Οφσάιντ

Υπόθεση

Αυστρία 1938. Ο μικρός Μάρκους είναι μεγάλος θαυμαστής του αρχηγού της εθνικής ομάδας, Ματίας Ζίντελαρ. Δεν βλέπει την ώρα να τον δει να αγωνίζεται σε λίγες μέρες, όταν και έχει οριστεί ο τελευταίος αγώνας της αυστριακής Wunderteam με την εθνική Γερμανίας, πριν την υποχρεωτική τους ένωση εξαιτίας της εισβολής των ναζί. Ο πατέρας του Μάρκους είναι μέλος μιας μυστικής αντιστασιακής ομάδας και προσπαθεί να πείσει τον παίκτη να μην παίξει. 

Την ημέρα του αγώνα, ο Μάρκους με τον πατέρα του είναι στο γήπεδο. Οι φήμες λένε ότι έχει ζητηθεί από τους παίκτες της Εθνικής Αυστρίας να χάσουν, όμως ο Ζίντελαρ παίζει παθιασμένα και οδηγεί την ομάδα του στη νίκη! Το πλήθος στις εξέδρες ζητωκραυγάζει, οι Γερμανοί επίσημοι χαιρετούν πικραμένοι, όμως ο αρχηγός τους ταπεινώνει, καθώς αρνείται να υψώσει το χέρι του ναζιστικά. Ο Μάρκους δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς συμβαίνει. Γιατί χειροκροτάει ο πατέρας του δακρυσμένος; 

  

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Κόκκινο
Συγγραφέας: Fabrizio Silei
Μετάφραση: Ελένη Κατσαμά, Φίλιππος Μανδηλαράς
Εικονογράφηση: Maurizio A.C. Quarello
Τίτλος πρωτοτύπου: Fuorigioco
ISBN: 978-618-5005-12-2
Έτος 1ης Έκδοσης: 2014 (στα ελληνικά 2014)
Σελίδες: 40
Τιμή: περίπου 13 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Στ', Γυμνάσιο

Κριτική

Συγκινητικό διήγημα, βασισμένο σε έναν πραγματικό ποδοσφαιρικό αγώνα που έλαβε χώρα στις 2 Απριλίου του 1938. Με σύντομες, κοφτές προτάσεις, η μετάφραση αναπαράγει την απειλητική ατμόσφαιρα της εποχής και αφήνει μια σκληρή γεύση, που ενισχύεται από την κάπως σκοτεινή, φωτορεαλιστική απόδοση των μορφών. Η έκδοση είναι φροντισμένη, σε μεγάλο μέγεθος, με σκληρό εξώφυλλο και χαρτί πολυτελείας. Παρά τις λίγες, κοντά 2.000 λέξεις του και την πλούσια εικονογράφηση, στοιχεία που θα μπορούσαν να παραπέμπουν σε ανάγνωσμα για μικρότερες ηλικίες, το βιβλίο απευθύνεται περισσότερο σε μαθητές γυμνασίου, μια και το περιεχόμενό του είναι αρκετά «βαρύ».

Πραγματικά γεγονότα Ωφέλιμα μηνύματα Πολυτελής έκδοση

Αξίες - Θέματα
Ιστορία, Αξιοπρέπεια, Ποδόσφαιρο

Σκηνές που ξεχωρίσαμε

Όταν ο Ματίας Ζίντελαρ αποφασίζει να μην ανταποδώσει τον ναζιστικό χαιρετισμό, γεμίζοντας τους συμπατριώτες του με περηφάνια.

Εικονογράφηση

Πλούσια εικονογράφηση που μας δίνει μια ολοσέλιδη ζωγραφιά για κάθε σελίδα κειμένου και αρκετά όμορφα «σαλόνια» με στιγμιότυπα του ποδοσφαιρικού αγώνα. Το φωτορεαλιστικό στυλ απεικόνισης που έχει επιλέξει ο εικονογράφος, παραπέμπει σε σχέδια παλαιότερων δεκαετιών, αποδίδοντας το κλίμα της εποχής στην οποία διαδραματίζονται τα γεγονότα.

Απόσπασμα 

Ο Ζίντελαρ και τα παιδιά της ομάδας έχουν αποφασίσει να παίξουν, 

αν και κυκλοφορούν φήμες πως τους έχει ζητηθεί να χάσουν. 

Είναι η μέρα του αγώνα.

Ο Μάρκους και ο πατέρας του μπαίνουν στο κατάμεστο στάδιο Πράτερ

πιασμένοι χέρι-χέρι για να μη χαθούν.

Στην εξέδρα των επισήμων κάθεται επιβλητικός ο υπεύθυνος

αθλητισμού της ναζιστικής Γερμανίας. Από τα μεγάφωνα ακούγονται

εμβατήρια και προπαγανδιστικές ανακοινώσεις. 

Η κάμερα καταγράφει τα πάντα γι ανα μην ξεχάσουν

οι επόμενες γενιές τη μεγάλη μέρα. Η ομάδα της Γερμανίας

θεωρείται από τις εφημερίδες το μεγάλο φαβορί.

Ο πατέρας του Μάρκους έχει μαζί του την ερυθρόλευκη σημαία

της Βούντερτιμ με την ασπίδα και τον αυστριακό αετό.

Οι παίκτες μπαίνουν στο γήπεδο. 

Ο πατέρας του Μάρκους ελπίζει με όλη του την ψυχή 

να μην είναι ανάμεσα τους ο Ζίντελαρ. Είναι, όμως...

Απέτυχε.

Ο Μάρκους πετάγεται όρθιος.

«Να ο Ζίντελαρ! Τον βλέπεις; Σιγά μην τον συλλάμβαναν. Είναι ακόμη αρχηγός!»

«Καλά, εσύ με ποιους είσαι; Με τους Γερμανούς ή με μας;» τον ρωτάει σοβαρός ο πατέρας.

«Το ρωτάς; Με μας είμαι. Με τον Ζίντελαρ! Κι έπειτα, 

το ίδιο δεν είναι; Αύριο θα είμαστε μια ενωμένη, ανίκητη ομάδα

όπως είμαστε ήδη ένα ενωμένο έθνος!» καταλήγει χαρούμενος ο Μάρκους

«Αφού το λες...» μουρμουρίζει ο πατέρας.

Στο στάδιο Πράτερ ακούγεται το σφύριγμα της έναρξης του αγώνα.

Το παιχνίδι είναι απ' την αρχή πολύ σκληρό. Γρήγορα καταλαβαίνει

κανείς ότι κάθε άλλο παρά φιλικό είναι. Οι Γερμανοί ρίχνονται δυνατά

στην επίθεση κι ο Αυστριακός τερματοφύλακας αναγκάζεται να κάνει 

μερικές εκπληκτικές αποκρούσεις.

Οι οπαδοί τον αποθεώνουν, ενώ η γεμάτη με Γερμανούς και ναζί 

εξέδρα των επισήμων χειροκροτεί περιμένοντας το γκολ.

Σύντομα, όμως, οι παίκτες της Βούντερτιμ ισορροπούν το παιχνίδι 

και μοιάζουν να ξεχνάνε το ειδικό βάρος του αντιπάλου τους.

Είναι ξεκάθαρο πια ότι βρίσκονται εκεί για να κάνουν αυτό

που ξέρουν να κάνουν καλύτερα: να παίζουν ποδόσφαιρο.

Ναι. Παίζουν για τη νίκη κα μόνο για τη νίκη!

Στο 17ο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου ο Ζίντελαρ πετάγεται 

ανάμεσα σε δύο αντιπάλους και καταφέρνει να σκοράρει.

Το γήπεδο ξεσπάει σε πανηγυρισμούς και ο Μάρκους 

με τον πατέρα του σηκώνονται όρθιοι, χειροκροτούν και αγκαλιάζονται.

Σχόλια

Ακόμα και μέτριας εμπειρίας αναγνώστες, μαθητές της Στ' που διάβασαν το βιβλίο, φαίνεται πως βρήκαν κάποια σημεία δυσνόητα. Θεωρώ ότι αν θέλουμε να παρουσιάσουμε το βιβιλίο στην τάξη, ίσως θα μπορούσε να βοηθήσει μια εισαγωγή με πληροφορίες για το Anschluss και την κατάσταση στην Αυστρία του μεσοπολέμου, αφού οι προϋπάρχουσες σχετικές γνώσεις των Έλληνων μαθητών είναι ελάχιστες.

Η υποδοχή των Γερμανών από τους Αυστριακούς

Τα δύο προσωνύμια του Sindelar ήταν "ο χάρτινος" (Der Papierene - Man of Paper) και "ο Μότσαρτ του ποδοσφαίρου". Σχετικά με το δεύτερο, δεν νομίζω ότι χρειάζεται κάποια εξήγηση, αφού ο παίκτης (παρότι οι γονείς του ήταν μετανάστες από το Koslov της Μοραβίας) μεγάλωσε στην Αυστρία, την πατρίδα του μεγάλου μουσουργού. Σχετικά με το πρώτο του παρατσούκλι, η κυρίαρχη άποψη θεωρεί πως του δόθηκε εξαιτίας της ισχνής σωματικής του διάπλασης, ενώ μια άλλη που έχει τη βάση της στον αγγλικό τύπο, συνδέεται με την έκφραση μόνο ένας άνθρωπος από χαρτί θα μπορούσε να περάσει μέσα από τόσο σφιχτές άμυνες!

Ο "χάρτινος" Ζίντελαρ προσποιείται και οι αντίπαλοι αμυντικοί σωριάζονται στο γρασίδι (πηγή)

Όπως ωστόσο αποδείχτηκε από την ηρωική του συμπεριφορά, η καρδιά του μόνο χάρτινη δεν ήταν... Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε το πόση γενναιότητα απαιτούσε η πράξη του να μην χαιρετίσει ναζιστικά τους Γερμανούς επισήμους, αλλά και το μέγεθος της προσβολής προς το καθεστώς του Χίτλερ, αρκεί να αναφέρουμε το ακόλουθο γεγονός: Στις 14 Μαΐου του 1938, έναν περίπου μήνα μετά το παιχνίδι που περιγράφεται στο βιβλίο, η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αγγλίας βρέθηκε στο Βερολίνο για έναν φιλικό αγώνα, που σκοπό είχε να κατευνάσει τα (πολιτικά) πνεύματα. Οι παίκτες της, ακολουθώντας αναντίρρητα τις άνωθεν εντολές τους (βλ. πρωθυπουργός Τσάμπερλαιν), ύψωσαν ομαδικά το χέρι και χαιρέτισαν ναζιστικά το πλήθος, κάτι που βέβαια ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην πατρίδα τους.

