει σπίτι, τα αδέλφια του ζητούν και εκείνα μερίδιο από την τύχη του, αλλά τσακώνεται και με αυτά, προσπαθώντας να προστατεύσει την πολύτιμη περιουσία του. Τελικά ξαπλώνει στριμωγμένος με τα δώρα του στο κρεβάτι. Η διάθεσή του πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, όταν ένα νυχτερινό συναπάντημα μ' ένα πλασματάκι, θα γλυκάνει την καρδιά του και θα τον κάνει να καταλάβει ότι αυτό που χρειαζόμαστε στη ζωή δεν είναι δώρα αλλά αγάπη!

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Παπαδόπουλος
Συγγραφέας:  Φραντζέσκα Αλεξοπούλου - Πετράκη
Εικονογράφηση: Πέτρος Μπουλούμπασης
ISBN: 978-960-412-888-4
Έτος 1ης Έκδοσης: 2008
Σελίδες: 32
Τιμή: περίπου 4 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Κριτική

Όμορφη χριστουγεννιάτικη ιστορία που κρύβει ένα εξαιρετικό μήνυμα για τους μικρούς μαθητές.  Με γραφή απλή, που φανερώνει ταυτόχρονα χιούμορ και ευαισθησία, η συγγραφέας καταφέρνει μέσα σε μόλις 800 λέξεις, να διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον για τον ήρωα και να δείξει τη μεταστροφή του από εγωιστή σε καλόκαρδο γιο. Η μικρή έκταση του κειμένου και η ζωντάνια του (ήχοι, διάλογοι, αναπάντεχα γεγονότα), το σωστό στήσιμο και η υπέροχη εικονογράφηση, όλα φροντίζουν ώστε ακόμα και οι πιο άπειροι να μπορούν να απολαύσουν την ανάγνωσή αυτού του βιβλίου. Εμείς το προτείνουμε ανεπιφύλακτα στα παιδιά των μικρών (κυρίως της Β', καθώς κάποιες εκφράσεις και η χρήση μετοχών ίσως δυσκολέψουν τα παιδιά της Α') αλλά και των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού. Καλή χρονιά!

Απλότητα, χιούμορ και ευαισθησία Χρήσιμα μηνύματα Προσεγμένη έκδοση, μεγάλο μέγεθος (21x29), σκληρό εξώφυλλο

Αξίες - Θέματα

Χριστούγεννα, Φιλία, Εγωισμός

Εικονογράφηση

Πολύχρωμη και πανταχού παρούσα, η εικονογράφηση εναρμονίζεται απόλυτα με το κείμενο και το συμπληρώνει, δίνοντάς μας μια ολοκληρωμένη δημιουργία που χαιρόμαστε να διαβάζουμε.

 

Απόσπασμα
Έχει παντού χιόνια!

Μια παρέα παιδιών περπατάει προς το παρκάκι του σχολείου με γέλια και πειράγματα.

Ξαφνικά, ένα χρωματιστό κουτί – ένα δώρο- προσγειώνεται από το πουθενά στο κεφάλι του Μάρκου: «Μπαπ!».

- Όχου, όχου, το κεφαλάκι μου!

Δεν ήταν τόσο το χτύπημα, όσο το ξάφνιασμα που ένιωσε.

Και να σου βρέθηκε με το κουτί στην αγκαλιά, να τρίβει το πονεμένο του κεφάλι.

Όλη η παρέα κοιτάει προς τα πάνω (γιατί, όπως όλοι ξέρουν, όταν κάτι πέφτει, έρχεται από ψηλά). Τίποτα! Μόνο πυκνά συννεφάκια φορτωμένα χιόνι.

- Άντε, τυχερέ! Βρέχει δώρα! λέει γελαστά ο Χρήστος, ο κολλητός του Μάρκου, και πάει να πάρει το «δώρο».

- Όχι, όχι! Άφησέ το, είναι ΔΙΚΟ ΜΟΥ, φωνάζει ο Μάρκος κακότροπα.

Τρίβοντας το πονεμένο του κεφάλι και σφίγγοντας το «δώρο» στην αγκαλιά του, συνεχίζει το δρόμο του.

Καθώς οι φίλοι του τον παρακολουθούν να απομακρύνεται, γίνονται μάρτυρες μιας δεύτερης προσγείωσης: «Μπαπ!». Ένα μικρότερο κουτί με χρωματιστό περιτύλιγμα πέφτει στο πόδι του Μάρκου.

- Όχου, το ποδαράκι μου!!!

Όλοι ξανακοιτούν τον ουρανό. Μα και πάλι τίποτα. Μόνο μικρά χιονάκια στροβιλίζονται στον αέρα.

Ο Χρήστος τρέχει να βοηθήσει το φίλο του, αλλά ο Μάρκος βουτάει στην αγκαλιά του και αυτό το «δώρο» και φωνάζει πάλι:

- Όχι, όχι, μη! Και αυτό είναι ΔΙΚΟ ΜΟΥ!

- Καλά, εντάξει. Δε σ’ το παίρνω! Να βοηθήσω ήθελα.

- Δε βλέπουμε κανέναν γύρω, ήρθαν στο κεφάλι και στο πόδι μου. Είναι ΔΙΚΑ ΜΟΥ, Χρήστο, γκρινιάζει ο Μάρκος και, κουτσαίνοντας, συνεχίζει την πορεία του.

Σχόλιο

Τα δώρα του Μάρκου γεμίζουν όλη την επιφάνεια του κρεβατιού του, έτσι που ο ήρωας δεν χωράει πια να ξαπλώσει κανονικά· εξαιτίας του όγκου τους, ακόμα και η μαμά του δυσκολεύεται να τον πλησιάσει για να τον φιλήσει. Το μήνυμα σαφές: όσο περισσότερο προσκολλόμαστε στα αντικείμενα, τόσο λιγότερος χώρος (και χρόνος) μένει ελεύθερος για την προσωπική μας ζωή. Υπό αυτή την ενδιαφέρουσα οπτική, τα δώρα, που υπό φυσιολογικές συνθήκες αντιπροσωπεύουν την αγάπη, αποκτούν μαζί της σχέση ανταγωνιστική.

Κάτι αντίστοιχο μπορούμε να συμπεράνουμε και από την ιστορία του Hobbit (που ολοκληρώνεται στις κινηματογραφικές αίθουσες αυτές τις μέρες). Η λατρεία προς τον πλούτο (my precious) μπορεί να μας αποξενώσει, να μας απομακρύνει από το περιβάλλον μας και σταδιακά να μας αλλοτριώσει. Είναι τελικά το Gollum που κρατάει το δαχτυλίδι, ή το δαχτυλίδι κρατάει το Gollum; Είναι ο Μάρκος κύριος των δώρων ή είναι τα δώρα που κυριεύουν εκείνον; Σε έναν σχετικό προβληματισμό μας καλεί και ο Μίχαελ Έντε μέσα από τη Μόμο, ένα αριστουργηματικό του έργο που θα παρουσιάσουμε στις επόμενες μέρες.

