Οι μαθητές στην τάξη του Πάνου φοβούνται τόσο το τεστ των μαθηματικών που τους περιμένει, ώστε αποφασίζουν το βράδυ να κάνουν μια ομαδική προσευχή - βουντού για να αρρωστήσει η δασκάλα τους, η κυρία Μαργαρίτα. Το επόμενο πρωί όλα δείχνουν ότι το ξόρκι έχει πιάσει... όταν όμως εμφανίζεται στο σχολείο η αντικαταστάτρια «φράου» Λίτσα, τα παιδιά καταλαβαίνουν το λάθος τους και μετανιώνουν πικρά! Τι συνέβη στην καλή τους την κυρία; Ποιος θα τα σώσει από τις αναχρονιστικές παιδαγωγικές μεθόδους (λέγε με βασανιστήρια) της γκριζοντυμένης κυρίας με τον κότσο; Μπορούν άραγε ο Πάνος και οι φίλοι του να σκεφτούν μια λύση προτού να είναι πολύ αργά;
Χαρακτηριστικά Εκδότης: Κέδρος
Συγγραφέας: Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης
Εικονογράφηση: Χρήστος Δήμος
ISBN: 978-960-04-4387-5
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013
Σελίδες: 90
Τιμή: περίπου 6 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Δ', Ε', Στ', Γυμνάσιο
άλλες κριτικές εδώ κι εδώ
Ευχαριστούμε πολύ τον συγγραφέα για την ευγενική προσφορά ολόκληρης της σειράς Αταξίες στην τάξη στη βιβλιοθήκη μας!
Κριτική
Η τέταρτη (αυτοτελής) ιστορία από τη σειρά "Αταξίες στην τάξη", είναι όπως και οι προηγούμενες, εξαιρετική! Καλογραμμένη και διασκεδαστική, μας γεμίζει με χαμόγελα και προσφέρει στα παιδιά τη χαρά του διαβάσματος. Η γραφή είναι απλή και κατανοητή, η γλώσσα σύγχρονη και γεμάτη πρωτότυπες παρομοιώσεις, ενώ το χιούμορ βρίσκεται παντού. Η σπιρτάδα των διαλόγων, η διαρκής δράση και οι ανατροπές, δεν αφήνουν την πλοκή να κάνει "κοιλιά", ενώ η περιορισμένη έκταση των κεφαλαίων (6-10 σελίδες το καθένα) και η εικονογράφηση συμβάλλουν στην ξεκούραστη ανάγνωση. Η έκδοση για όλα τα βιβλία της σειράς είναι αρκετά προσεγμένη: όμορφο εξώφυλλο "με αυτιά" και ένα εισαγωγικό δισέλιδο, στο οποίο παρουσιάζονται με λίγα λόγια οι χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν. Το προτείνουμε ανεπιφύλακτα, καταρχάς σε αγόρια αλλά και στα κορίτσια των μεσαίων και μεγαλύτερων τάξεων - Όσοι αγαπούν τις περιπέτειες του μικρού Νικόλα, θα βρουν στη σειρά αυτή μια πιο ελληνική και σύγχρονη εκδοχή τους (σ.14 και αυτό είναι δέσμευση). Σε κάθε περίπτωση, ελπίζουμε να την απολαύσετε όσο και εμείς!
 |
|
Αξίες - Θέματα
Εκπαίδευση, Φιλία, Χιούμορ
Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Η εμφάνιση της φράου Λίτσας στο σχολείο (βλ. απόσπασμα), και φυσικά η τελική σκηνή στο δωμάτιο του νοσοκομείου, όπου η αγωνία κορυφώνεται!
Εικονογράφηση
Xαριτωμένη και ασπρόμαυρη, μας δίνει συνήθως ένα ολοσέλιδο σκίτσο και μια μικρή, εμβόλιμη εικόνα ανά κεφάλαιο. Χωρίς να αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με το κείμενο, συμβάλλει αρκετά στο κλίμα και σίγουρα βοηθάει στην ξεκούραστη ανάγνωση.
Η μέρα ξημέρωσε κρύα και μουντή. Μέχρι να φτάσω στο σχολείο άρχισε και η βροχή. Όλα τα παιδιά ήταν μαζεμένα στο υπόστεγο.