Η εθνική Αγγλίας (αριστερά) σε μια γκρίζα στιγμή της ιστορίας της (πηγή)

Πόσο εύκολο είναι άραγε να ακολουθήσεις τον σωστό δρόμο, όταν όλοι οι υπόλοιποι κάνουν το αντίθετο; Το κοινωνικό πείραμα συμμόρφωσης που πραγματοποίησε το 1951 ο Solomon Asch, απέδειξε ότι οι άνθρωποι προτιμούμε να διαλέγουμε το λάθος, παρά να διαλέγουμε το διαφορετικό. Κάτι που σημαίνει φυσικά ότι το να ορθώνει κανείς το ανάστημά του απέναντι σε ένα ολόκληρο καθεστώς, απαιτεί αξιοπρέπεια και τεράστια αποθέματα θάρρους. Ο Sindelar, ωστόσο, δεν πρέπει να ένιωθε πως με τη γενναία του πράξη σήκωνε κάποιον σταυρό μόνος ενάντια σε όλους. Ήξερε ότι αντιπροσώπευε χιλιάδες Αυστριακούς που ήθελαν την πατρίδα τους ανεξάρτητη, αλλά και πως η στάση του θα τους γέμιζε υπερηφάνεια. Για να παινέψουμε το σπίτι μας, να θυμίσουμε και την αντίστοιχη δήλωση αξιοπρέπειας - απάντηση του Μενέλαου Λουντέμη στο δικαστήριο το 1956, όταν μετά από 8 χρόνια εξορίας του ζήτησαν να αποκηρύξει τα πολιτικά του πιστεύω: Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνω πάλι τέσσερα εγώ, απάντησε.

Η φωτογραφία που ενέπνευσε το εξώφυλλο του βιβλίου (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Το ποδόσφαιρο είναι με διαφορά το πλέον αγαπημένο άθλημα ανάμεσα στις μικρές ηλικίες. Οι μαθητές τα τελευταία χρόνια είναι συνήθως χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα: το ένα υποστηρίζει τον (δυστυχώς τραυματία αυτό τον καιρό) Μέσι και το άλλο τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Παίκτες με μεγάλο ταλέντο, αλλά και εντελώς διαφορετικούς σε χαρακτήρα. Είναι λοιπόν μάλλον εύκολο να συζητήσουμε με τα παιδιά της τάξης, το πόση σημασία μπορεί να έχει για τους θαυμαστές η προσωπικότητα και οι επιλογές ενός ποδοσφαιριστή. Πώς μπορεί να ένιωσαν οι μικροί φίλοι του Ζίντελαρ για την αντιναζιστική του ενέργεια; Εσείς, αν κάποτε φτάνατε στο ψηλότερο σκαλοπάτι του ποδοσφαιρικού οικοδομήματος, τι μήνυμα θα θέλατε να στέλνει η εικόνα σας στα παιδιά που θα σας θεωρούσαν πρότυπο; 

Μια ιδέα για να αξιοποιήσουμε το βιβλίο στην τάξη, θα ήταν το θεατρικό παιχνίδι: Αναπαριστώντας τη σκηνή όπου ο Ματίας κάθεται στην πολυθρόνα και η αρραβωνιαστικιά του τού αποκαλύπτει το συμβάν με τον πατέρα του Μάρκους έξω από την καφετέρια, παγώνουμε την εικόνα και καλούμε τους μαθητές σε ανίχνευση σκέψης του πρωταγωνιστή: με τη σειρά, καθένας τους πλησιάζει αργά πίσω του, τον αγγίζει ελαφρά στον ώμο και λέει δυνατά μια σκέψη που μπορεί ο ποδοσφαιριστής να είχε εκείνο το βράδυ, αποκαλύπτοντας το δίλημμα στο οποίο βρισκόταν. Να προδώσει τα ιδανικά του ή να δώσει τέλος στην καριέρα του, βάζοντας σε κίνδυνο τον ίδιο και την οικογένειά του; Αν ο χρόνος δεν επαρκεί, μπορείτε αντίστοιχα να οργανώσετε έναν διάδρομο σκέψης. Περισσότερα και αναλυτικότερα για παρόμοια παιχνίδια μπορείτε να διαβάσετε σε αυτό το έντυπο.

το μνήμα του Ζίντελαρ στην Βιέννη στολίζει μια μπάλα (πηγή)

Στο μάθημα των εικαστικών, θα μπορούσαμε να στήσουμε ένα μικρό κόμικ γύρω από την ιστορία του σπουδαίου αθλητή, καλώντας τους μαθητές να αποδώσουν την σκηνή του βιβλίου που τους έκανε μεγαλύτερη εντύπωση, ή μια περίληψη του βιβλίου μέσα σε 6 τετράγωνα ενός χαρτιού μεγέθους Α4. Καλή διασκέδαση!

εξώφυλλο από κόμικ με τη ζωή του Ζίντελαρ (πηγή)

Οφσάιντ

Οι πειρατές της Καταστροφικής: Επιχείρηση «στρογγυλή θεά»

Υπόθεση

Χαμένο κάπου στον Ατλαντικό, βρίσκεται το νησί της Καταστροφικής. Στα νερά του ζουν (και κυρίως τσακώνονται) δυο πειρατές: Ο κόκκινος Αμπεμπαμπλόμ και ο πράσινος Τουκιθεμπλόμ, οι οποίοι μισούνται θανάσιμα! Ένα πρωί, φτάνει στην περιοχή τους μια πολύχρωμη μπάλα, που γίνεται μήλο της έριδος ανάμεσα στους δύο θαλασσοπόρους. Λίγο πριν πιαστούν στα χέρια για το ποιος θα την κάνει δική του, μπαίνει ανάμεσά τους ένα σοφό δελφίνι, που τους παρακινεί να σταματήσουν να μαλώνουν και να δώσουν έναν αγώνα για φιλανθρωπικό σκοπό. Τους διδάσκει έπειτα τα μυστικά του ποδοσφαίρου και τελικά καταφέρνει να τους συμφιλιώσει! Μαζί θα οργανώσουν το ωραιότερο πρωτάθλημα του κόσμου...

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Γιώργος Κατσέλης
Εικονογράφηση: Παναγιώτης Γιάκας
ISBN: 978-618-01-0224-6
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013
Σελίδες: 50
Τιμή: περίπου 5 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ 
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Κριτική

Διασκεδαστική περιπέτεια από τη σειρά βατόμουρο (7-8 ετών) που αναφέρεται στο αθλητικό ιδεώδες και την συμφιλιωτική αξία του ποδοσφαίρου. Με απλή γλώσσα, φαντασία και χιούμορ, ο συγγραφέας μας αφηγείται μια ιστορία που δεν κουράζει αλλά και μάλλον αποφεύγει την παγίδα του διδακτισμού. Η πλοκή κρατάει το ενδιαφέρον ζωντανό, ενώ το στήσιμο του κειμένου βοηθά τους λιγότερο έμπειρους αναγνώστες να μείνουν συγκεντρωμένοι. Η εικονογράφηση αποπνέει έναν αέρα ανεμελιάς και βρίσκεται πολύχρωμη σε κάθε σελίδα. Οι μαθητές στην τάξη μας διασκέδασαν πολύ στην παρουσίαση του βιβλίου, αφού συνέδεσαν άμεσα τους δύο πειρατές με τις ομάδες του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού, ενώ παράλληλα, συνέλαβαν τα μηνύματα του κειμένου χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Στο τέλος του βιβλίου, συναντάμε παράρτημα με δέκα δραστηριότητες (λαβύρινθος, δημιουργική γραφή, ζωγραφική, βρες τις διαφορές, γρίφος, ένωσε τις τελείες, αναγραμματισμός) κάποιες από τις οποίες μπορεί να μην δείχνουν ιδιαίτερα μελετημένες, είναι όμως κατάλληλες για την ψυχαγωγία των νεαρών αναγνωστών. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε παιδιά των μεσαίων τάξεων του Δημοτικού, ενώ τα αγόρια πιθανότατα θα το συμπαθήσουν πιο πολύ λόγω του ποδοσφαιρικού του θέματος.

Χιούμορ Ωφέλιμα μηνύματα Παράρτημα με δραστηριότητες

Αξίες - Θέματα

Ποδόσφαιρο, Αθλητισμός, Χιούμορ

Εικονογράφηση

Η εικονογράφηση είναι πολύχρωμη και τη βρίσκουμε σε κάθε σελίδα. Παρότι δεν μπορούμε να πούμε ότι η λιτότητα ή η καθαρότητα των γραμμών είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της, αποδίδει χαριτωμένα τους κεντρικούς χαρακτήρες και τελικά προσθέτει στο κείμενο έναν αέρα ανεμελιάς. 

 

Απόσπασμα
Δυσκολεύτηκαν, βέβαια, πολύ να μάθουν

να συνεργάζονται και να παίζουν χωρίς 

να διαμαρτύρονται ή να μαλώνουν. 

Κάθε αρχή και δύσκολη. Και τι δε σκαρφίστηκαν

για να νικήσουν ο ένας τον άλλο. Χτυπήματα 

κάτω απ’ τη μέση, τρικλοποδιές, γαργαλητά, 

τράβηγμα φανέλας, δωροδοκίες με σεντούκια θησαυρών. 

Είδε κι έπαθε το δελφίνι να τους κάνει να κόψουν 

τις κακές συνήθειες και να βάλουν μυαλό. 

Σιγά σιγά όμως, με πολλή πολλή προσπάθεια, τα κατάφεραν.

Τα ψαράκια, οι ιππόκαμποι και τα άλλα πλασματάκια

του βυθού ξεμύτισαν από τις κρυψώνες τους 

και δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που έβλεπαν.

Οι δυο αιώνιοι αντίπαλοι, ο Αμπεμπαμπλόμ 

και ο Τουκιθεμπλόμ, πανηγύριζαν σαν μικρά παιδιά. 