Κανείς βέβαια δεν υποστηρίζει ότι τα υλικά αγαθά είναι άχρηστα. Χρειάζεται όμως προσοχή, ειδικά στην εποχή μας  που το πάθος για συγκέντρωσή τους αντιμετωπίζεται ως χόμπι· επικίνδυνο για εμάς, την κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον. Είναι λοιπόν σημαντικό να μπορούμε να θέσουμε ένα μέτρο στα "θέλω" μας, όπως και να ορίσουμε τον εαυτό μας έξω και πέρα από τα αγαθά, κατανοώντας ότι η ανθρώπινη ουσία δεν βρίσκεται στην περιουσία.

σύνθημα στον ρυθμό της εποχής (πηγή)

Το βιβλίο, μεταφερμένο σε θεατρικό έργο, διαβάζουμε πως ανέβηκε πρόσφατα ως παράσταση σε μια σειρά νοσοκομεία, δίνοντας χαρά σε παιδιά που το είχαν ανάγκη. Οι ασθενείς και οι νοσηλευόμενοι κατανοούν βέβαια έτσι κι αλλιώς καλύτερα από τους υγιείς ότι η ευτυχία δεν συνδέεται πάντα με τα αγαθά. Αυτός είναι υποψιάζομαι και ο λόγος που στις γιορτές ευχόμαστε πρώτα "υγεία", μετά "αγάπη" και μόλις στο τέλος "και να κερδίσεις το Λόττο"! Ολοκληρώνοντας, να επισημάνουμε ότι η Μαρία Ευαγγελάτου έχει ντύσει την ιστορία με πολύ ωραία μουσική την οποία μπορείτε να απολαύσετε στο ακόλουθο βίντεο (δυστυχώς δεν ακούγεται όπως θα έπρεπε γιατί οι άνθρωποι από πίσω συζητούν για διάφορα σημαντικά θέματα).

Χρήση στην τάξη

Πριν κλείσουμε για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, αναπαραστήσαμε με λίγα παιδιά της Β' τάξης την ιστορία που διηγείται το βιβλίο, αφού πρώτα την χωρίσαμε σε τρεις σκηνές: Δωροβροχή / επιστροφή στο σπίτι / νυχτερινή επίσκεψη. Να επισημάνουμε ότι φροντίσαμε τα κουτιά με τα δώρα να είναι άδεια (ώστε να μην κάνουμε Πρωτοχρονιά στο νοσοκομείο και δούμε το έργο σε θεατρικό) και οι ρόλοι σε κάθε επανάληψη του δρώμενου να αλλάζουν, ώστε να έχουν όλα τα παιδιά την ευκαιρία να μπουν στη θέση του μεταμελημένου πρωταγωνιστή ή έστω του μικρού ταράνδου που χτυπάει το παράθυρο. Ευτυχισμένο το 2015!!!

Δωροβροχή

Για όλα φταίει ο κουραμπιές

Υπόθεση
Συλλογή 10 διηγημάτων με θέμα τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Οι τίτλοι και οι υποθέσεις συνοπτικά:

1. Παραμονή Πρωτοχρονιάς: Ο Στέλιος ανυπομονεί και ρωτάει συνέχεια τη μαμά, τον μπαμπά, τον παππού και τη γιαγιά, πότε θα 'ρθει ο Άγιος Βασίλης. Αργά το βράδυ, σηκώνεται κρυφά από το κρεβάτι του και πηγαίνει στο σαλόνι, όπου κάθεται και περιμένει. Το επόμενο πρωί βρίσκει τον μικρό να κοιμάται στο χαλάκι και τις κάλτσες γεμάτες δώρα!

2. Το ξεχασμένο καμπανάκι: Οι γιορτές μόλις έχουν περάσει και μια αδέσποτη γάτα βρίσκει σ' ένα πεταμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο ένα μικρό καμπανάκι, που θα γίνει το ιδανικό δώρο για το πάρτι γενεθλίων της φίλης της!

3. Απόψε θέλω να χορέψω: Ένα μικρό αστέρι αρχίζει να χορεύει και ξυπνάει τους αγγέλους και την κοιμισμένη φύση. Όταν μετά από λίγο πέφτει, γεμίζει τον ουρανό με τη χρυσόσκονή του. Η Αφροδίτη και η Κατερίνα θα τη χρησιμοποιήσουν για να ζωγραφίσουν ένα αστέρι για τη γιαγιά τους.

4. Η βασίλισσα του χιονιού: Η οικογένεια Ζαχαριάδη αποφασίζει να περάσει την πρωτοχρονιά με τον παππού και τη γιαγιά. Η Βάλια εμπνέεται από ένα παραμύθι και όταν η γιαγιά πέφτει για ύπνο, πασπαλίζει ολόκληρο το σπίτι με ζάχαρη άχνη!

5. Ένα πρωτότυπο δώρο: Μετά από ένα δυνατό σουτ, η μπότα του Αλέξανδρου πετάει στα ουράνια και προσγειώνεται σ' ένα χωράφι. Έναν χρόνο αργότερα, μέσα της έχει φυτρώσει ένα όμορφο χριστολούλουδο. Είναι καιρός ο ιδιοκτήτης της να την ξαναβρεί και να την επιστρέψει σπίτι ως ένα υπέροχο δώρο.

6. Η ιστορία μιας κάλτσας: Ο αέρας φυσάει δυνατά και η κάλτσα του Λεωνίδα φεύγει από την απλώστρα, για να βρεθεί κρεμασμένη στο κλαρί μιας λεμονιάς. Εκεί θα την βρει ένα κανελί γατάκι που θα χωθεί κατά λάθος μέσα της. Είναι ακριβώς το δώρο που ζήτησε ο Λεωνίδας από τον Αϊ-Βασίλη!

7. Η ιστορία της κόκκινης κάλτσας: Η κάλτσα της αδελφής του Λεωνίδα, της Κλεοπάτρας, κατάγεται από την ίδια απλώστρα, αλλά ακολουθεί διαφορετικό δρομολόγιο. Πετάει μακριά, έξω απ' την πόλη και φτάνει στο καλυβάκι ενός βοσκού μέσα στα βουνά. Από ψηλά παρατηρεί ένα αγόρι να ετοιμάζει τη βασιλόπιτα μαζί με τη μητέρα του. Το παιδί στεναχωριέται που ο άγιος Βασίλης δεν μπορεί να φτάσει μέχρι το σπιτάκι τους. Η έκπληξή του όταν την άλλη μέρα θα αντικρίσει την κόκκινη κάλτσα γεμάτη δώρα, θα είναι μεγάλη. 

