Ο μικρός Πετιλανδός Ίνξορ Αχουνόδ, ζει με την οικογένεια και τη νούρα του (ιπτάμενο ομιλούν αλεπουδογατόσκυλο) μια ήσυχη ζωή, κάνοντας στην πόλη του την Κροαλία, ό,τι περίπου κάνει και ένα παιδί της ηλικίας του στη Γη. Ονειρεύεται μια μέρα να ακολουθήσει τα χνάρια της διάσημης εξερευνήτριας Έλια Κίντιβα και να φτάσει μέχρι τον δικό μας πλανήτη. Έτσι, μετά από έναν καβγά με την αδελφή του, βρίσκει αφορμή να ξεκινήσει το ταξίδι του... το μέρος όμως στο οποίο θα βρεθεί είναι διαφορετικό (και πολύ πιο εχθρικό) από εκείνο που περίμενε. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται ως κατάσκοπος και όλα δείχνουν ότι οι περιπέτειες που τον περιμένουν είναι πολλές. Θα καταφέρει άραγε να ξεφύγει και να επιστρέψει στην οικογένειά του;
Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Αμάντα Μιχαλοπούλου
Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου
ISBN: 978-960-16-4724-1
Έτος 1ης Έκδοσης: 2012
Σελίδες: 173
Τιμή: περίπου 10 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Ε', Στ', Γυμνάσιο
Κριτική
Εξαιρετική, παρότι εντελώς ανορθόδοξη, διαστημική περιπέτεια με κοινωνικές προεκτάσεις, που μας διηγείται την ιστορία ενηλικίωσης ενός νεαρού εξωγήινου. Η γραφή είναι αρκετά απλή, το βιβλίο ωστόσο απευθύνεται σε έμπειρους αναγνώστες, ακόμα και σε ενήλικες. Η διήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και θυμίζει ταξιδιωτικό ημερολόγιο, χωρισμένο σε 53 μικρά κεφάλαια με έκταση από μισή έως 5 σελίδες το καθένα. Το βιβλίο μπορεί να μη συναρπάζει, διαβάζεται όμως πολύ ευχάριστα και η πλοκή προσφέρει διαρκείς εκπλήξεις που κρατάνε το ενδιαφέρον μας ζωντανό ως το τέλος. Η έκδοση είναι περιποιημένη, με σκληρό εξώφυλλο και πλούσια - αν και ασπρόμαυρη - εικονογράφηση. Προτείνεται κυρίως σε μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων, ενώ περισσότερο θα την απολαύσουν όσοι αγαπούν την επιστημονική φαντασία, τους εξωγήινους και τα παράξενα ταξίδια!
Αξίες - Θέματα
Φαντασία, Χιούμορ, Οικογένεια, Ειρήνη, Διαφορετικότητα, Ζωοφιλία, Ταξίδια, Δημοκρατία, Εγωισμός |
|
Αξίες - Θέματα
Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Όταν ο Ίνξορ αποχαιρετάει σιωπηλά τους γονείς του (σελ.65-69) πριν να ξεκινήσει το ταξίδι του.
Εικονογράφηση
Ασπρόμαυρη, σκοτεινή και ιδιαίτερη, όπως ακριβώς και το κείμενο! Η παρουσία της έντονη, δίνει στο βιβλίο κάτι από τον χαρακτήρα του, και σίγουρα συμμετέχει στην ιστορία.