Σε λίγο κατέφτασε και το κανάλι του βυθού 

Άλφα Βήτα Μπουρμπουλήθρα με τη δημοσιογράφο Λήδα Γαρίδα. 

Ο επόμενος ποδοσφαιρικός αγώνας των πειρατών 

ήταν συναρπαστικός: Αμπεμπαμπλόμ εναντίον Τουκιθεμπλόμ, 

με τερματοφύλακες τον πράσινο και τον κόκκινο παπαγάλο.

Η Λήδα άρχισε να περιγράφει γεμάτη αγωνία:
«Κυρίες και κύριοι, ο Αμπεμπαμπλόμ έχει τώρα 

την μπάλα και κατευθύνεται προς το αντίπαλο 

τέρμα, περνάει ένα κουπί, μια ψαροκασέλα, 

μια άγκυρα κι έναν καταπέλτη, κάνει μια καταπληκτική 

ντρίμπλα στον Τουκιθεμπλόμ, σουτάρει… 

και ναι, η μπάλα χτυπάει στο κατάρτι και μπαίνει γκολ. 

Μα ο Τουκιθεμπλόμ δεν παραπονιέται, τρέχει γρήγορα 

να τον συγχαρεί. Αγκαλιάζονται και φιλιούνται, 

φιλιούνται κι αγκαλιάζονται, χορεύουν μάμπο 

και σάμπα με τους παπαγάλους αγκαλιά, 

κάνουν κατακόρυφες τούμπες και μακροβούτια, 

κλαίνε από συγκίνηση, ανταλλάσσουν τις φανέλες τους, 

πανηγυρίζουν χέρι χέρι, πόδι πόδι, μύτη μύτη, αυτί αυτί, 

σηκώνουν τον διαιτητή Καβούρη στον ώμο τους 

και πανηγυρίζουν πάλι όλοι μαζί. 

Ναι, κυρίες και κύριοι του γλυκού και του αλμυρού νερού, 

η “στρογγυλή θεά” έκανε και πάλι το θαύμα της. 

Γιατί σημασία δεν έχει η νίκη αλλά η προσπάθεια 

και η χαρά του παιχνιδιού, και αυτό το ένιωσαν 

βαθιά μέσα τους οι δύο πειρατές», συμπλήρωσε 

η πορτοκαλιά δημοσιογράφος και με τις λεπτές κεραίες.

Σχόλια

Οι συμβάσεις σ' ένα κείμενο φαντασίας δεν θα μπορούσαν να λείπουν. Υπάρχει ωστόσο μια αντίφαση που ξεχωρίζει, και έχει να κάνει με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το ζευγάρι των πειρατών στην αρχή και στο τέλος του βιβλίου. Στην αρχή του διηγήματος όπου το επιδιωκόμενο είναι να τονιστούν οι διαφορές των δύο χαρακτήρων ώστε να μοιάζουν αγεφύρωτες, αναφέρεται ότι ανάμεσά τους (σελ.8) το μόνο κοινό σημείο ήταν η κατάληξη μπλομ. Όταν όμως αργότερα η σχέση των δύο επανεξετάζεται προκειμένου να διαπιστωθεί πόσο κοντά μπορεί να φέρει δύο αντιπάλους το ποδόσφαιρο, διαβάζουμε ότι τελικά στο κάτω-κάτω (σελ. 31) το μόνο διαφορετικό πάνω τους ήταν το χρώμα.

το ποδόσφαιρο (θεωρητικά) ενώνει! (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Στο σχολείο μας, εμπνευσμένοι από την κατάληξη του αγώνα Αμπεμπαμπλόμ - Τουκιθεμπλόμ, δοκιμάσαμε πριν κλείσουμε για καλοκαίρι να οργανώσουμε και μεις έναν ιδιαίτερο ποδοσφαιρικό αγώνα, στον οποίο αποφασίσαμε να πανηγυρίζουμε τα γκολ κάθε ομάδας όλοι μαζί. Δυστυχώς αυτό στάθηκε αδύνατο στην πράξη, ακόμα και για τους πιο ώριμους από τους μαθητές... Φαίνεται πως η συνήθεια είναι πολύ ισχυρή και χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση για να καταφέρει κανείς να χαίρεται όταν χάνει!

Οι πειρατές της Καταστροφικής: Επιχείρηση «στρογγυλή θεά»

Ένας μικρός ποδοσφαιριστής

Υπόθεση

Ένα γατάκι μπαίνει κατά λάθος σ' ένα γήπεδο την ώρα που διεξάγεται ποδοσφαιρικός αγώνας. Αρχίζει να κυνηγάει τη μπάλα για να παίξει και το κοινό ζητωκραυγάζει... Όμως ο διαιτητής έχει διαφορετική άποψη!

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Παπαδόπουλος
Συγγραφέας: Αγγελική Βαρελλά
Εικονογράφηση: Μαρία Μπαχά
ISBN: 978-960-412-965-2
Έτος 1ης Έκδοσης: 2009
Σελίδες: 40
Τιμή: περίπου 3 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ 
Τάξεις: Α', Β'

Κριτική

Τρυφερό μίνι διήγημα 300 περίπου λέξεων για τους φίλους των γατιών αλλά και του ποδοσφαίρου. Με γλώσσα απλή και παρά τη χρήση μετοχών και ρηματικών τύπων (π.χ. προμηνυόταν, επευφημούσαν) που μπορεί να δυσκολέψουν τους πιο άπειρους αναγνώστες, η συγγραφέας κερδίζει τις εντυπώσεις και καταφέρνει μέσα στις λίγες λέξεις του κειμένου να μιλήσει στην καρδιά των μικρότερων μαθητών. Οι ανατροπές στην περιπέτεια του γατιού μπορεί να μην είναι μεγάλες, κρατούν όμως το ενδιαφέρον των αναγνωστών ζωντανό, ενώ 5 δραστηριότητες στο τέλος του βιβλίου (αναγραμματισμός, αναγνώριση αθλημάτων από ζωγραφιές, μαθηματικά, ταξινόμηση δραστηριοτήτων, σωστό-λάθος) ελέγχουν τις γνώσεις τους γύρω από τα αθλήματα. Το στήσιμο είναι κατάλληλο για τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται το βιβλίο, με την εικονογράφηση να έχει τον πρώτο λόγο και τα τυπογραφικά στοιχεία να είναι μεγάλα και αραιά ώστε να μην κουράζουν και να μην μπερδεύουν. Την προτείνουμε περισσότερο για παιδιά που μόλις έχουν κατακτήσει τον μηχανισμό της ανάγνωσης.

Απλή γλώσσα - κατάλληλο για νέους αναγνώστες

Αξίες - Θέματα

Ποδόσφαιρο, Ζωοφιλία, Γάτες.

Εικονογράφηση
Χαριτωμένη, πολύχρωμη και κάπως αφαιρετική, έχει τη μερίδα του λέοντος σε σχέση με το κείμενο και προσπαθεί να το ακολουθήσει σε απλότητα και παιδικότητα.
 
Απόσπασμα
Το γατάκι δοκίμασε να περάσει κάτω από τα κάγκελα.

Ζορίστηκε λίγο, αλλά τα κατάφερε.

Μπροστά του ανοιγόταν ένας μακρύς διάδρομος,

αλλά το γατάκι δεν το ήξερε αυτό.

Η περιέργεια το έτρωγε.

Έκανε τρία βήματα μπροστά με προσοχή

κι έστησε το αυτί του. Ησυχία!

Μπορούσε λοιπόν να προχωρήσει...

Έκανε άλλο ένα βήμα, κι άλλο ένα,

κι άλλα τρία πηδηχτά.

Χοπ. Χοπ. Χοπ.

Και ξαφνικά...

Τι ήταν αυτό που έβλεπε μπροστά του;

Στη ζωούλα του δεν είχε ξαναδεί τόσο απαλό γρασίδι.

Έτρεξε να το προλάβει μην του φύγει,

να πέσει, να κυλιστεί, να ευχαριστηθεί

και να κάνει τρελές τούμπες.

 

Σχόλιο

Οι γάτες, παρότι αμφίβολης κοινωνικότητας ζώα, είναι γεμάτες περιέργεια και συχνά εμφανίζονται σε μέρη που κανείς δεν περιμένει να τις δει. Μπορούμε έτσι, να βρούμε στο διαδίκτυο αρκετές φωτογραφίες και βίντεο από «ποδοσφαιρόφιλες» γάτες, ενώ και άλλα ζώα (ο σκύλος κατέχει τα πρωτεία) κάνουν κατά καιρούς επισκέψεις σε γήπεδα, διακόπτοντας ποδοσφαιρικούς και άλλους αγώνες.

Η πιο διάσημη ποδοσφαιρική κεραμιδόγατα, πρέπει να είναι αυτή του γηπέδου της Λίβερπουλ, η οποία ενέπνευσε σύνθημα στην εξέδρα, απέκτησε λογαριασμό στο twitter -@Anfield Cat με κοντά 25.000 ακολούθους- και τελικά υιοθετήθηκε από την ομάδα, που της έδωσε το όνομα του προπονητή της! Περισσότερα για την ιστορία της μπορείτε να διαβάσετε (στα αγγλικά) ακολουθώντας τον σύνδεσμο της παρακάτω εικόνας.

Οι γάτες πάντα αγαπούσαν το γήπεδο Anfield, όπως φαίνεται και σ'αυτή τη φωτογραφία του 1964 (πηγή)

Χρήση στην τάξη

Το διήγημα της Αγγελικής Βαρελλά, θα μπορούσε να μας εμπνεύσει ώστε στο μάθημα της Γλώσσας, να γράψουμε τη δική μας φανταστική ιστορία για έναν παράξενο ποδοσφαιρικό αγώνα ή κάποιο περίεργο ζώο που μπαίνει στο γήπεδο την ώρα του ματς. Πόσο διαφορετικά θα αντιδρούσε άραγε το κοινό, αν το χόρτο πατούσε ένα χαριτωμένο ελάφι, ένας αγριεμένος γορίλλας... ή ένας δεινόσαυρος; Ευκαιρία για μια διασκεδαστική αφήγηση!