8. Για όλα φταίει ο κουραμπιές: Ο Τιμολέων είναι ένα ποντίκι που ζει στο σπίτι της γιαγιάς Αγαθής. Η μυρωδιά από τους κουραμπιέδες που ψήνονται, τον κάνει να αψηφήσει τους κινδύνους και να βγει από την τρύπα του. Καθώς εξερευνά το χριστουγεννιάτικο δέντρο, θα συναντήσει ένα καφέ ποντικάκι που παρότι είναι στολίδι, θα γίνει ο καλύτερός του φίλος. Μαζί θα απολαύσουν ένα σωρό κουραμπιέδες και θα σώσουν τη βασιλόπιτα της γιαγιάς από βέβαιο έγκαυμα! 

9. Πού είναι το φλουρί; Η οικογένεια του κυρίου Λαγού περιμένει τα πεθερικά και την οικογένεια της αδερφής της γυναίκας του για να γιορτάσουν όλοι μαζί το βράδυ της Πρωτοχρονιάς. Όλα μοιάζουν έτοιμα, όταν ξαφνικά διαπιστώνουν πως... το φλουρί για τη βασιλόπιτα έχει εξαφανιστεί! Ποια λύση θα βρει η γιαγιά ώστε να διώξει τη στεναχώρια από τα μάτια των παιδιών;

10. Ένα δώρο για τον Αϊ-Βασίλη: Παραμονή Πρωτοχρονιάς και τα παιδιά της λαγουδοοικογένειας ετοιμάζουν τα δώρα τους για τον Αϊ-Βασίλη που θα έρθει το βράδυ. Ο Βελούδης θέλει να του χαρίσει κάτι ιδιαίτερο, κι έτσι βγαίνει έξω στο χιόνι για να αναζητήσει ένα φρέσκο καρότο! Για καλή του τύχη, θα συναντήσει έναν χιονάνθρωπο που δεν συμπαθεί την καροτένια του μύτη! 

Χαρακτηριστικά 

Εκδότης: Καστανιώτης

Συγγραφέας: Τασούλα Δ. Τσιλιμένη
Εικονογράφηση: Σπύρος Γούσης
ISBN: 960-03-2912-5
Έτος 1ης Έκδοσης: 2000
Σελίδες: 64
Τιμή: περίπου 12 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Γ', Δ' 

Κριτική

Συλλογή από δέκα γιορτινά διηγήματα γραμμένα με την παλιά συνταγή της απλότητας και της αγάπης. Mε σύνταξη που δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και σαφήνεια στην έκφραση, ακόμα και λιγότερο έμπειροι αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν τις ιστορίες του βιβλίου. Η έκταση κάθε μιας κυμαίνεται μεταξύ μόλις 3 και 5 σελίδων, το στήσιμο του κειμένου (μέγεθος στοιχείων, στοίχιση, κλπ.) παραπέμπει σε παιδιά 8-9 ετών, ενώ η εικονογράφηση δίνει μια όμορφη ολοσέλιδη ζωγραφιά στο ξεκίνημα κάθε διηγήματος. Οι χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν, αποπνέουν έναν αέρα αθωότητας και γενικά η καλοσύνη είναι διάχυτη,  η δυστυχία απουσιάζει και κανείς δεν επιδιώκει να βλάψει κανέναν. Η απλότητα στα θέματα και την πλοκή, ίσως κουράσει κάποιους μεγαλύτερους μαθητές. Εμείς προτείνουμε το βιβλίο κυρίως σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού, ενώ πιθανότατα θα χαρούν να το διαβάσουν και κάποιοι μικρότεροι που νιώθουν εξοικειωμένοι με την ανάγνωση.

Απλή γλώσσα, αθωότητα χαρακτήρων Προσεγμένη έκδοση, μεγάλο μέγεθος, σκληρό εξώφυλλο

Αξίες - Θέματα

Χριστούγεννα, Παραμύθι, Φιλία, Ζωοφιλία, Οικογένεια

Εικονογράφηση

Οι ζωγραφιές από το χέρι του Σπύρου Γούση στην πρώτη σελίδα κάθε κεφαλαίου, απεικονίζουν τους πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες, δίνουν χρώμα στο κείμενο και κάνουν την ανάγνωση πιο ευχάριστη.

 Απόσπασμα

«Ξέρεις, μαμά, εγώ όταν μεγαλώσω, θα γίνω ποδοσφαιριστής!» είπε ο Αλέξανδρος γυρίζοντας το μεσημέρι από το σχολείο.

«Και πώς το αποφάσισες;» ρώτησε η μαμά που ετοίμαζε το τραπέζι.

«Να, σήμερα στο διάλειμμα κλότσησα τόσο δυνατά τη μπάλα, που όλοι φώναξαν “Ιιιιιιιι…” Μόνο η κυρία είπε “Ααααα…”»

«Είδες πόση δύναμη σου δίνει το γάλα!» είπε η μαμά του Αλέξανδρου καθώς έκοβε τη σαλάτα.

«Και ξέρεις και τι άλλο είπε η κυρία, μαμά; Είπε: “Να δούμε πώς θα ξεμπλέξεις με τη μαμά σου το μεσημέρι, Αλέξανδρε”».

«Και γιατί το είπε αυτό;» ρώτησε περίεργη η μαμά.

«Χμμ…»

Ο Αλέξανδρος ξερόβηξε, ήπιε μια γουλιά νερό και συνέχισε: «Γιατί η κλοτσιά ήταν τόσο δυνατή και έστειλε τόσο μακριά την μπάλα, μα τόσο μακριά… Αλλά μαζί της έστειλε και την… μπότα μου».

Η μαμά γύρισε απότομα. Κοίταξε τον Αλέξανδρο. Τα πόδια του ήταν κρυμμένα κάτω από το τραπεζομάντιλο. Έσκυψε σιγά σιγά και…

«Ααααα» ξεφώνισε η μαμά.

«Είδες! Σαν την κυρία έκανες κι εσύ! Αααα…»

«Και πού είναι η μπότα, Αλέξανδρε;» ρώτησε η μαμά.

«Ποιος ξέρει! Όσο κι αν ψάξαμε τριγύρω, δεν τη βρήκαμε!» είπε ο Αλέξανδρος κι άρχισε να τρώει τις ζεστές πατάτες που σερβίρισε η μαμά.

Ο Αλέξανδρος σκεφτόταν τη δυνατή κλοτσιά που έριξε. Σκεφτόταν βέβαια και την μπότα του. Τι να ‘χει απογίνει;

Η πράσινη μπότα του Αλέξανδρου ένιωσε να τινάζεται στα σύννεφα. Για μια στιγμή είδε τα παιδιά με τη δασκάλα που όλο μίκραιναν, καθώς εκείνη πήγαινε όλο και πιο ψηλά.

Ένιωσε να ζαλίζεται.

«Ιιιιι…» έκανε κι έκλεισε τα μάτια της.