Οι φίλοι μου ήταν σαν μπαγιάτικες μπουγάτσες.
«Μάτι δεν έκλεισα όλη τη νύχτα», μου είπε η Ζολέν καθώς χασμουριόταν.
«Ούτε και εγώ», είπε η Ναταλία. «Όλη την ώρα μπουμπούνιζε».
«Τουλάχιστον πετύχαμε τίποτα;» ρώτησα. «Είδε κανείς αν ήρθε η κυρία Μαργαρίτα;»
«Μέχρι στιγμής δεν την έχει δει κανείς», είπε η Μαρίνα. «Μάλλον δεν ήρθε και σήμερα».
«Άρα το κόλπο έπιασε», είπα κοιτώντας την Άννα, που έστριβε το τσουλούφι της λίγο πιο πέρα.
Με κοίταξε κι εκείνη με τα ξεθωριασμένα μάτια της.
«Ελπίζω μόνο να μη μας βγει σε κακό», είπε σιγανά.
Εκείνη τη στιγμή, μια μακρόστενη σκιά έπεσε στα πλακάκια, μπροστά στα πόδια μας. Γύρισα ξαφνιασμένος. Το πρώτο πράγμα που αντίκρισα ήταν μια τεράστια κατάμαυρη ομπρέλα. Κάτω από αυτή βρισκόταν μια άγνωστη γυναίκα. Ήταν ψηλή σαν άλογο και στεκόταν καμαρωτή, σαν να είχε καταπιεί μπαστούνι. Το ντύσιμό της θύμιζε στρατιωτικό. Φορούσε μια γκρίζα ποντικί φούστα μέχρι το γόνατο κι ένα ασορτί σακάκι με επωμίδες, κουμπωμένο μέχρι το λαιμό. Τα μαλλιά της ήταν και αυτά γκρίζα και πιασμένα σ’ έναν ολοστρόγγυλο κότσο που ισορροπούσε σαν μπάλα κανονιού πάνω στο κεφάλι της. Φορούσε κάτι κοκάλινα γυαλιά που έκαναν τα μάτια της να δείχνουν τεράστια. Μπορούσες έτσι να διακρίνεις καλύτερα το παγερό της βλέμμα, που έμοιαζε σαν να πετάει στιλέτα.
Η γυναίκα έκλεισε την ομπρέλα της, την τίναξε δυνατά για να φύγουν τα νερά και έδειξε με αυτήν προς το μέρος μου.
«Εσύ», είπε. «Πληροφόρησέ με αμέσως πού βρίσκεται το γραφείο του διευθυντή σας!»
Η φωνή της θύμιζε κοράκι που έχει πάθει λαρυγγίτιδα.
«Εεε», έκανα κοιτάζοντάς την.
«Λοιπόν;» έκρωξε. «Θα περιμένω πολύ;»
«Α… από κει», ψέλλισα δείχνοντας την είσοδο. «Στον πρώτο όροφο αριστερά».
Χωρίς να πει τίποτα έκανε μεταβολή και έφυγε προς τα εκεί που της είπα.
Κοιταχτήκαμε απορημένοι, αλλά, πριν προλάβουμε να πούμε τίποτα, χτύπησε το κουδούνι.
Τα παιδιά ξεχύθηκαν αλαλάζοντας προς τις σκάλες – όταν βρέχει, πηγαίνουμε απευθείας πάνω. Με παρέσυραν κι εμένα, και δύο λεπτά αργότερα βρισκόμουν καθισμένος στη θέση μου. Δίπλα μου, ο Ιορδάνης έβγαλε το πρώτο κρουασάν της ημέρας και το δάγκωσε λαίμαργα. Είδα τον Κεντάρ να προσπερνάει σκυφτός το θρανίο μας.
«Πώς πάει;» τον ρώτησα.
Μου έριξε ένα κουρασμένο βλέμμα.
«Δεν κοιμήθηκα όλη τη νύχτα», είπε με αδύναμη φωνή. «Μόλις πήγαινα να κλείσω τα μάτια μου, σκεφτόμουν τη θεά Κάλι… Ήταν λάθος μας… Δεν παίζουν με αυτά τα πράγματα».