Ένας μικρός ποδοσφαιριστής

Όλη η Γη μια μπάλα

Υποθέσεις

Το βιβλίο περιλαμβάνει συλλογή με δεκαέξι ιστορίες (15 από Γερμανούς συγγραφείς και μία από τον Φίλιππο Μανδηλαρά) ποδοσφαίρου που λαμβάνουν χώρα σε δεκαέξι χώρες του κόσμου. Οι τίτλοι και οι υποθέσεις συνοπτικά:

(Αγγλία)**** Μάικε Χάας, Σαΐτες. Ο καλύτερος φίλος του Μπεν Τόμσον έχει μετακομίσει στο Λονδίνο και του λείπει πολύ. Νομίζοντας ότι δεν θα τον ξαναβρεί ποτέ (τα γράμματά του μένουν αναπάντητα) και απογοητευμένος που τον έβγαλαν από την ομάδα ποδοσφαίρου, ο μικρός πετάει στη θάλασσα δύο εισιτήρια για τον αγώνα Άρσεναλ - Λίβερπουλ που είχε αγοράσει με πολύ κόπο. Τη μέρα όμως που έχει αποφασίσει να μπαρκάρει για τα καράβια μούτσος, λαμβάνει γράμμα από τον φίλο του... που γράφει ότι αγόρασε δύο εισιτήρια για να δουν τον πολυπόθητο αγώνα μαζί!

(Γαλλία)**** Μάγια φον Φόγκελ, Και οι θαυμαστές του Μπάλλακ άνθρωποι είναι! Μια οικογένεια Γερμανών καταφθάνει στο Οτέλ Φρανσουάζ, το ξενοδοχείο που ανήκει στους γονείς της Λιλί. Η μικρή Γαλλίδα δεν μπορεί να χωνέψει πως ο γιος τους Στέφαν φοράει τη μπλούζα του Μπάλλακ. Όταν όμως ο νεαρός Γερμανός βοηθάει αυτήν και την παρέα της να νικήσουν τη συμμορία του λιμανιού και να κρατήσουν την αλάνα τους καθαρή από νταήδες, όλοι αλλάζουν γνώμη.

(Ιταλία)*** Τζο Πέστουμ, Και μετά στη Γιούβε. Ένας προπονητής βλέπει τον Μαρτσέλο να παίζει στο δρόμο και τον καλεί στην ομάδα. Οι γονείς του αρχικά δεν τον αφήνουν, η αδελφή του όμως τους πείθει να του δώσουν μια ευκαιρία. Στην προπόνηση που ακολουθεί, ο μικρός τα πηγαίνει περίφημα, κι έτσι ο προπονητής αποφασίζει να μιλήσει με τους κηδεμόνες του για το μέλλον του.

(Τυνησία)***** Κλάους - Πέτερ Βολφ, Πάμε, Μόνα! Κι άλλο γκολ! Η Μόνα είναι πολύ καλύτερη από τον αδελφό της Καρίμ στην μπάλα, όμως η θρησκεία (και κυρίως η οικογένειά) της δεν της επιτρέπει να παίξει. Μέχρι που ο Καρίμ αντί για την δοκιμαστική προπόνηση στην οποία τον κάλεσαν, διαλέγει να βρεθεί σε μια επίδειξη μόδας. Τότε η Μόνα μεταμφιέζεται σε αγόρι για να τον καλύψει... και καταφέρνει να περάσει όλα τα τεστ, οπότε την δέχονται στην ομάδα ως αγόρι! Τα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν κάποιοι ανταγωνιστές στην ομάδα παίρνουν είδηση το μυστικό της, τη στιγμή που ένας κρίσιμος αγώνας πλησιάζει.

(Καμερούν)**** Φραντσίσκα Γκεμ, Οι αδάμαστοι Ξυπόλυτοι. Ο Παϊούς θεωρείται ήρωας της ομάδας του χωριού, καθώς την έχει οδηγήσει μέσα από προκριματικούς στην πρωτεύουσα για ένα σημαντικό τουρνουά. Ο συμπαίκτης του Εμίλ όμως τον φθονεί και του βάζει διαρκώς εμπόδια. Για τον σημαντικότερο αγώνα της, η ομάδα πρέπει να φορέσει παπούτσια, επειδή έτσι λένε οι κανονισμοί. Φορώντας τα όμως δεν καταφέρνουν να πάρουν τα πόδια τους, κι έτσι τα γκολ ως το ημίχρονο πέφτουν βροχή. Στα αποδυτήρια, οι παίκτες αποφασίζουν να κόψουν τις σόλες των παπουτσιών τους, για να παίξουν όπως έχουν μάθει, ξυπόλυτοι. Οι δυο συμπαίκτες-ανταγωνιστές συμφιλιώνονται και οδηγούν την ομάδα τους στη νίκη.

(Νότια Αφρική)**** Λουτς βαν Ντέικ, Τα ποδοσφαιρικά παπούτσια του Σίφο. Ο νεαρός Σιφό καταφθάνει πεινασμένος σ' έναν ξενώνα του Cape Town κουβαλώντας τα τρία μικρά του αδέλφια. Εκεί μαθαίνουμε την τραγική ιστορία που τον άφησε ορφανό και ανάπηρο με ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια στον ώμο.

(Βραζιλία)*** Μαρλένε Γιαμπλόνσκι, Το αίμα νερό δε γίνεται. Ο Φαμπιάν, ένα 12χρονο αγόρι, ταξιδεύει από τη Γερμανία στη Βραζιλία για να συναντήσει τους γονείς της μαμάς του. Εκεί καλείται να παίξει ως επιθετικός στη θέση ενός τραυματία, όμως τα κάνει θάλασσα και η ομάδα του χάνει έναν σημαντικό αγώνα. Ο παππούς του τον παρηγορεί και τον συμβουλεύει, και όταν μαζί μπλέκουν σε έναν αγώνα τιμής, καταφέρνουν να κερδίσουν.

(Μεξικό)***** Κάτριν Σρόκε, Τρελές κότες. Τα κορίτσια ενός χωριού στο Μεξικό προσπαθούν να βρουν προπονητή και γήπεδο για την ομάδα τους. Ο προπονητής της ομάδας των αγοριών είναι εντελώς μισογύνης και απαξιωτικός, μέχρι που μια παρεξήγηση τον αναγκάζει να τις παρακαλέσει να παίξουν με μια ομάδα κοριτσιών από το Τέξας που βρέθηκε στο χωριό τους. Σταματά τότε να τις περιφρονεί και τους υπόσχεται ότι αν τον βοηθήσουν, θα τις προπονήσει... και μάλιστα στο μεγάλο γήπεδο!

(ΗΠΑ)**** Μάικε Χάας, Ο ενδέκατος παίκτης. Ο Κρις Σέργουντ ανακαλύπτει το φυσικό του ταλέντο στο ποδόσφαιρο όταν ένας νέος γυμναστής, ο κύριος Μπενεντέτι, φτάνει στο σχολείο. Όμως ξεγράφεται από την ομάδα, όταν συνειδητοποιεί πως το κοινό προτιμάει το αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Προσπαθεί έτσι να γίνει σταρ στο άθλημα αυτό, παρότι στην πράξη δεν τα καταφέρνει καθόλου καλά. Τελικά καταλαβαίνει ποια είναι η αλήθεια και αποφασίζει να επιστρέψει στο ποδόσφαιρο, το σπορ που τον κάνει να περνάει καλύτερα.

(Αυστραλία)** Γεργκ Βόλφραντ, 31-0 ενάντια στη συμμορία του μπούμερανγκ! Οι αρχηγοί της ομάδας ποδοσφαίρου και της ομάδας μπούμερανγκ, παρότι παλιά φίλοι, έχουν πια μεγάλη αντιπαλότητα. Αποφασίζουν λοιπόν να βάλουν ένα στοίχημα για να δουν ποιος θα κερδίσει το γήπεδο που διεκδικούν και οι δύο.

(Ιαπωνία)** Γιάνα Φράι, Ο Γιάκομπ στην Ιαπωνία. Όταν ο μπαμπάς του παίρνει μετάθεση, ο νεαρός Γιάκομπ από το Βερολίνο μετακομίζει στην Ιαπωνία μαζί του. Εκεί όλα του φαίνονται απόμακρα και εχθρικά, μέχρι που ένας αγώνας ποδοσφαίρου του δίνει την ευκαιρία να δείξει την αξία του και να γίνει αποδεκτός από τους ντόπιους.

(Τουρκία)*** Μπριγκίτε Κόλλοχ - Ελίζαμπετ Τσέλλερ, Πόδια ποδοσφαιριστή. Ο Γιλντράι είναι ένα φτωχό παιδί με μεγάλο ταλέντο στο ποδόσφαιρο. Όταν όμως ο νέος γυμναστής αρχίζει να τον προπονεί μαζί με τους φίλους του, αλλάζει χαρακτήρα και γίνεται ανταγωνιστικός και εριστικός. Θα χρειαστεί μια γερή τιμωρία για να μάθει πως ένας καλός αθλητής πρέπει να καταφέρνει να ελέγχει τη συμπεριφορά του.

(Ουκρανία)***** Φρίντερουν Ράιχενστέττερ, Δύο για Κίεβο μετ' επιστροφής. Ο Αλεξέι και ο Νικολάι είναι συμπαίκτες στην Κλόκουτσκα και λατρεύουν ως πρότυπο τον Όλεγκ Μπλαχίν. Καθώς δεν έχουν καθόλου χρήματα, αποφασίζουν να ταξιδέψουν ως το Κίεβο για να παρακολουθήσουν λαθραία τον αγώνα της Ντιναμό με την Μπάγερν. Το σχέδιό τους πηγαίνει περίφημα, μέχρι που κάποιος τους ανακαλύπτει λίγη ώρα πριν αρχίσει ο αγώνας...