Όταν τα άνοιξε, είδε πως είχε προσγειωθεί σ’ ένα χωράφι δίπλα στο μεγάλο δρόμο.

«Και τώρα; Τι θα κάνω εγώ εδώ στην ερημιά μόνη μου;» αναρωτήθηκε.

Σβιιιν, σβιιιν, έκαναν τα αυτοκίνητα στο μεγάλο δρόμο. Σε λίγο πέρασε από κει και το λεωφορείο που μετέφερε τα παιδιά στο σχολείο. Να κι ο Αλέξανδρος πίσω από το τρίτο τζάμι. Κανείς τους όμως δεν είδε την μπότα!

Ο καιρός κυλούσε. Ο αέρας όσο πήγαινε και φύσαγε δυνατότερα, το κρύο δυνάμωνε. Έπεσαν και τα τελευταία φύλλα της αμυγδαλιάς που βρισκόταν λίγο πι κει. Μια μέρα ο αέρας έφερε στην μπότα επισκέπτες. Ήταν μια παρέα από μικροσκοπικούς σπόρους, που ήρθαν και φώλιασαν στο βάθος της. Ήταν όμως τόσο ήσυχοι. Ούτε που την ενόχλησαν καθόλου. Μια άλλη μέρα ο αέρας φυσούσε τόσο δυνατά, που ένα παχύ στρώμα από χώμα ήρθε να κάνει συντροφιά στους σπόρους.

«Γκουχ, γκουχ», έβηξε στην αρχή η μπότα, αλλά μετά το συνήθισε.

Ιδιαίτερα χάρηκε η μπότα όταν μια μέρα την επισκέφτηκε η κυρα-βροχή. Την έκανε να αστράφτει και να μοιάζει σαν καινούρια. Ένα πρωί ξύπνησε κι είδε πως όλα τριγύρω ήταν κάτασπρα.

«Χιόνι!» φώναξε η μπότα χαρούμενη.

Μα η φωνή της δεν ακούστηκε! Ήταν αλήθεια πως τελευταία ένιωθε πως κάτι της έφραζε το λαιμό. Η μπότα κοίταζε γύρω της και θαύμαζε. Όταν ο ήλιος κόντευε στη μέση του ουρανού, άκουσε φωνές να πλησιάζουν. Ήταν τα παιδιά του σχολείου. Να ο Λεωνίδας, η Δανάη, ο Γρηγόρης, η Αλίκη… Φορούσαν όλα κασκόλ, γάντια και σκουφιά. Έτρεχαν κι έπαιζαν χιονοπόλεμο.

γεράνι σε παλιά μπότα (πηγή)

Σχόλιο

Πολύ θα θέλαμε να θεωρήσουμε ότι το χριστουγεννιάτικο γλυκό του τίτλου αποτελεί συνδετικό κρίκο ανάμεσα στις ιστορίες της συλλογής, όμως μόλις οι μισές από αυτές περιέχουν κάτι σχετικό. Συγκεκριμένα, στο πρώτο διήγημα, ένας δαγκωμένος κουραμπιές μας κλείνει το μάτι και αφήνει υπονοούμενα για το ότι ο Αϊ-Βασίλης πέρασε στ' αλήθεια από το σαλόνι του μικρού Στέλιου. Στο δεύτερο, ο κύριος Γιάννης ανοίγει το σκηνικό μασουλώντας έναν κουραμπιέ. Στο τέταρτο κυριαρχεί ένα βασικό συστατικό του γλυκού, η άχνη ζάχαρη, με την οποία η Βάλια γεμίζει το σπίτι της γιαγιάς. Και τέλος στο όγδοο, μια πιατέλα με κουραμπιέδες σε σχήμα αστεριού βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος.

Για τους φίλους των μαθηματικών, το παρατηρητήριο κουραμπιέδων επισημαίνει ότι το γλυκό εμφανίζεται στα διηγήματα με αριθμό 1,2,4,8... διαμορφώνοντας μια γεωμετρική πρόοδο με λόγο 2. Πόσες ιστορίες έπρεπε να περιέχει το βιβλίο για να συναντήσουμε κουραμπιέ μια ακόμα φορά;

Χρήση στην τάξη

Αρκετά είναι τα κείμενα που εμπνέουν με το θέμα τους για δραστηριότητες στην τάξη. Αν, για παράδειγμα, επιλέξουμε το κείμενο του αποσπάσματος και την εικόνα που το συνοδεύει, έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε για την επέμβαση της φύσης στις ανθρώπινες δημιουργίες (φωτογραφίες π.χ. σε αυτό το άρθρο) ή να δημιουργήσουμε με τους μαθητές μας μικρά ανθοδοχεία που θα μας θυμίζουν την μπότα του Αλέξανδρου. Χρησιμοποιώντας απλά υλικά όπως:

• ένα κομμάτι από παλιό καλσόν
• μπαμπάκι σε μέγεθος γροθιάς
• σπόρους γρασιδιού ή φακές
• λαστιχάκια
• μάτια και στόμα από υλικά που μας περισσεύουν
• ένα πολύχρωμο ποτήρι

μπορούμε εύκολα να κατασκευάσουμε γρασιδοκέφαλους που ανθίζουν γρήγορα και δίνουν χρώμα στην αίθουσα. Οδηγίες για την κατασκευή τους, μπορείτε να βρείτε στο παραπάνω βίντεο.

Στη δική μας τάξη, τιμώντας το εορταστικό κλίμα των ημερών, προτιμήσαμε να επικεντρωθούμε στον τίτλο του βιβλίου. Με τη βοήθεια σιροπιού σοκολάτας, οι μαθητές διαμόρφωσαν χαρακτηριστικά προσώπου στα κουραμπιεδάκια, δίνοντάς τους χαρακτήρα και ανθρώπινη μιλιά. Εξυπακούεται ότι αφού ολοκληρώθηκε η δραστηριότητα, οι ζαχαρένιοι ηθοποιοί έφυγαν για περιοδεία στα στομάχια μας! Καλές γιορτές σε όλους!