Απόσπασμα
Σας γράφω από το δωμάτιό μου, που βρίσκεται στο γκραβίλι 237@ΜΚ (δηλαδή στο σπίτι 237 της οδού Μακαρά στην Κοραλία), με τον Μελφριντάκο να τρίβεται στα πόδια μου. Είμαστε κι οι δύο ξαπλωμένοι στο πανάρ μου, που, όπως όλα τα πανάρ, αιωρείται και μερικές φορές, αν ξεχάσω να κλείσω το παράθυρο, ορμάει έξω την ώρα που εγώ κοιμάμαι και ταξιδεύει στον ουρανό. Λοιπόν, για να τα ξεκαθαρίζουμε ένα ένα:
Το γκραβίλι είναι ένα κωνικό σπίτι, σαν κυνόδοντας, φτιαγμένο από κρόαλα, με τρύπες ανοιγμένες εδώ κι εκεί (τα δωμάτια) και σήραγγες με σκαλιά για να επικοινωνούν οι τρύπες μεταξύ τους. Κάτω έχουμε την κουζίνα και το καθιστικό, στην τρύπα του δεύτερου ορόφου το δωμάτιο της Φλάρας, αποπάνω το δικό μου και στην κορυφή το δωμάτιο της Μορίζας και τους Καφάλι (εδώ στην Κοραλία τους γονείς τους φωνάζουμε με τα μικρά τους ονόματα).
Ο Μελφριντάκος είναι η νούρα μας (ούτε κι αυτή θα την ξέρετε μάλλον, είναι μια ράτσα που αφθονεί στην Κοραλία και γενικά σε ολόκληρη την Πετιλάνδη). Τέλος πάντων, δώστε βάση: η νούρα είναι κάτι ανάμεσα σε γάτα, σκύλο και αλεπού, μόνο που έχει φτερά. Μιλάει πετιλανδικά, επειδή τα ζώα της Πετιλάνδης εξελίχθηκαν πολύ τους τελευταίους αιώνες. Έφτιαξαν το Σου Ζου Που (Σωματείο Ζώων Πετιλάνδης) και υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους με συνέδρια και εράνους. Όμως, ειδικά στην Κροαλία, ζουν μαζί μας στα γκραβίλια, επειδή δεν έχουν καταφέρει να λύσουν ακόμη τα προβλήματα στέγασης κι επειδή Κροαλοί και ζώα συμπαθιούνται πάρα πολύ.
Το πανάρ είναι ένα από τα πιο ωραία πράγματα στη ζωή μας. Πώς να το περιγράψω; Είναι σαν μια κάψουλα μακρόστενη, με πάπλωμα στη μέση και τριγύρω ράφια για βιβλία ή ηλεκτρονικά ή επιτραπέζια ή ό,τι άλλο χρειάζεσαι. Στο πανάρ κοιμόμαστε, με το πανάρ πάμε σχολείο (το παρκάρουμε στο προαύλιο), κι αν θέλουμε να μείνουμε μόνοι μας, η οροφή της κάψουλας κατεβαίνει αθόρυβα μ’ έναν μηχανισμό και τότε δε βλέπουμε ούτε ακούμε κανέναν. Πιστέψτε με, το πανάρ έχει φοβερή ηχομόνωση. Ακόμη κι αν παίζουν απέξω το καινούριο τραγούδι των Σπινατόκο, δεν παίρνεις χαμπάρι.
Τι; Δεν ξέρετε τους Σπινατόκο; Μη με κουρντίζετε τώρα! Οι Σπινατόκο είναι ΤΟ ΚαΛΥΤΕΡΟ συγκρότημα συμπαντικής μουσικής – τουλάχιστον αυτό πιστεύουμε ο Πικασίλι κι εγώ. Η Φλάρα με τις φίλες της ακούνε φανατικά τις Ζαμπλ, δυο Κροαλές που τσιρίζουν:
«Έχασα τη νούρα μου στο δάσος/
Κι όλο αυτό από δικό μου λάθος».
(Μπλιάχ!!!)