(Ουγγαρία)**** Αντρέας Σέντελ, Ο μεγάλος αγώνας. Τα αδέλφια Πέτι και Ζόλταν ζουν μέσα στη μιζέρια, ορφανοί από πατέρα και με τη μητέρα τους να δουλεύει καθαρίστρια για να ζήσει την οικογένεια. Ένα βράδυ, ο Πέτι (που έχει τη φήμη κλέφτη) φέρνει στο σπίτι μια καινούρια τηλεόραση, ώστε την επόμενη μέρα να μπορέσουν να δουν με τον αδελφό του τον προκριματικό Ουγγαρία - Ρουμανία. Όμως η μητέρα τον κατηγορεί ότι την έκλεψε, του βάζει τις φωνές και του ζητάει να την επιστρέψει. Τι θα γίνει όταν την επόμενη μέρα η αστυνομία φτάνει στο σπίτι τους και αρχίζει τις ερωτήσεις;

(Γερμανία)** Σάρα Μπόσσε, Τα σπορ ενώνουν όλο τον πλανήτη. Σ' ένα χωριουδάκι της Φρισλανδίας, ένας παράγοντας αποφασίζει να διοργανώσει ένα "διεθνές" τουρνουά ποδοσφαίρου, στο οποίο τελικά παρουσιάζεται μόνο μια ομάδα κοριτσιών από ένα γειτονικό δανέζικο χωριό. Καθώς οι Γερμανοί δεν διαθέτουν στο χωριό ποδοσφαιρική ομάδα κοριτσιών, αρχίζουν να προπονούν τις παίκτριες του χάντμπολ, μια μπαλαρίνα και μια γιγαντόσωμη κοπέλα. Αποτέλεσμα της περίεργης αυτής σύνθεσης, είναι ένας αγώνας διαφορετικός από τους άλλους.

(Ελλάδα)**** Φίλιππος Μανδηλαράς, Ο φύλακας άγγελος. Ο Γιώργος από τη Λάρισα, μας διηγείται τα περιστατικά που τον οδήγησαν να διαλέξει τη θέση του τερματοφύλακα. Μας μιλάει για την ψυχολογία του γκολκίπερ και για το πώς νιώθει ο φύλακας άγγελος κάθε ομάδας κατά τη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα.

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφείς: συλλογικό
Μετάφραση: Ιωάννα Μεϊτάνη
Εικονογράφηση: Ελίζαμπετ Χολτσχάουζεν (Elisabeth Holzhausen)
- εικονογράφηση ελληνικής ιστορίας Ζαχαρίας Παπαδόπουλος
ISBN: 978-960-16-2956-8
Έτος 1ης Έκδοσης: 2006 (στα ελληνικά 2008)
Τίτλος πρωτοτύπου: Planet Fussball, Geschichten rund um die Welt
Σελίδες: 367
Τιμή: περίπου 15 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Ε', Στ', Γυμνάσιο

Κριτική

Αν υπάρχει αναγνωστικός παράδεισος για τους ποδοσφαιρόφιλους, μόλις τον ανακαλύψατε! Πρόκειται για μια πραγματικά χορταστική συλλογή από μικρές ιστορίες ποδοσφαίρου... Ανάμεσά τους συναντάμε άλλες τραγικές, άλλες χιουμοριστικές, κι άλλες πονεμένες, χαρούμενες, περιπετειώδεις, απλοϊκές, επινοημένες, βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά... Γενικά βρήκαμε διηγήματα για κάθε γούστο, με μόνο κοινό παρονομαστή την μπάλα! Η γλώσσα της μετάφρασης είναι απλή και δεν δημιουργεί προβλήματα στην κατανόηση - εκτός αν έχετε κενά στην ποδοσφαιρική ορολογία (χιούμορ). Η επιμέλεια φροντίζει ώστε μετά από κάθε κείμενο, να υπάρχουν πληροφορίες για την εν λόγω χώρα και τη σχέση της με το ποδόσφαιρο. Η εικονογράφηση πέρα από συνοδευτικά σκιτσάκια δίπλα στους τίτλους είναι ανύπαρκτη, κάποια κείμενα όμως είναι τόσο καλά, που πραγματικά αξίζει να τα διαβάσετε!

Προτείνεται ανεπιφύλακτα σε μαθητές Ε', Στ' τάξης αλλά και γυμνασίου, νομίζω πως όσα παιδιά αγαπούν το ποδόσφαιρο θα ξετρελαθούν. Τα αγόρια λογικά θα το εκτιμήσουν περισσότερο, ίσως όμως φανεί ελκυστικό και στα κορίτσια, καθώς οι τέσσερις τίτλοι που στην αρχή σημειώνονται με κόκκινο, έχουν ως πρωταγωνιστές κοπέλες.

Μέρες του γερμανικού τελικού του Champions League (και αφού το μουντιάλ αργεί ακόμα), μάλλον είναι η κατάλληλη στιγμή να παρουσιάσουμε αυτό το αφιερωμένο στο τόπι γερμανικό βιβλίο. Η τιμή του ίσως θεωρηθεί από κάποιους "τσιμπημένη", αν σκεφτούμε όμως ότι σχεδόν κάθε ιστορία από αυτές που περιέχει είναι τόσο καλή που θα μπορούσε να κυκλοφορήσει και μόνη της, ίσως η συλλογή αυτή αποτελεί ευκαιρία.

Σε κάθε κείμενο συναντάμε διαφορετικό περιβάλλον, χαρακτήρες και προβλήματα (παρότι κάποιες νόρμες επαναλαμβάνονται π.χ. ένας αγώνας λύνει τις διαφορές, ένα παιδί παίζει καλά και το επιλέγουν για την ομάδα, δύο εχθροί συμφιλιώνονται μέσω ενός αγώνα, κ.ά.), οπότε με αφορμή το βιβλίο αυτό, μπορούμε να προσεγγίσουμε μεγάλη ποικιλία από θέματα: Ανθρωπιά, συνεργασία, φιλία, ισότητα των φύλων, υπευθυνότητα, γενναιότητα, επιμονή, μαγεία, σοβινισμός... όλα αυτά, ανακατεμένα με τις ποδοσφαιρικές περιπέτειες κάθε διηγήματος, ψυχαγωγούν και μορφώνουν χωρίς να κουράζουν. Επιπλέον, οι ορίζοντες των παιδιών διευρύνονται, αφού εύκολα διαπιστώνουν πως το ποδόσφαιρο είναι μια παγκόσμια γλώσσα που ενώνει (και πορώνει) τους ανθρώπους σε ολόκληρη τη γη. Τα χαρακτηριστικά κάθε χώρας αποδίδονται αρκετά επιτυχημένα (με εξαίρεση τις ιστορίες στην Ιαπωνία και την Αυστραλία που μοιάζουν λίγο εκτός κλίματος), παρότι οι συγγραφείς είναι όλοι Γερμανοί. Αρκετές φορές βέβαια τα στερεότυπα αναπαράγονται, κάποιοι όμως δημιουργοί προχωρούν περισσότερο, ασκώντας κοινωνική κριτική και περιγράφοντας κοινωνίες βουτηγμένες στην ανισότητα και τη μιζέρια (βλ. ιστορίες από Ν. Αφρική, Βραζιλία, Ουγγαρία, Ουκρανία). Καταφέρνουμε έτσι μέσα από σύντομες και ουσιαστικές στάσεις στις πέντε ηπείρους, να κάνουμε έναν ποδοσφαιρικό γύρο του κόσμου, όπως μας υπόσχεται και ο τίτλος.

Λίγη προσοχή ίσως πρέπει να δοθεί στη γλώσσα, καθώς βρισιές (σ.18, 24, 35), περίεργες εκφράσεις στράβωναν τα μούτρα τους λες κι έτρωγα κουράδες (σ.233) και ρατσιστικοί χαρακτηρισμοί (σκατορουμάνοι σ.207 και 309) κάνουν την εμφάνισή τους σε κάποιες ιστορίες, προσθέτοντας ρεαλισμό αλλά και προβλήματα. Προετοιμασία ίσως χρειαστεί επίσης για κάποιες σκληρές σκηνές στην ιστορία από τη Νότια Αφρική, όταν (σ.126-7) το αγοράκι βρίσκει τη μητέρα του νεκρή στο κρεβάτι και το άλλο βράδυ την θάβει με τη βοήθεια των αδελφών του. Ολοκληρώνοντας, να επισημάνουμε ένα μικρό λαθάκι στην ιστορία από την Τουρκία, όπου ο μικρός Εγκέ βγαίνει από το παιχνίδι, εμφανίζεται όμως λίγο αργότερα να συνεργάζεται στην επίθεση και να βάζει γκολ (σ.272). Σε γενικές ωστόσο γραμμές μιλάμε για μια συλλογή πολύ αξιόλογη, από την οποία κάθε αναγνώστης, μικρότερος ή μεγαλύτερος, έχει να κερδίσει κάτι.

Αξίες - Θέματα
Ανθρωπισμός, Συνεργασία, Ποδόσφαιρο, Υπευθυνότητα, Ισότητα Φύλων, Φιλία

Εικονογράφηση

Απόσπασμα

από Κλάους - Πέτερ Βολφ, Πάμε, Μόνα! Κι άλλο γκολ! (Τυνησία)
Όταν είμαι αναγκασμένη να μένω στο σπίτι, μου αρέσει να κάθομαι στο δωμάτιο του αδερφού μου, του Καρίμ. Έχει γεμίσει έναν τοίχο με φωτογραφίες παικτών της εθνικής μας ομάδας. Η μεγαλύτερη δείχνει τον Ζουμπεΐρ Μπεγιά. Ο Καρίμ κυριολεκτικά τον λατρεύει. Όπως κι εγώ. Έχω μάλιστα κουρευτεί σαν κι αυτόν, για να του μοιάζω λίγο.

Ο Ζουμπεΐρ Μπεγιά έχει παίξει 78 φορές με την Εθνική Τυνησίας. Είναι ήρωας! Αήττητος στο κέντρο. έπαιζε και στη Γερμανία, Στην Μπουντεσλίγκα, με τη Φράιμπουργκ, και στην Τουρκία με την Μπεσίκτας. Τώρα έχει γυρίσει πίσω και κάνει θαύματα με τη Σαχέλ Σους. Χάρη σ’ αυτόν πήγαμε στο Τσάμπιονς Λιγκ της Αφρικής.

Νομίζω ότι ο αδερφός μου ο Καρίμ θέλει να γίνει σαν τον Ζουμπεΐρ Μπεγιά. θέλει να γίνει κι αυτός διάσημος ποδοσφαιριστής. θέλει κι αυτός να φύγει από τη χώρα, να γνωρίσει λίγο τον κόσμο και μετά να γυρίσει πίσω πλούσιος.