Για όλα φταίει ο κουραμπιές

Χριστούγεννα στη Γελανδία

Υπόθεση

Καθώς οι γιορτές πλησιάζουν, ο Αϊ-Βασίλης αναρρώνει ακόμα από ένα περσινό ατύχημα που τον άφησε να κουτσαίνει και να αναποδογυρίζει τις συλλαβές στις λέξεις. Στο πλάι του βρίσκεται ο Κάλι Καλ ο καλικάντζαρος, που τον περιποιείται με καταπλάσματα, αφεψήματα μνήμης και καρπούς από το Δέντρο της Αγάπης. Οι υπόλοιποι καλικάντζαροι έχουν αγανακτήσει με την κατάσταση αυτή και αποφασίζουν να δράσουν, ακολουθώντας το καταχθόνιο σχέδιο μιας μυστικής οργάνωσης. Τα πράγματα τότε πάνε από το κακό στο χειρότερο: η σκόνη του γέλιου -συστατικό απαραίτητο για κάθε δώρο- εξαφανίζεται και όταν ο άγιος αναλαμβάνει να βρει ποιος την έκλεψε, τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν! Θα καταφέρει άραγε η σύσκεψη των Αγιοβασίληδων όλου του κόσμου να ανατρέψει την κατάσταση, ή θα επικρατήσουν οι δυνάμεις του κακού, που θέλουν τα παιδιά να παίζουν μόνο με πολεμικά παιχνίδια;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Λιβάνης
Συγγραφέας: Αναστασία Ευσταθίου
Εικονογράφηση: Γιώργος Δημητρίου
ISBN: 978-960-14-2090-5
Έτος 1ης Έκδοσης: 2009
Σελίδες: 67
Τιμή: περίπου 10 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Δ', Ε'

Ευχαριστούμε τη συγγραφέα για την προσφορά ενός αντιτύπου στη βιβλιοθήκη της τάξης μας!

Κριτική

Διασκεδαστική χριστουγεννιάτικη περιπέτεια που παντρεύει με όμορφο τρόπο στοιχεία της λαϊκής παράδοσης με τη σύγχρονη τεχνολογία. Η γραφή είναι απλή και χωρίς ασάφειες, ενώ η δράση συνεχής, ώστε το ενδιαφέρον των νεαρών μαθητών να παραμένει αμείωτο. Το παραμυθιακό στοιχείο είναι έντονο και μας προστατεύει από την αγωνία, ακόμα και όταν τα γεγονότα εξελίσσονται αρνητικά: ο αναγνώστης δεν αμφιβάλλει καθόλου ότι με κάποιον τρόπο στο τέλος όλα θα πάνε καλά! Το κείμενο χωρίζεται σε 12 κεφάλαια (έκτασης 1-4 σελίδων) και διαβάζεται χωρίς να κουράζει, κάτι στο οποίο συμβάλλει και η πολύχρωμη, πανταχού παρούσα εικονογράφηση. Το βιβλίο προτείνεται κυρίως σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού, αλλά λόγω θέματος μπορεί να διαβαστεί ευχάριστα και από μεγαλύτερους.

Ωραία γραφή, ενδιαφέρον θέμα Αρμονικό πάντρεμα λαϊκής παράδοσης και τεχνολογίας Χρήσιμα μηνύματα συνεργασίας χωρίς διδακτισμό Προσεγμένη έκδοση, μεγάλο μέγεθος, σκληρό εξώφυλλο

Υπερβολές στο τρίτο μέρος ίσως δώσουν λάθος μηνύματα

Αξίες - Θέματα

Χριστούγεννα, Παραμύθι, Φιλία, Καλικάντζαροι, Συνεργασία, Διαφορετικότητα

Εικονογράφηση

Πολύχρωμες δισέλιδες ζωγραφιές σε κάθε κεφάλαιο, μας βοηθούν να παρουσιάσουμε την ιστορία και σε μικρότερα παιδιά. Η αισθητική των εικόνων δεν συμβαδίζει πάντα με του κειμένου, ενώ οι δυνατότητες που αυτό προσφέρει, έχω την εντύπωση ότι δεν αξιοποιούνται στο έπακρο.

Απόσπασμα

Οι άλλοι καλικάντζαροι δεν έκρυβαν την αντιπάθειά τους για τον Κάλι και τον άγιο. Η ομάδα Τουσπρώχνω και η ομάδα Τουστραβάω δεν πριόνιζε πια το Δέντρο της Αγάπης που κρατούσε τη Γη.

«Ο Αϊ-Βασίλης φταίει για όλη  μας τη δυστυχία. Φτου!» είπε ένας κακομούτσουνος μια μέρα.

«Ναι, ναι, αυτός ο χοντρομπαλάς, ο φαταούλας κοκκινομούρης άγιος», απάντησε ένας άλλος, πλακουτσομύτης, φυσώντας με δύναμη τη μύτη του μέσα στα δάχτυλά του.

«Μας ξελόγιασε και τα παιδιά μας. Πού τα χάνεις, πού τα βρίσκεις, όλη τη μέρα στη σπηλιά του Κάλι Καλ να φτιάχνουν δωράκια. Ακούς εκεί δωράκια!» βροντοφώναξε ο πιο δυνατός απ’ όλους, ο Μανδραμπούλος, ο αρχηγός τους. Του φαινόταν αδιανόητο η γενιά των καλικαντζάρων να υπηρετεί τα παιδιά των ανθρώπων.

«Μας τη δίνουν τα δωράκια!» είπαν οι Τουσπρώχνω εν χορώ.

«Μας τη δίνουν τα δωράκια!» επανέλαβαν οι Τουστραβάω πιο δυνατά ακόμα.

«Κι από πάνω τρυγάνε καθημερινά το Δέντρο της Αγάπης, κουβαλώντας του καλάθια με αγκαθωτά αγαπουλίνια, αυτά τα αηδιαστικά φρούτα σε σχήμα καρδιάς. Μπλιαχ!» συμπλήρωσε με οργή ο Μανδραμπούλος κλοτσώντας το χώμα.  

«Το πολύ το Κύριε ελέησον το βαριέται και ο Θεός», πετάχτηκε ένας κατάμαυρος πλατυπόδης από την ομάδα Τουσπρώχνω. Έβαλε το χέρι πάνω στον ώμο του Μανδραμπούλου και πρόσθεσε: «Αρχηγέ, λάβε τα μέτρα σου, γιατί δε μας βλέπω καλά. Μου μυρίζει πολλή καλοσύνη εδώ πέρα και δε μου αρέσει καθόλου».

«Πλησιάζουν Χριστούγεννα και το Δέντρο της Αγάπης δε λέει να πέσει» αγανάκτησε ένας κοκαλιάρης.

«Και πού ακούθτηκε να ζει ο Άγιοθ Βαθίληθ παρέα με ένα καλικάνδαρο θτη θπηλιά του; Αυτό είναι πρωτάκουθτο», σχολίασε μια ψευδή καλικαντζαρίνα.

Ο Μανδραμπούλος κούνησε το κεφάλι σαν να συμφωνούσε με όλα όσα λέγονταν και είπε: «Μη φοβάσαι, Κάκη Καν, λίγα είναι τα ψωμιά του άγιου. κι ακόμα πιο λίγα του Κάλι Καλ, του καλλιτέχνη μας. Έχω τα σχέδιά μου, μην ανησυχείτε».