Ο Κεντάρ απομακρύνθηκε προς το θρανίο του. Την ίδια στιγμή ακούστηκαν βήματα να πλησιάζουν στην τάξη μας και στην πόρτα εμφανίστηκε ο κύριος Ανδρόνικος. Όμως δεν ήταν μόνος του. Τον ακολουθούσε η γυναίκα που είχα δει στο υπόστεγο. Βάδιζε στητή, χτυπώντας τα τακούνια της στο πάτωμα σαν να έκανε παρέλαση. Το βλέμμα της ήταν ακόμη πιο άγριο από πριν. Μπροστά της ο κύριος Ανδρόνικος έμοιαζε αρνάκι. Παρ’ όλα αυτά, όταν άνοιξε το στόμα του δε βέλασε, αλλά μίλησε κανονικά.
«Καλημέρα, παιδιά», είπε προσπαθώντας να χαμογελάσει.
«Καλημέρααα!» φωνάξαμε όλοι μαζί.
Η άγνωστη γυναίκα έσφιξε τα χείλη της κάνοντάς τα να μοιάζουν με ξεραμένο κορδόνι αθλητικού παπουτσιού.
«Γιατί δε σηκώθηκαν όρθιοι οι μαθητές;» ρώτησε με την κορακίσια φωνή της.
«Ε… ξέρετε…» τραύλισε ο κύριος Ανδρόνικος. «Δε… συνηθίζεται πια, αλλά, έτσι και αλλιώς…»
«Καλά, καλά…» τον διέκοψε η γυναίκα. «Αυτά θα διορθωθούν σύντομα. Συνεχίστε, παρακαλώ».
Ο κύριος Ανδρόνικος την κοίταξε σαν κουτάβι που το έχουν δείρει με την εφημερίδα. Έπειτα στράφηκε πάλι προς εμάς.
«Παιδιά μου», είπε, «θα ήθελα να σας γνωρίσω την κυρία Λίτσα, η οποία…»
Τα λόγια του τα σκέπασε μια βροντή. Το μπουμπουνητό έκανε τα τζάμια να τρίξουν. Έπειτα ο ήχος του έσβησε σαν γιγάντιο βαρέλι που κυλάει μακριά. Ο κύριος Ανδρόνικος καθάρισε το λαιμό του.
«Όπως σας έλεγα, η κυρία Λίτσα…»
Κραμπούμ! Νέος κεραυνός!
Ο κύριος Ανδρόνικος σκούπισε το μέτωπό του με το μαντίλι του.
«…θα… θα είναι η δασκάλα σας για όσο καιρό λείψει η κυρία Μαργαρίτα».
Ένα σούσουρο ακούστηκε μέσα στην τάξη. Έριξα μια ματιά στον Ιορδάνη και είδα τον τρόμο ζωγραφισμένο στα μάτια του - είδα και λίγη σοκολάτα από το κρουασάν στο σαγόνι του, αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα.
Η κυρία Λίτσα πήγε στην έδρα και άρχισε να κοπανάει το χέρι της με δύναμη.
«Ησυχία!» φώναξε. «Δε θέλω να ακούγεται κιχ!»
Σχόλια
Επιτέλους, χιούμορ! Δεν θυμάμαι πόσο καιρό είχαμε να κακαρίσουμε με βιβλία στην τάξη. Τα παιδιά τα υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό και τα διαβάζουν μανιωδώς. Παρά τον χιουμοριστικό του προσανατολισμό, ο συγγραφέας δεν χάνει το μέτρο, δεν καταλήγει να κάνει απλώς "πλάκα"· κρατάει τις ισορροπίες και διανθίζει την πλοκή με τις κατάλληλες δόσεις γέλιου, μυστηρίου και ωφέλιμων διδαγμάτων, διαμορφώνοντας έτσι τελικά ένα ιδανικό μείγμα αναγνωστικής ψυχαγωγίας.