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα:ο Καρίμ δεν είναι καλός ποδοσφαιριστής. Έχει βέβαια πολύ δυνατό πόδι κι αν σου ρίξει την μπάλα στο κεφάλι, χάνεις τον κόσμο και νομίζεις πως θα λιποθυμήσεις. Αλλά δεν το λέει η ψυχή του. Το μόνο που ξέρει είναι να σουτάρει δυνατά –τίποτε άλλο.

Γι’ αυτό με βάζει συνήθως να κάθομαι στο τέρμα. Μας αρέσει να παίζουμε ποδόσφαιρο στην εσωτερική αυλή του σπιτιού. Δηλαδή αυτόν να βαράει πέναλτι κι εγώ να προσπαθώ να τα αποκρούω.

Όταν αφήνω το τέρμα και μονομαχούμε για την μπάλα, σχεδόν πάντα χάνει. Είναι πολύ εύκολο να τον κοροϊδέψεις. Δεν μπορεί να τρέξει μαζί με την μπάλα, τρέχει πάντοτε πίσω της.

Παρ’όλα αυτά, ο Καρίμ ελπίζει ότι σύντομα θα γίνει διάσημος σαν τον Ζουμπεΐρ Μπεγιά. Προπονείται σ’ έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο, γιατί τον αφήνουν. Εμένα δυστυχώς δε μ’ αφήνουν. Είμαι, βλέπετε, η αδερφή του, και τα κορίτσια δεν επιτρέπεται να κάνουν τέτοια πράγματα, λέει ο πατέρας μου. Μου απαγορεύει επίσης να πηγαίνω στις παραλίες, όπου κυκλοφορούν οι τουρίστες ημίγυμνοι. Μένουμε κοντά στο αεροδρόμιο Τύνιδας –Καρχηδόνας. Εκεί φτάνουν οι τουρίστες, για να πάνε μετά στις μεγάλες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Τους έχω δει πολλές φορές. Γυναίκες με πολύ κοντές φούστες και γυμνά πόδια. Άντρες με σορτσάκια.

Ο Καρίμ και ο φίλος του Ιμέντ, έχουν βρει κιάλια και παρακολουθούν τις τουρίστριες. Ο Καρίμ λέει ότι ξαπλώνουν στην παραλία χωρίς καθόλου ρούχα, μόνο με ένα μικρούλικο κομμάτι ύφασμα ανάμεσα στο πόδια τους. Αυτό είναι αντίθετο με τη θρησκεία μας. Είναι προφανώς αντίθετο με οποιαδήποτε θρησκεία. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχει μέρος όπου οι άνθρωποι πιστεύουν σ’ ένα Θεό που θεωρεί ότι κάτι τέτοιο είναι σωστό.

Ο πατέρας μου λέει ότι δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός απ’ τον Αλλάχ. Γι’ αυτό και η μητέρα μου έγινε μωαμεθανή. Κατάγεται από οικογένεια χριστιανών, αλλά τώρα δε θέλει ούτε να τους ξέρει.

Πάντως τον Καρίμ τον κάλεσαν να κάνει μια δοκιμαστική προπόνηση. Θα τον πάρουν στην ομάδα μόνο αν είναι πραγματικά καλός. Αλλά δε θα αντέξει με τίποτα δύο σαρανταπεντάλεπτα. Δεν έχει εποπτεία του γηπέδου. Δε βλέπει ποιος είναι ελεύθερος, πού έχει κενά η αντίπαλη άμυνα και πού παρουσιάζονται ευκαιρίες. Το μόνο που κάνει είναι να τρέχει πίσω από την μπάλα. Άλλοτε στο κέντρο, άλλοτε στην άμυνα, άλλοτε πάλι ορμάει προς το αντίπαλο τέρμα. Δε δίνει πάσα, ακόμα κι αν κάποιος άλλος βρίσκεται σε καλύτερη θέση για σουτ. Δεν έχει καταλάβει ακόμα ότι το ποδόσφαιρο είναι ομαδικό άθλημα. Μέσα στο γήπεδο νιώθει σαν μονομάχος, σαν μποξέρ στο ρίνγκ.

Τον έχω παρακολουθήσει πολλές φορές να παίζει μπάλα με τους φίλους του. Με αφήνουν όμως να παίζω μαζί τους μόνο όταν είμαστε στην αυλή του σπιτιού. Κι αυτό μόνο όταν λείπει ο πατέρας. μου.

Εδώ και μερικές εβδομάδες ο Καρίμ προπονείται για τον δοκιμαστικό αγώνα. Αλλά νομίζω ότι το έχει καταλάβει από καιρό ότι δεν έχει καμία ελπίδα να τον πάρουν στην ομάδα. Εξάλλου, δεν του αρέσει καθόλου να κουράζεται. Γι’ αυτό και του ήρθε κουτί που τον κάλεσε ο Ιμέντ. Ακριβώς τη μέρα του δοκιμαστικού αγώνα. Η αδερφή του Ιμέντ, που θέλει να γίνει ηθοποιός, κάνει επιδείξεις ρούχων στην παραλία. Κανονική επίδειξη μόδας δηλαδή. Κι ο Καρίμ θέλει να πάει. Του αρέσει πολύ  να βρίσκεται με την οικογένεια του Ιμέντ. Εκεί όλα είναι πολύ διαφορετικά. Ο πατέρας έχει απαγορεύσει στον Καρίμ να κάνει παρέα με τον Ιμέντ. Λέει ότι στην οικογένεια του Ιμέντ είναι κακοί και άπιστοι.

Εμένα δε θα μου επιτρεπόταν ποτέ να λάβω μέρος σε επίδειξη μόδας. Δεν επιτρέπεται καν να κρεμάσω στο δωμάτιό μου φωτογραφίες της εθνικής μας ομάδας. Κι όμως, εγώ πιστεύω ότι ο Αλλάχ δεν έχει πρόβλημα με το ποδόσφαιρο.

Πάω μαζί με τον Καρίμ στην πόλη, στο γήπεδο. Έχει αποφασίσει κιόλας ότι προτιμάει να πάει στον Ιμέντη. Μόνο ο πατέρας μου νομίζει ότι θα πάει στον δοκιμαστικό αγώνα. Γι’ αυτό και ο Καρίμ κουβαλάει μαζί την τσάντα με τα ρούχα του.

Αν πάω με τον Καρίμ στην επίδειξη μόδας, θα έχω φασαρίες. Δεν ξέρω τι να κάνω. Στην αρχή προσπαθώ να τον πείσω να πάει στον δοκιμαστικό αγώνα. Αλλά ο Καρίμ δε θέλει. Δε με ακούει καν. Μετά όμως λέει χαμογελαστός:

«Γιατί δεν πας εσύ, Μόνα; Παίζεις καλύτερα από μένα».

Αστείο είναι, βέβαια, γελάμε και οι δύο, όμως εμένα οι δύο αυτές φράσεις τριγυρίζουν στο μυαλό μου.

Και τι θα γίνει αν το κάνω, σκέφτομαι. Δε θα πέσει δα κι ο ουρανός στο κεφάλι μας. Έτσι κι αλλιώς έχω κόψει τα μαλλιά μου σαν του Ζουμπεΐρ Μπεγιά.

αυτόγραφο του ποδοσφαιριστή Zoubaier Baya (πηγή)

Προβληματισμοί για συζήτηση

Εγώ Θεό κι εσύ Αλλάχ

Στην ιστορία του αποσπάσματος διαβάζουμε πόσο δύσκολο μπορεί να είναι για ένα κορίτσι που ζει σε μουσουλμανική χώρα να ακολουθήσει την κλίση του. Πρόκειται άραγε για υπερβολές βγαλμένες από τη φαντασία του συγγραφέα, ή όντως είναι οι γυναίκες των αραβικών χωρών καταπιεσμένες; Ένας Ολλανδός σκηνοθέτης που δοκίμασε το 2004 να μιλήσει για τη μεταχείριση των γυναικών στο Ισλάμ, δολοφονήθηκε. Γενικά, οι μουσουλμανικές ιστοσελίδες στη χώρα μας φαίνεται να αρνούνται πως υπάρχει καταπίεση, υποστηρίζοντας ότι το Ισλάμ έδωσε στις γυναίκες τα δικαιώματα και τη θέση που τους άξιζε κατά τη διάρκεια των ημερών της άγνοιας, 1400 χρόνια πριν. Διαβάζουμε επίσης ότι το Ισλάμ δίνει στις γυναίκες περισσότερα δικαιώματα απ' ό,τι οι άλλες θρησκείες. Διάφορες ωστόσο ειδήσεις που εμφανίζονται κατά καιρούς στο διαδίκτυο, δεν μπορεί παρά να μας προβληματίζουν. Πόσο ελεύθερες μπορεί να νιώθουν οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία αν χρειάζονται άδεια από τον κηδεμόνα τους για να ταξιδέψουν; Φίλοι που έχουν ζήσει στις χώρες εκείνες, λένε πως έτσι κι αλλιώς δεν είναι εύκολο να τις ρωτήσει κανείς πώς αισθάνονται, αφού άνδρες και γυναίκες ζουν εκεί σε κόσμους χωριστούς.

Στην ίδια συζήτηση εντάσσονται και οι προβληματισμοί περί μαντίλας. Στη Γαλλία θεωρούν τη νικάμπ (μπούρκα όπως την λένε τα δικά μας μέσα) ταπεινωτική και τα τελευταία χρόνια απαγορεύουν τη χρήση της. Προς την ίδια κατεύθυνση, ορισμένοι προοδευτικοί μουσουλμάνοι ισχυρίζονται ότι το Κοράνι δεν την επιβάλλει καν ως υποχρέωση. Από την άλλη ωστόσο κείμενα μουσουλμάνων γυναικών υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη ενδυμασία όχι απλώς δεν τις μειώνει, αλλά και τις κάνει να αισθάνονται ελευθερία, ισότητα και αξιοπρέπεια.