Σχόλιο

Πολλοί είναι οι συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας που έχουν επιχειρήσει να συμπεριλάβουν τη νέα τεχνολογία στα βιβλία τους, σπάνια όμως συναντάμε τις ΤΠΕ να εντάσσονται σε μια ιστορία τόσο άφοβα και με τόσο φυσικό τρόπο. Η καλή χρήση της τεχνολογίας προβάλλεται σε αρκετά σημεία, αφού π.χ. βλέπουμε το διαδίκτυο να πρωτοστατεί ως μέσο άντλησης πληροφοριών (σ.24), αλλά και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο να συμβάλλει στην κυκλοφορία των ειδήσεων (σ.34), φέρνοντας τα παιδιά όλου του κόσμου πιο κοντά. Κάπως έτσι, ο Γιόχαν από την Αυστρία και ο Μάτος Αλατιέρας από την Ισπανία, συμβάλουν ο καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του ώστε να βρεθεί και να απελευθερωθεί ο αγαπημένος Άγιος, παραδίδοντας στους αναγνώστες και ένα μήνυμα συνεργασίας. Προς την ίδια κατεύθυνση οδηγεί και η εγκάρδια συνεννόηση των Αγιοβασίληδων. Όλα τα παραπάνω, συνθέτουν τελικά ένα ηχηρό μήνυμα: πως υπάρχουν κοινές αξίες στη βάση των οποίων η ανθρωπότητα μπορεί να βαδίσει ειρηνικά. Και επίσης, πως η πολιτισμική ποικιλότητα και η τεχνολογία δεν είναι υποχρεωτικά έννοιες ανταγωνιστικές, αρκεί η όποια πρόοδος να υπηρετεί το καλό της ανθρωπότητας (σ.59) και όχι το κέρδος (π.χ. μικροτσίπ κατά του γέλιου).

απόδραση στο Rambo III (πηγή)

Στο τρίτο μέρος του βιβλίου που ξεκινάει με την επιχείρηση απελευθέρωσης του Αϊ-Βασίλη, η ομοιογένεια της ιστορίας μοιάζει να κλονίζεται: εικόνες που παραπέμπουν σε χολιγουντιανή ταινία δράσης, αλλοιώνουν ως έναν βαθμό την παραμυθιακή ατμόσφαιρα των προηγούμενων κεφαλαίων. Χαρακτήρες - υπερήρωες εμφανίζονται πάνω σε εντυπωσιακά οχήματα και χρησιμοποιούν φαγητά - υπερόπλα σε μια σειρά από ενέργειες που θα μπορούσαν και να λείπουν... Συγκεκριμένα, μέσα σε λίγες σειρές παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μας ένα πυρηνικό βαγόνι, ένα έλκηθρο που σέρνουν τεράστιες πολικές αρκούδες, ένα μαγικό σπρέι εξαφάνισης, εκκωφαντικές σειρήνες, αναδιπλούμενες οροφές με πυροβόλα και διαδοχικές βροχές από πουτίγκες, τσίλι, κρέμα γάλακτος, καρμπονάρες και κέικ εναντίον των "κακών". Όλα αυτά μπορεί να ενισχύουν το πανηγυρικό κλίμα της νίκης, ταυτόχρονα όμως δεν ξεφεύγουν από την υπερβολή και κάπου θυμίζουν λίγο ταινίες τύπου Ράμπο. Μήπως είναι τελικά οξύμωρο, ακόμα κι αν κανόνια και μυδραλιοβόλα έχουν γεμίσει με γλυκά, να απαιτείται μια πολεμική σκηνή για να επικρατήσουν οι ειρηνιστές επί των πολεμοχαρών αντιπάλων τους;

Ο βασιλιάς της Γελανδίας φυλακισμένος δίπλα στον Αϊ-Βασίλη
- από εκδήλωση της βιβλιοθήκης του Κολλεγίου Αθηνών (Πηγή)

Χρήση στην Τάξη

Στο μάθημα της Γλώσσας, μια εύκολη και διασκεδαστική δραστηριότητα θα ήταν να προσπαθήσουμε και μεις να μιλήσουμε σαν τον Αϊ-Βασίλη του βιβλίου, αναποδογυρίζοντας τις συλλαβές και στέλνοντας μπερδεμένα μηνύματα προς τους συμμαθητές μας. 

Αρκετές σκηνές είναι πολύ θεατρικές και προσφέρονται για παντομίμα, όπως εκείνη με τον άγιο στη φυλακή να σκέφτεται το σπίτι του (σ. 36). Από το συγκεκριμένο επεισόδιο, η Β΄ τάξη του ολοημέρου στο σχολείο μας, κατασκεύασε ένα μικρό σκηνικό από πλαστελίνη...

Στα πλαίσια άλλων μαθημάτων (Θρησκευτικά, Ξένες Γλώσσες), η Λίγκα των Αγιοβασίληδων που συνεδριάζει στο βιβλίο, μπορεί να μας εμπνεύσει να παρουσιάσουμε (με τραγούδια, πληροφορίες, ζωγραφιές, μικρές ιστορίες, κατασκευές, κλπ.) κάποιες εναλλακτικές απεικονίσεις του Αϊ-Βασίλη απ' όλο τον κόσμο, όπως τον Father Christmas, τον Weihnachtsmann, τον Santa Claus, τον Σβάτι Μίκαλας (Svatý Mikuláš), τον Περ Νοέλ (Père Noël), τον Παππού χιονιά (Дед Мороз), αλλά και παρόμοιες παραδοσιακές μορφές που φέρνουν δώρα, όπως τον Χοτεϊόσο (ほていおしょ) από την Ιαπωνία, τον Ντουν Τσε Λάο Ρεν, (Sheng Dan Lao Ren - 圣诞老人) από την Κίνα και τη Ιταλίδα μάγισσα Μπεφάνα (Befana)!

Ακόμα περισσότερες ιδέες (όπως δημιουργία παζλ) για να αξιοποιήσουμε το βιβλίο, μας δίνει το παρακάτω βίντεο, επιμελημένο από την ίδια τη συγγραφέα που πάντα πλαισιώνει τις δημιουργίες της με πλήθος παιχνιδιών και δραστηριοτήτων!

Χριστούγεννα στη Γελανδία

Η Ιφιγένεια και ο καλικάντζαρος

Υπόθεση

Παραμονή Πρωτοχρονιάς στο σπίτι της γιαγιάς Σοφίας. Η Ιφιγένεια, μια λευκή παχουλή γατούλα που λατρεύει τις γιορτές, περιμένει πώς και πώς να συναντήσει τον Αϊ-Βασίλη! Αφήνει το παραθυράκι της σοφίτας ανοιχτό και προσπαθεί να κρατηθεί ξύπνια. Όμως ο ύπνος είναι πιο δυνατός και τα βλέφαρά της σιγά-σιγά κλείνουν. Τότε, βρίσκει ευκαιρία να μπει στο σπίτι ένας επισκέπτης απρόσκλητος και... καθόλου άγιος! Πρόκειται για τον Αταξίμ, τον σκανταλιάρη καλικάντζαρο, που αντί για δώρα, θέλει να φέρει αναστάτωση! Τι θα γίνει άραγε όταν η Ιφιγένεια τον υποδεχτεί θερμά σαν να ήταν ένα ξωτικό του Αϊ-Βασίλη;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Χρυσάνθη Τσιαμπαλή - Κελεπούρη
Εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου
ISBN: 978-960-496-270-9
Έτος 1ης Έκδοσης: 2011
Σελίδες: 55
Τιμή: περίπου 5 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Ευχαριστούμε τη συγγραφέα για την προσφορά ενός αντιτύπου στη βιβλιοθήκη της τάξης μας!