Η Μορίζα και ο Καφάλι ζουν στον κόσμο τους, όπως όλοι οι γονείς. Ακούνε μόνο γήινη προϊστορική μουσική –Μπομπ Ντίλαν και Έλβις Κοστέλλο- πίνοντας στραγγάλ και μασουλώντας κροτίλες. (Α, ναι, το στραγγάλ είναι το απόσταγμα της στραγγαλιάς, ενός δέντρου, τέλος πάντων, που θυμίζει κάπως τις αμυγδαλιές σας. Και οι κροτίλες είναι τα δικά μας τσιπς, που αναπηδούν και θρυμματίζονται μόνα τους στο στόμα). Αλλά το εθνικό μας ποτό είναι ο χυμός φραγκούλας. Είναι μοβ, γλυκόξινος και τρομερά νόστιμος, κι όπως λέει η Μορίζα κάθε πρωί που η Φλάρα κι εγώ δεν μπορούμε ν’ ανοίξουμε τα μάτια μας για να πάμε σχολείο, περιέχει τόσα αντιοξειδωτικά, που σε ξυπνάει στο πι και φι (Δε μας ξυπνάει ο χυμός φραγκούλας, στην πραγματικότητα, μας κάνει να θέλουμε να βυθιστούμε ακόμη πιο βαθιά στα πανάρ μας και να δούμε ένα δυο όνειρα ακόμα. Αυτό που μας ξυπνάει είναι η αγριοφωνάρα της Μαρίζας: «ΣΗΚΩΘΕΙΤΕ ΑΜΕΣΩΣ, ΕΙΠΑ ΣΕ ΔΕΚΑ ΛΕΠΤΑ ΧΤΥΠΑΕΙ ΤΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ!!!!» και η μουσική του Καφάλι – μα, καλά, Μπομπ Ντίλαν στις εφτά το πρωί;
Νομίζω ότι είναι απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει με τα σχολεία, σε όποιν πλανήτη κι αν ζεις. Γιατί, δηλαδή, να αρχίζουν τα μαθήματα στις οχτώ και όχι στις δώδεκα; Και γιατί να γυρνάς το μεσημέρι, αυτή τη βαρετή ώρα που δεν ξέρεις τι να κάνεις και που όλοι οι συμμαθητές σου έχουν ιδιαίτερα μαθήματα πετιλανδικών, ανώτερων μαθηματικών ή τρένις (ξέρετε, αυτή την εξέλιξη του τένις που τρέχεις σε ένα ανοιχτό γήπεδο με μετακινούμενα δίχτυα). Αν ποτέ η Φλάρα γίνει πρωθυπουργός της Πετιλάνδης (αυτό είναι το όνειρό της, εγώ –είπαμε- θα γίνω εξερευνητής και γριφάς), αν γίνει, λοιπόν, πρωθυπουργός, θα της ζητήσω να καταργήσει τα πρωινά μαθήματα στα σχολεία (Στην Πετιλάνδη ψηφίζουν και οι μαθητές, και νομίζω πως, αν το κάνει αυτό, θα επανεκλεγεί πανηγυρικά.) Κι έτσι, όλοι θα είναι ελεύθεροι και ευτυχισμένοι και οι γονείς δε θα ταρακουνάνε τα παιδιά τους κάθε πρωί.
Η συγγραφέας χτίζει κόσμους μακρινούς και περιπέτειες περίπλοκες, από τις οποίες επιστρέφουμε έχοντας πάρει απλά μαθήματα αγάπης, αντίστασης στην αυταρχική εξουσία, αλλά και στον φόβο που αυτή καλλιεργεί. Μέσα από κάτι το εξωφρενικά εξωγήινο, ξεπροβάλλουν τελικά αξίες ανθρώπινες όπως η ειρήνη και η δημοκρατία. Το έργο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως χιουμοριστική επιστημονική φαντασία της αλληγορίας και αν υπήρχε ως είδος, σίγουρα θα είχε ρίζες στην Αληθή Ιστορία του Λουκιανού. Μάλλον όμως δεν υπάρχει. Οπότε δεν έχει και ρίζες. Αντίστοιχη κριτική από εξωγήινους προς τα στραβά των ανθρώπων έχουμε ξανασυναντήσει πάντως και στον Μικρομέγα του Βολταίρου. Ο Ίνξορ λοιπόν είναι σίγουρα κάτι το διαφορετικό που δεν το συναντάμε συχνά στην παιδική λογοτεχνία, και προσωπικά πιστεύω πως πρέπει να το εκτιμήσουμε.