Για τη δόξα του αθλητισμού και την τιμή των ομάδων μας

Στην ιστορία από το Καμερούν, οι παίκτες μιας ομάδας αποφασίζουν να κόψουν τις σόλες των παπουτσιών τους επειδή έχουν συνηθίσει να παίζουν ξυπόλητοι, παρότι γνωρίζουν ότι ο κανονισμός τους υποχρεώνει να φορούν παπούτσια. Καταφέρνουν έτσι, παραβαίνοντας λίγο τον κανονισμό, να κερδίσουν. Στην ιστορία από την Αυστραλία, ο πρωταγωνιστής παραδέχεται ότι ένας αμυντικός από την ομάδα του έκανε πέναλτι, κι έτσι χάνει ένα σημαντικό στοίχημα. Κερδίζει όμως σε αξιοπρέπεια, ενώ φιλιώνει ξανά με τον συμπρωταγωνιστή, με τον οποίο είχαν ψυχρανθεί. Είναι τελικά τόσο σημαντικό το αποτέλεσμα ενός αγώνα για να μπορεί κανείς να νιώθει νικητής;

Στην Ελλάδα, πολύ σπάνια συναντάμε ποδοσφαιριστές να παραδέχονται τις αντικανονικές τους ενέργειες. Από τις λίγες φωτεινές εξαιρέσεις ο Ντέμης Νικολαΐδης, που σε τελικό κυπέλλου (10 Μαΐου 2000) είχε παραδεχθεί πως έβαλε γκολ με το χέρι (εδώ στο 1:10), με αποτέλεσμα το τέρμα να ακυρωθεί και ο ίδιος να τιμηθεί με το βραβείο Fair Play της UEFA. Αντίθετα, στον φετινό τελικό κυπέλλου (11 Μαΐου 2013), ο Γιάννης Μανιάτης του Ολυμπιακού αποσόβησε ένα γκολ με το χέρι χωρίς να το παραδεχθεί, επιτρέποντας έτσι στην ομάδα του να κερδίσει, αλλά ζημιώνοντας την ήδη πληγωμένη αξιοπρέπεια του αθλήματος στη χώρα μας.

Έχει άραγε αξία ένας θρίαμβος στον αθλητισμό, όταν δεν επιτυγχάνεται με τίμια μέσα; Δυστυχώς, φαίνεται πως όσο το αθλητικό πνεύμα νοθεύεται από οικονομικά συμφέροντα, το ρητό "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα" θα βρίσκει εφαρμογή και στα γήπεδα, μεταφέροντας πολεμικό κλίμα ανάμεσα στις ομάδες, τις εφημερίδες και τις εξέδρες. Ας ελπίσουμε οι μελλοντικές γενιές θα φέρουν στον αθλητισμό ένα αγνότερο ήθος, επιλέγοντας τον τίμιο αγώνα και όχι το κέρδος.

Χρήση στην τάξη

Το ποδόσφαιρο θεωρείται και στη χώρα μας ο βασιλιάς των σπορ. Παρόλ' αυτά, τα κείμενα που μπορούμε να βρούμε στην παιδική λογοτεχνία δεν είναι πολλά, ίσως επειδή οι λογοτεχνικές συντροφιές είναι συνήθως γυναικείες (χιούμορ). Θυμίζω ορισμένα έργα της Αγγελικής Βαρελά όπως το Αρχίζει το ματς ή το Σε δυο τρελά ημίχρονα ενώ περισσότερα μπορούμε να βρούμε σε μετάφραση (τα Βρόμικα κόλπα στο γήπεδο και Μόνο ποδόσφαιρο στο μυαλό τα έχουμε παρουσιάσει και εδώ).  Μετρημένα είναι επίσης τα σχετικά αποσπάσματα στα σχολικά βιβλία... Όπου λοιπόν τα συναντάμε, καλό είναι να τα αξιοποιούμε, καταρχάς παρουσιάζοντας το αντίστοιχο βιβλίο στην τάξη και ετοιμάζοντας ίσως κάποιο φύλλο εργασίας (εδώ ένα τέτοιο για το κείμενο Ένας αλλιώτικος ποδοσφαιρικός αγώνας από το Ανθολόγιο της Γ'-Δ'), ή ακόμα δημιουργικότερα: οργανώνοντας (και καταγράφοντας) ραδιοφωνικές περιγραφές αγώνων από τους μαθητές μας (δείτε τι προτείνεται για το κείμενο Και τα παιδιά αθλούνται της Ε' -εμείς το κάναμε και περάσαμε τέλεια), ή προβάλλοντας εικόνες και βίντεο σχετικά με τα κείμενα (εδώ η ντρίπλα του Cuauhtemoc Blanco που περιγράφεται στην Τρίπλα των Ονείρων της Β' γυμνασίου) τις οποίες μπορούμε στη συνέχεια να δραματοποιήσουμε! "Μα, μπάλα στην τάξη; Αυτό μας έλειπε τώρα!", θα απορήσουν κάποιοι -και με το δίκιο τους. Θα μπορούσε όμως να είναι κι αυτός ένας τρόπος να δείξουμε ότι η γλώσσα περικλείει τα πάντα και αφορά κάθε δραστηριότητα. Ίσως έτσι καταφέρουμε τελικά να ξυπνήσουμε το ενδιαφέρον κάποιων μαθητών που ασχολούνται αποκλειστικά με το μάθημα του διαλείμματος. Στα πλαίσια τέτοιων δραστηριοτήτων, θα βρούμε και αφορμές για ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Ευκαιρία να μιλήσουμε για την αξία της συνεργασίας, τον ρόλο του ευγενούς ανταγωνισμού, τη σημασία της δικαιοσύνης, της επιμονής, της σωστής προετοιμασίας, αλλά και για  την αξιοπρέπεια, τη σωστή διατροφή, την αξία της άσκησης, τα κίνητρα που μπορεί να μας οδηγήσουν σε σωστές ή λάθος επιλογές (βλ. ιστορία από τις ΗΠΑ), τη διαφορετικότητα, την αποφασιστικότητα, κ.ά.

Στην αυλή μας διοργανώνεται σε λίγες μέρες φιλικός αγώνας ποδοσφαίρου με γειτονικό σχολείο... Ας ελπίσουμε ότι θα εφαρμοστούν στην πράξη οι αρχές του ευ αγωνίζεσθαι!

Με τη βοήθεια των ιστοριών από τη Νότια Αφρική και το Καμερούν, μπορούμε επίσης να αναφερθούμε στις δυσκολίες της ζωής στη "μαύρη ήπειρο". Όπως ο ορφανός Σίφο δουλεύει από μικρή ηλικία για να συντηρήσει τα αδέλφια του, έτσι πολλά παιδιά στην Αφρική (και όχι μόνο) δεν έχουν δικαίωμα να ονειρεύονται το μέλλον όπως εμείς στον πλούσιο κόσμο. Σχετικό και το παιχνίδι 3rd World Farmer (κλικ στην εικόνα για να παίξετε), που βοηθάει τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν πόσο δύσκολη είναι η επιβίωση για τις αγροτικές οικογένειες του τρίτου κόσμου.

Όλη η Γη μια μπάλα

Βρόμικα κόλπα στο γήπεδο

Υπόθεση

Ο Κλουζ δεν παίζει μπάλα. Δεν του αρέσει καν το ποδόσφαιρο. Έρχεται όμως η Γιάννα και ζητάει τη βοήθειά του, γιατί κάτι ύποπτο συμβαίνει στην ομάδα της: ο Όλιβερ ο τερματοφύλακας τρώει τα γκολ το ένα πίσω απ΄το άλλο. Ο Κλουζ δεν αργεί να βρεθεί στα ίχνη των υπόπτων. Αλλά για να ξεδιαλύνει την υπόθεση, θ’ αναγκαστεί να φορέσει ο ίδιος τη φανέλα του τερματοφύλακα…

Χαρακτηριστικά 

Εκδότης: Μεταίχμιο

Συγγραφέας: Γίργκεν Μπανσέρους (Jürgen Banscherus)
Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Εικονογράφος: Ραλφ Μπούτσκοου (Ralf Butschkow)

Τίτλος πρωτοτύπου: Ein Fall für Kwiatkowski: Tore, Tricks und schräge Typen

Σελίδες: 90

1η έκδοση:Οκτώβριος 2011

ISBN: 978-960-501-571-8

Τιμή: περίπου 7 ευρώ

Ηλεκτρονική αγορά εδώ

Τάξεις: Β', Γ', Δ', Ε',

Κριτική

Η τέταρτη από τις είκοσι αστυνομικές περιπέτειες του διάσημου Ντετέκτιβ Κλουζ (μεταφορά στα ελληνικά του περίεργου ονόματος Kwiatkowski) - και η δεύτερη από τις έξι που μπορούμε να βρούμε μεταφρασμένες στη γλώσσα μας. Η γραφή είναι πολύ απλή και το μυστήριο επίσης, ωστόσο το κείμενο είναι διασκεδαστικό καθώς ο ήρωας διαθέτει χιούμορ και στυλ, ενώ και η μετάφραση αφήνει το κείμενο να ρέει με φυσικότητα. Η επιμέλεια είναι ιδιαίτερα προσεγμένη, με σκληρό εξώφυλλο, εικονογράφηση (ασπρόμαυρη) σχεδόν σε κάθε σελίδα, μεγάλο μέγεθος γραμματοσειράς και διπλό διάστιχο. Έτσι, το βιβλίο μπορεί άνετα να διαβαστεί και από μικρότερους μαθητές (αρκεί να τους βοηθήσουμε με τυχόν δύσκολους όρους).

Προτείνεται σε παιδιά Β', Γ', Δ', αλλά και Ε' τάξης, που ίσως το βρουν κάπως απλό, αλλά πιστεύω θα διασκεδάσουν κατά την ανάγνωσή του. Λόγω θέματος, αλλά και του κεντρικού χαρακτήρα, πιθανόν τα αγόρια να το βρουν πιο ελκυστικό.

Η οπτική είναι πολύ έξυπνα δοσμένη, με τον ήρωα να αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο, αντιγράφοντας το στυλ του Μπόγκαρντ από φιλμ νουάρ. Για ευνόητους λόγους, τα τσιγάρα του Χάμφρεϊ έχουν αντικατασταθεί από τσίχλες (μάρκας Κάρπεντερ, όχι αυτές τις αηδιαστικές Χάμετ ή Τσάντλερ) ενώ το bourbon whiskey που τον συνόδευε, από γάλα... καμιά φορά απ' το προσωπικό ψυγειάκι του πρωταγωνιστή. Στο ρόλο της μοιραίας γυναίκας που πάντα συνοδεύεται από μπελάδες, ένα δυναμικό αγοροκόριτσο από την ομάδα του σχολείου.