Κριτική

Μια μικρή χριστουγεννιάτικη ιστορία για τη δύναμη της καλοσύνης... και της καπατσοσύνης! Με γλώσσα απλή, σαφήνεια στην έκφραση και κείμενο κοντά στις 2000 λέξεις, το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στους μαθητές των μικρών και μεσαίων τάξεων του Δημοτικού. Το χαριτωμένο δίδυμο των πρωταγωνιστών, η ζωντάνια των διαλόγων και οι ανατροπές δεν θα επιτρέψουν στους αναγνώστες να κουραστούν. Αντίθετα, με τη βοήθεια της πολύχρωμης εικονογράφησης, η συνάντηση της υπναλέας γατούλας με τον σκανταλιάρη διαβολάκο γίνεται διπλά διασκεδαστική, ψυχαγωγεί και μορφώνει. Το προτείνουμε σε μαθητές της Β', Γ' και Δ' δημοτικού αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά που αναζητούν ένα ευχάριστο ανάγνωσμα με γιορτινό θέμα.

Έξυπνη ιδέα  Χαριτωμένοι πρωταγωνιστές Εύκολη αξιοποίηση στην τάξη

Αξίες - Θέματα

Χριστούγεννα, Ζωοφιλία, Παραμύθι, Γάτες, Πονηριά, Καλικάντζαροι

Εικονογράφηση
Πολύχρωμη και πανταχού παρούσα με ζωηρές ζωγραφιές που ενισχύουν τον παιχνιδιάρικο χαρακτήρα του κειμένου.

Απόσπασμα

Ήταν παραμονή Πρωτοχρονιάς. Στο μικρό σπίτι στην άκρη του χωριού, η γιαγιά Σοφία στόλιζε τη βασιλόπιτα και η Ιφιγένεια, η ολόλευκη παχουλή της γάτα, χουζούρευε δίπλα στο τζάκι. Λάτρευε τα Χριστούγεννα και την πρωτοχρονιά η Ιφιγένεια, κι είχε ένα μεγάλο όνειρο. 

Όχι να πέσει στα νύχια της ο μεγαλύτερος ποντικός του χωριού – αυτό θα ήταν εφιάλτης για την Ιφιγένεια!- ούτε να βρεθεί μπροστά της το μεγαλύτερο ψαροκόκαλο – αυτό την άφηνε αδιάφορη. Ήθελε να συναντήσει τον Αϊ-Βασίλη ή έστω κάποιο από τα ξωτικά του!

Πόσες παραμονές Πρωτοχρονιάς προσπάθησε να μείνει ξύπνια για να τους καλοδεχτεί! Όμως ποτέ δεν τα είχε καταφέρει, γιατί εκτός από ονειροπόλα ήταν και νυσταλέα… Όλο νύσταζε κι όλο κοιμόταν. Κι όσο κοιμόταν, τόσο νύσταζε… Και όταν πάλι δεν κοιμόταν, ονειρευόταν ξυπνητή έλκηθρα, Αϊ-Βασίληδες και ξωτικά…

Εντωμεταξύ, έξω στην αυλή μια παρέα είχε καταφτάσει…

- Λοιπόν, ας χωριστούμε, είπε ο Αταξίμ στους άλλους καλικάντζαρους.

Εγώ θα μπω στο σπιτάκι αυτό!

Μένει μόνη της μια γιαγιά.

Και πέρσι ήθελα να μπω

αλλά δεν πρόλαβα,

ο παπάς άγιασε τα νερά…

Μα φέτος όλα θα τα καταστρέψω,

όλα θα τα μπουρδουκλώσω,

και λόγο σε κανέναν δε θα δώσω!

Ραντεβού το βράδυ αργά,

κάτω απ’ τη μεγάλη ελιά!

συμπλήρωσε και πήδηξε στην αυλή.

- Να προσέχεις! Αν τα βρεις δύσκολα, να φύγεις από κει!

Να θυμάσαι τα περσινά,

που μας έπιασε εκείνη η γριά,

έριξε ξόρκια και μαγικά

και μας έμεινε κουσούρι

να μιλάμε τραγουδιστά

για τρία χρόνια στη σειρά!

Πόσο όμορφα ήταν τα φωτάκια στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και τι ρυθμικά που αναβόσβηναν! Η Ιφιγένεια τα κοίταζε και ονειροπολούσε. Φανταζόταν τον Άγιο Βασίλη να φορτώνει το δώρο της στο έλκηθρο και να ξεκινά τη βόλτα του στον παγωμένο ουρανό. Τον φανταζόταν έπειτα να προσγειώνεται στη στέγη τους. Όχι, δε θα έμπαινε από την καμινάδα! Το τζάκι ήταν αναμμένο, θα τσουρουφλιζόταν… Του είχε αφήσει εκείνη το παραθυράκι της σοφίτας λιγάκι, τόσο δα, ανοιχτό.

Του το είχε γράψει και στο γράμμα:

«Πρόσεχε, Άγιε Βασίλη, μην κατέβεις από το τζάκι! Από το παραθυράκι της σοφίτας να μπεις, θα το αφήσω λιγάκι ανοιχτό για σένα».

Ένα πλατύ χασμουρητό έκανε τα μεγάλα πράσινα μάτια της να δακρύσουν. Είχε νυστάξει. Ήταν και αυτά τα φωτάκια… Έτσι που αναβόσβηναν τη νανούριζαν κι εκείνη δεν ήθελε πολύ για να το ρίξει στον ύπνο… Έπειτα ήρθε ένα δεύτερο χασμουρητό και τα βλέφαρά της άρχισαν να κλείνουν αργά, καθώς η ζεστασιά από το τζάκι την αγκάλιαζε.

Μα λίγο προτού παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα, κάτι κουνήθηκε στα κλαδιά του χριστουγεννιάτικου δέντρου και μαζί του κουνήθηκαν κι όλα τα στολίδια. Η Ιφιγένεια τινάχτηκε πάνω και άνοιξε διάπλατα τα μάτια της. Τέντωσε καλά τα μυτερά αυτιά της και περπάτησε αθόρυβα ως το δέντρο. Κοίταξε παραξενεμένη τα κλαδιά του απ’ την κορυφή ως τη βάση και τότε, εντελώς απρόσμενα, ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με έναν καλικάντζαρο!