Για τους περίεργους που αναζητούν ψεγάδια, δεν βρήκαμε κάτι ιδιαίτερο. Το ότι η γήινη συγγραφέας κάνει ορισμένες φορές την εμφάνισή της πίσω από τον εξωγήινο πρωταγωνιστή (βλ. φράσεις όπως τα μάτια και το στόμα μας είναι στη θέση τους), είναι κάτι μάλλον φυσιολογικό, ενώ οι συμβάσεις (όπως οι κατεστραμμένες χειροπέδες του Ίνξορ που ξαναχρησιμοποιούνται λίγο αργότερα στους φρουρούς) είναι ελάχιστες.
Το μάλλον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι το μέλλον που παρουσιάζει η Αμάντα Μιχαλοπούλου, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνο. Εκεί, η διαφορετικότητα είναι υπό διωγμό (οι κάτοικοι της Κροαλίας έχουν εξαφανίσει όλους τους άλλους από τον πλανήτη -σ.41), ο φόβος κυριαρχεί (με τα ζώα τα πάνε αναγκαστικά καλά -σ.17- όμως φοβούνται τους γήινους -σ.10) η φαντασία απαγορεύεται στους καλλιτέχνες (σ.43) και το κράτος πρόνοιας έχει πάει περίπατο, αφού (σ.41) το χειμώνα ο δήμος σφραγίζει τις πόρτες των σπιτιών και όποια οικογένεια δεν έχει μαζέψει αρκετές προμήθειες πεθαίνει! Για να μη μιλήσουμε για το διαβρωμένο σύστημα των πολιτικών και των γραφιάδων που μέσα από τα χρυσά τους κλουβιά, κρατάνε τους πολίτες στην άγνοια. Το μόνο που φαίνεται να λειτουργεί ανθρωπιστικά είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, που, πιστό στη θέση του Αϊνστάιν "σημασία έχει να μη σταματήσεις να ρωτάς" παράγει ανθρώπους με απορίες.
Ωστόσο, μάλλον αυτό είναι και το μήνυμα που θέλει να περάσει η συγγραφέας. Ότι ανεξάρτητα από τον χωροχρόνο που βρισκόμαστε, οι πολίτες δεν πρέπει να υπακούν (σ.98) σε πολεμοχαρείς Αρπατίλαους που τους κάνουν τη ζωή μαύρη, αλλά οφείλουν να αντιστέκονται (σ.43), να ενημερώνονται και να ενεργούν για το κοινό καλό.
Ένα ζήτημα με τη δημιουργία φανταστικών κόσμων είναι η ισορροπία που πρέπει να τηρηθεί ανάμεσα σε «σχήματα» καινούρια - που δίνουν τον αέρα του διαφορετικού- και σε άλλα γνώριμα, μέσα από τα οποία ο συγγραφέας θα καταφέρει να συνεννοηθεί με τους αναγνώστες. Μια και το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά, τα "ξένα" του στοιχεία, όπως οι μορφές ζωής ή οι ασυνήθιστες καταλήξεις λέξεων -π.χ. ο πληθυντικός τα κρόαλα που αναφέρεται σε πέτρωμα- είναι μάλλον περιορισμένα, ενώ τα "οικεία" είναι περισσότερα: γλώσσα, κοινωνικές (οικογένεια) και πολιτικές (πρόεδρος) δομές, αλλά και η οικονομία - όπου παρότι έχει περάσει το έτος 3.000, χρησιμοποιούνται ακόμα νομίσματα.