Η εικονογράφηση είναι πολύ συμπαθητική, αλλά προσωπικά αποκόμισα την εντύπωση ότι δεν εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις δυνατότητες που δίνει το κείμενο.

Ολοκληρώνοντας, να προσθέσουμε ότι μπορεί το μυστήριο να μην είναι και πολύ μυστήριο, μπορεί του ντετέκτιβ να μην του κόβει και πάρα πολύ για ντετέκτιβ, όλα αυτά όμως τα χαριτωμένα προσθέτουν στην ξεγνοιασιά που τελικά κάνει την διήγηση ανάλαφρη. Έτσι το μάτι προχωράει ξεκούραστα, ο αναγνώστης ψυχαγωγείται και η υπόθεση λύνεται σχεδόν μόνη της. Δεν θα αναζητήσω περισσότερα οφέλη για την ώρα. Ας πούμε ότι μου αρκεί να βλέπω τα παιδιά της τάξης που ασχολούνται μόνο με το ποδόσφαιρο να το διαλέγουν πρώτο από τη βιβλιοθήκη μας.

Αξίες - Θέματα

Ποδόσφαιρο, Χιούμορ, Bullying (Σχολικός εκφοβισμός)

Εικονογράφηση

Απόσπασμα
Και τσίμπησαν πράγματι. Δεν πρόλαβε

να φύγει η Γιάννα, κι εμφανίστηκαν

αμέσως: ο Κέβιν, ο Ντένις κι ο Μίρκο

περίμεναν να χαθεί η Γιάννα στο βάθος

του δρόμου κι ύστερα με πλησίασαν.

Εκτός από μας, δεν υπήρχε τριγύρω ψυχή.
 Ήμασταν ολομόναχοι.

Οι τρεις ήρθαν και στάθηκαν στο ένα βήμα

από μένα.

- Είσαι πολύ καλός, είπε ο Μίρκο.

- Σε παρακολουθούσαμε, είπε ο Ντένις

- Θα τον ξεχάσουν όλοι τον Όλιβερ,

συμπλήρωσε ο Κέβιν. Είσαι πολύ

καλύτερος εσύ.

- Και σε λένε στ’ αλήθεια Κλουζ;

ρώτησε ο Ντένις.

Κούνησα καταφατικά το κεφάλι μου.

- Περίεργο όνομα, είπε ο Μίρκο.

- Εμένα μ’ αρέσει, είπα.

Με πλησίασαν κι άλλο, κόλλησαν

σχεδόν επάνω μου. Ο Κέβιν κι ο Μίρκο

μ’ αγκάλιασαν ξαφνικά από τους ώμους.

Ο Ντένις στάθηκε μπροστά μου και με

κοίταξε ήρεμα στα μάτια. Ειλικρινά, δεν

ένιωσα τίποτα περίεργο. Ήξερα, μπορούσα

να μαντέψω τι θα ακολουθούσε.

Πράγματι.

- Αύριο δε θα νικήσετε, μου είπε ο

Ντένις με χαμόγελο.

- Γιατί δε θα νικήσουμε; ρώτησα απορημένος.

- Γιατί εσύ θα φροντίσεις να μη νικήσετε,

είπε ο Κέβιν.

- Και γιατί να το κάνω αυτό; ρώτησα.

- Γιατί σε παρακαλούμε ευγενικά εμείς,

απάντησε ο Μίρκο, και το μπράτσο του

τυλίχτηκε σφιχτά γύρω από τον λαιμό μου.

Η κατάσταση είχε αρχίσει να γίνεται δύσκολη.

- Μα γιατί θέλετε να χάσουν οι Σφήκες;

είπα βογκώντας πνιχτά.

- Αυτό είναι δική μας δουλειά,

απάντησε ο Μίρκο και χαλάρωσε

τη λαβή του. Λοιπόν! Σύμφωνοι;

Δεν απάντησα αμέσως. Ήθελα

να τους παιδέψω λίγο. Τέλος είπα:

- Σύμφωνοι. Θα σας κάνω το

χατίρι. Αλλά όχι τζάμπα.

Θα μου δώσετε είκοσι ευρώ!

- Δεν είσαι με τα καλά σου, πιτσιρίκο!

φώναξε νευριασμένος ο Κέβιν.

Εδώ πέρα εμείς βάζουμε τους όρους,

εμείς κανονίζουμε τι θα γίνει. Φρόντισε

να χάσετε αύριο κι όλα θα ‘ναι εντάξει.

Συνεννοηθήκαμε;

- Μην ξεχνάς τι έπαθε ο κακομοίρης

ο Όλιβερ, είπε χαμογελώντας μου ο Ντένις

κι έφυγε με τους φίλους του τρέχοντας.

Άρα είχα μαντέψει σωστά.

Αυτοί οι τρεις είχαν απειλήσει τον Όλιβερ.

Τον είχαν τρομάξει, για να καθίσει να φάει

όσο το δυνατόν περισσότερα γκολ.

Κι ο Όλιβερ είχε φοβηθεί. Αλλά λεφτά

δεν είχε πάρει. Πάλι καλά. Τώρα προσπαθούσαν

να κάνουν τη βρομοδουλειά τους και με μ’ εμένα.

Μ’ εμένα όμως δεν είχαν λογαριάσει σωστά.

Τους περίμενε μεγάλη έκπληξη αυτούς τους τρεις!

Μάλιστα! Βυθισμένος στις σκέψεις μου, γύρισα σπίτι.

Ήμουν αμίλητος και την ώρα του φαγητού.

Η μαμά είχε παραγγείλει πίτσα από την πιτσαρία του Σαλβατόρε.

Αποκεί παραγγέλνουμε όποτε θέλουμε πίτσα.

για λογαριασμό τους είχα αναλάβει την υπόθεση

με τα χαμένα πατίνια.

Μα ούτε η ανάμνηση αυτής της συναρπαστικής υπόθεσης

δεν μπόρεσε να μου φτιάξει το κέφι.

- Πολύ σκεφτικός είσαι,

είπε κάποια στιγμή η μαμά μου

Έβαλα στο στόμα μου την τελευταία

μπουκιά της πίτσας με σαλάμι.

- Ε, συμβαίνει καμιά φορά, μαμά, μουρμούρισα.

- Είναι δύσκολη η υπόθεση που έχει αναλάβει;

επέμεινε η μαμά μου.

- Όχι, δεν είναι δύσκολη, είπα. Για

την ακρίβεια, την έχω κιόλας ξεδιαλύνει.

- Θαύμα! φώναξε η μαμά μου. Τότε

να το γιορτάσουμε!

Να το γιορτάσουμε; Μήπως έπρεπε

να της πω τι με περίμενε την επόμενη

μέρα;

Κανονικά της μαμάς μου δεν της αρέσει

καθόλου να κινδυνεύω. Κι έτσι ήταν προτιμότερο

να κρατήσω το στόμα μου κλειστό.

Από την άλλη… έπρεπε με κάποιον να μιλήσω.

Ο Ντένις, ο Κέβιν κι ο Μίρκο δεν αστειεύονταν.

Τις εννοούσαν τις απειλές τους.

Και τις εννοούσαν πολύ στα σοβαρά.

Πήρα την απόφασή μου λοιπόν.

- Φοβάμαι ότι αύριο θα φάω πολύ ξύλο, μαμά.

Προβληματισμοί για Συζήτηση  
Σχολικός Εκφοβισμός (Bullying)

Στο πιο πάνω απόσπασμα, παρακολουθούμε μια τυπική σκηνή bullying, με τρία αγόρια να στριμώχνουν τον πρωταγωνιστή και να τον εκβιάζουν. Έχει συμβεί ποτέ τέτοιο περιστατικό σε κάποιον γνωστό σας; Παρατηρήστε πως συνήθως πριν γίνει μια τέτοια ενέργεια, οι δράστες φροντίζουν να μην υπάρχουν μάρτυρες, οπότε αν φροντίζετε να συνοδεύεστε, κινδυνεύετε λιγότερο.Στη συνέχεια ο πρωταγωνιστής επιστρέφει στο σπίτι του και τα λέει όλα στη μητέρα του. Πιστεύετε ότι κάνει το σωστό; Από πού αλλού μπορούμε να ζητήσουμε βοήθεια όταν βρεθούμε σε τέτοιες καταστάσεις;

Ενημερωθείτε για το φαινόμενο από ιστοσελίδες ή έντυπα σαν αυτό, ετούτο και δαύτο (του παιδαγωγικού ινστιτούτου) Πολύ ενδιαφέρουσα και η ανάλυση στο blog της κυρίας Τσιαμπαλή.

Αναφορές στο θέμα θα συναντήσετε και στα Μανολίτο ο Γυαλάκιας και το Μαγικό μου Ημερολόγιο: Ένα Μελαγχολικό Κορίτσι.

Χρήματα, Φίλοι, Χάρες

Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, λέει μια παροιμία. Ο νεαρός πρωταγωνιστής της ιστορίας, πληρώνεται σε τσίχλες για τις υπηρεσίες που προσφέρει στη Γιάννα. Πιστεύετε ότι αυτό είναι σωστό ή λάθος; Μην ξεχνάτε ότι ξόδεψε χρόνο, κοπίασε και κινδύνευσε για να τη βοηθήσει... από την άλλη βέβαια μπορείτε να σκεφτείτε ότι απλώς έκανε μια εξυπηρέτηση σε μια φίλη. Εσείς ζητάτε ανταλλάγματα από τους φίλους σας όταν τους βοηθάτε; Μήπως συνήθως δεν ζητάτε αντικείμενα ή χρήματα, περιμένετε όμως να σας ανταποδώσει και εκείνος με κάποια χάρη;

Κάπως έτσι λειτουργεί και το λεγόμενο πελατειακό σύστημα. Το συναντάμε σε παράνομες οργανώσεις όπως η Μαφία και σε διεφθαρμένα κράτη όπως (σσσσςςςς...): Οι πολιτικοί διορίζουν τους υπαλλήλους, οι οποίοι ως ανταμοιβή τους ψηφίζουν και τους παραχωρούν την εξουσία.

Βρόμικα κόλπα στο γήπεδο