Για λίγο έμειναν να κοιτάζονται κι οι δυο ασάλευτοι κι εκεί που θα ‘λεγες πως η Ιφιγένεια θα λιποθυμούσε από την τρομάρα, ξαφνικά τα μάτια της έλαμψαν και ένα χαμόγελο ζωγραφίστηκε στο ολόλευκο πρόσωπό της.

- Ώστε ήρθες;

Ο καλικάντζαρος έριξε μια ματιά τριγύρω.

- Σ’ εμένα… μιλάς;

- Σ’ εσένα! Να ήξερες με τι λαχτάρα σε περίμενα!

- Εμένα; έκανε έκπληκτος ο Αταξίμ.

- Εσένα βέβαια, ή κάποιον από τους φίλους, τα άλλα ξωτικά του Αϊ – Βασίλη. «Ιφιγένεια», έλεγα στον εαυτό μου, «κάνε υπομονή, κάποτε θα έρθει!» Μονάχα που σε φανταζόμουν λιγάκι διαφορετικό… λιγάκι πιο λευκό, πιο παχουλό, σίγουρα πιο καθαρό… Σαν ένα μικρό Αϊ-Βασίλη, ας πούμε.

Σχόλιο

Ανάμεσα στους δυο πρωταγωνιστές, τη γατούλα και τον διαβολάκο, διεξάγεται ένας περίεργος αγώνας χαρακτήρων, που θα μπορούσε να αναλυθεί και σε επίπεδο φύλων. Η Ιφιγένεια, λευκή και παχουλή, εκπρόσωπος των θηλυκών, καταφέρνει με διπλωματία και πονηριά να πετύχει τον στόχο της, ακόμα κι αν στην πορεία χρειάζεται να αλλάζει τακτικές. Από την άλλη, ο κουτοπόνηρος Αταξίμ, ως εκπρόσωπος του "ισχυρού" φύλου, βρισκόμενος διαρκώς ένα βήμα πίσω (αφού γνωρίζει ό,τι και ο αναγνώστης) και έχοντας ήδη βεβαρυμένο ιστορικό (αυτός και οι φίλοι του εκδιώχθηκαν τον προηγούμενο χρόνο από τη γιαγιά), υφίσταται την μία ήττα μετά την άλλη, και βρίσκεται τελικά να υποχωρεί όπως-όπως.

Μια άλλη οπτική για να δούμε την ιστορία, είναι εκείνη που αναφέρεται εδώ από τον Valentino, τον σκηνοθέτη-σκηνογράφο που επιμελήθηκε τη διασκευή του έργου όταν ανέβηκε ως θεατρικό από το Μικρό Θέατρο της Λάρισας. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει, ο σκανταλιάρης καλικάντζαρος που χάρη στην Ιφιγένεια αρχίζει αντί για ζημιές να βοηθάει, αντιπροσωπεύει έναν χαρακτήρα ανθρώπου που με προσπάθεια και λίγη εξωτερική βοήθεια αποφασίζει να βελτιωθεί.

Χρήση στην Τάξη

Στην τάξη μας, μπορούμε να μιλήσουμε για τις δοξασίες που συνοδεύουν το 12ήμερο των Χριστουγέννων (δείτε και εδώ) και συγκεκριμένα για τους καλικάντζαρους, διαβάζοντας ταυτόχρονα κι άλλα παιδικά κείμενα που αναφέρονται σ' αυτούς, όπως το διήγημα τα Τσιλικροτά, ή το Η Κάλλω κι οι καλικάντζαροι.

Καθώς οι ήρωες του βιβλίου είναι πολύ χαριτωμένοι και η γλώσσα του κειμένου απλή και ζωντανή, μπορούμε και εμείς να αναπαραστήσουμε στην τάξη κάποια από τα επεισόδια. Αν υπάρχει διαθέσιμος χρόνος, η προσθήκη στοιχείων όπως π.χ. χριστουγεννιάτικων ήχων από το σπίτι της γιαγιάς Σοφίας, μουσικής στα ποιηματάκια των καλικάντζαρων, απόδοση των άψυχων αντικειμένων με παιδιά σε διάφορες στάσεις κλπ. θα κάνει την εμπειρία ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. 

Επιπλέον, αν το τμήμα μας είναι εξοικειωμένο με το θεατρικό παιχνίδι, μπορούμε την ώρα των διαλόγων να επέμβουμε σαν σκηνοθέτες, "εξαναγκάζοντας" τους ηθοποιούς σε διασκεδαστικούς αυτοσχεδιασμούς: ζητάμε από την Ιφιγένεια να κάνει "μιάου" κάθε τρεις λέξεις, από τον Αταξίμ να μιλάει με κλειστή μύτη σαν να είναι κρυωμένος, καλούμε το κοινό να δώσει άσχετες λέξεις που οι ηθοποιοί πρέπει να ταιριάξουν στα λόγια τους, παρουσιάζουμε απρόσμενες καταστάσεις που επηρεάζουν τις εξελίξεις όπως π.χ. "η γιαγιά Σοφία μόλις εμφανίστηκε στην πόρτα!", κτλ.

Στο δικό μας σχολείο, το βιβλίο μάς ενέπνευσε να παίξουμε με τα παιδιά της Β' τάξης ένα παιχνίδι παρατηρητικότητας, συνεργασίας και... σκανταλιάς, που ονομάσαμε "Ξωτικά και Καλικάντζαροι". Οι μαθητές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες των τριών ατόμων και παρατήρησαν για ένα λεπτό ένα «στρωμένο γιορτινό τραπέζι» (θρανίο με χριστουγεννιάτικο ντεκόρ που ετοίμασε ο δάσκαλος). Τα Ξωτικά βγήκαν από την αίθουσα και οι Καλικάντζαροι (φορώντας πολύχρωμες κάλτσες στα χέρια) κατάφεραν στο μόλις μισό λεπτό που τους διατέθηκε, να φέρουν τα πάνω - κάτω! Έπειτα ήρθε η σειρά των Ξωτικών του Αϊ-Βασίλη να αναλάβουν δράση και μέσα σε δύο λεπτά να ξαναστήσουν το σκηνικό όσο καλύτερα μπορούσαν, ώστε να μοιάζει με το αρχικό. Αφού η διαδικασία ολοκληρώθηκε, οι ομάδες άλλαξαν ρόλους κι έτσι όλα τα παιδιά πέρασαν από τα δύο στάδια.

 

Κλείνοντας, να ενημερώσουμε όσους τυχερούς γονείς και εκπαιδευτικούς ζουν στην πόλη της Ρόδου, ότι από σήμερα 8 Δεκεμβρίου και μέχρι τις 19 του μήνα, μπορούν να επισκέπτονται το Καλικαντζαροχωριό στο Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου και να παρακολουθούν το χριστουγεννιάτικο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, Α' και Β' τάξης. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλ. 22410 32510 και 32520.

Η Ιφιγένεια και ο καλικάντζαρος