Το μάλλον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι το μέλλον που παρουσιάζει η Αμάντα Μιχαλοπούλου, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνο. Εκεί, η διαφορετικότητα είναι υπό διωγμό (οι κάτοικοι της Κροαλίας έχουν εξαφανίσει όλους τους άλλους από τον πλανήτη -σ.41), ο φόβος κυριαρχεί (με τα ζώα τα πάνε αναγκαστικά καλά -σ.17- όμως φοβούνται τους γήινους -σ.10) η φαντασία απαγορεύεται στους καλλιτέχνες (σ.43) και το κράτος πρόνοιας έχει πάει περίπατο, αφού (σ.41) το χειμώνα ο δήμος σφραγίζει τις πόρτες των σπιτιών και όποια οικογένεια δεν έχει μαζέψει αρκετές προμήθειες πεθαίνει! Για να μη μιλήσουμε για το διαβρωμένο σύστημα των πολιτικών και των γραφιάδων που μέσα από τα χρυσά τους κλουβιά, κρατάνε τους πολίτες στην άγνοια. Το μόνο που φαίνεται να λειτουργεί ανθρωπιστικά είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, που, πιστό στη θέση του Αϊνστάιν "σημασία έχει να μη σταματήσεις να ρωτάς" παράγει ανθρώπους με απορίες.
Ωστόσο, μάλλον αυτό είναι και το μήνυμα που θέλει να περάσει η συγγραφέας. Ότι ανεξάρτητα από τον χωροχρόνο που βρισκόμαστε, οι πολίτες δεν πρέπει να υπακούν (σ.98) σε πολεμοχαρείς Αρπατίλαους που τους κάνουν τη ζωή μαύρη, αλλά οφείλουν να αντιστέκονται (σ.43), να ενημερώνονται και να ενεργούν για το κοινό καλό.
Χρήση στην τάξη
Στην τάξη το βιβλίο μπορεί να σταθεί αφορμή για να δημιουργήσουμε δικούς μας φανταστικούς κόσμους όπως η Κροαλία. Τι θα συνέβαινε στον κόσμο που θα γεννούσε το δικό σου μυαλό; Τι θα φορούσαν οι άνθρωποι, πού θα έμεναν; Πώς θα φερόντουσαν ο ένας στον άλλο; Τι θα υπήρχε εκεί που δεν υπάρχει στον δικό μας κόσμο και τι θα έλειπε; Θα ήθελες και συ να ζήσεις εκεί; Και ποιους θα έπαιρνες άραγε μαζί σου; Κάνε μια ζωγραφιά για να μας δείξεις πώς θα έμοιαζε η ζωή στον πλανήτη σου!
Εκτός από το μάθημα της Γλώσσας, μπορούμε να αξιοποιήσουμε την ιστορία και στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, μιλώντας για το κράτος πρόνοιας και τα δικαιώματα των πολιτών. Επίσης να συζητήσουμε για τις ευθύνες που απορρέουν από τη θέση των κυβερνητών ενός κράτους και το χρέους τους προς τους πολίτες. Ανεύθυνους πολιτικούς που ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν το προσωπικό τους συμφέρον ενάντια για το δημόσιο, θα συναντήσουμε εκτός από την ιστορία αυτή -και τα παράθυρα των δελτίων ειδήσεων- και στο βιβλίο της Κίρας Σίνου οι Χρυσοφύλακες Γρύπες που ακολουθεί τον επόμενο μήνα.
Τέλος, ιστορίες με διαστημικά ταξίδια μπορούν πάντα να γίνουν αφορμή για να μιλήσουμε στην τάξη για το ηλιακό μας σύστημα και τις συνθήκες ζωής στους υπόλοιπους πλανήτες της γειτονιάς μας. Ποιος είναι ο κοντινότερος εξωπλανήτης στη Γη μας; Εσείς θα θέλατε να βρεθείτε εκεί και να ξεκινήσετε μια νέα κοινωνία από την αρχή;
 |
| Ο σύνδεσμος οδηγεί στη σελίδα της NASA για παιδιά: Υπολογίστε πόσο θα ήταν το βάρος σας σε άλλους πλανήτες! |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...