Στα διδάγματα που προκύπτουν από το κείμενο, διαβάζουμε ότι δεν είναι καλό να συνηθίζουμε στην καλοπέραση και να τη θεωρούμε δεδομένη (σ.26). Με αφορμή τη θέση αυτή, μπορούμε να προκαλέσουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για κάποιο σχετικό θέμα που να αγγίζει τους μαθητές μας (π.χ. φυγοπονία, μαλθακότητα, αδιαφορία - ή και το κλασικό δικαιώματα και υποχρεώσεις).
Ένα εξίσου σημαντικό μήνυμα που συναντάμε λίγο πριν το τέλος του βιβλίου, είναι πως δεν πρέπει να επιτρέπουμε σε κανέναν να θίγει την αξιοπρέπειά μας (σ.87). Στην τάξη μας, η Αλεξάνδρα απόρησε με τους μαθητές της ιστορίας που υφίστανται τα πάνδεινα χωρίς να αντιδρούν ή να ενημερώνουν τους γονείς τους: "καλά, οι μαμάδες των παιδιών, δεν μιλάνε μεταξύ τους;" Απ' ότι φαίνεται, υπάρχουν στην πραγματικότητα αρκετές δικλείδες ασφαλείας για να προστατευτούν τα παιδιά από αντιπαιδαγωγικές συμπεριφορές. Το συγκεκριμένο θέμα θα μπορούσε ωστόσο να μας δώσει αφορμή να συζητήσουμε για το τι πρέπει να κάνει ένας μαθητής όταν εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα σε καταστάσεις ενδοσχολικής βίας.
Η μέθοδος της κυρίας Λίτσας, αποτελεί βέβαια ολόκληρη παιδαγωγική "σχολή" που για σλόγκαν έχει το ο φόβος φυλάει τα έρ'μα. Η σχολή αυτή δικαιολογούσε κάποτε ακόμα και τη χρήση βίας - να μη φτάσουμε στην Αναφορά στον Γκρέκο, αλλά ποιος ξεχνάει την δασκάλα στη Ματίλντα;- και άφηνε έτσι χώρο σε διαταραγμένους δασκάλους να αυθαιρετούν πάνω σε σώματα και ψυχές. Στο σχολείο του Πάνου, παρακολουθούμε να συγκρούονται (και να συγκρίνονται) η "παλαιού" τύπου παιδαγωγική με τη "νέα". Σύμφωνα με την πρώτη, εκπρόσωπος της οποίας είναι η "φράου", τα παιδιά πρέπει να ντύνονται σαν σερβιτόροι, να κάθονται σαν Παναγίες και να μαθαίνουν τα πάντα απ' έξω σαν κασετόφωνα. Η δεύτερη, αντίθετα, με εκπρόσωπο την κυρία Μαργαρίτα, πρεσβεύει πως η ζωή στην τάξη πρέπει να είναι ευχάριστη και ενδιαφέρουσα (σ.49). Τελικά, ο διευθυντής - φόβητρο παραμένει Κέρβερος, όμως η φράου Λίτσα αναγνωρίζει την ήττα της, παραδεχόμενη πως ίσως τελικά είναι καλύτερο να σ' αγαπούν παρά να σε φοβούνται (σ.84).
Για να λέμε την αλήθεια, τα πράγματα στην καθημερινότητα δεν είναι πάντοτε τόσο απλά. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται σε περιορισμένο χρόνο -και ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να κάνουν μάθημα σε αρκετά παιδιά- να αντιμετωπίσουν σύνθετες καταστάσεις και διάφορους τύπους μαθητών, οι οποίοι κάποιες φορές χαίρονται να παίζουν με τα όρια (δυστυχώς όχι τα μαθηματικά). Κάπου εκεί, ο "δυναμισμός" (βλ. γουρλωμένα μάτια, φουσκωμένα μηνίγγια, γκαρίδες και άλλες εκδηλώσεις λατρείας) μοιάζει αναπόφευκτος. Ίσως όχι τόσο για να τρομάξει, όσο για να ξυπνήσει, συνετίσει, συνεφέρει κάποιους μαθητές. Άλλο όμως το να χρησιμοποιείται ως έκτακτο "πυροσβεστικό" μέσο, ειδικά όταν κάτι επικίνδυνο πάει να συμβεί, και άλλο ως καθημερινή γυμναστική με τη δικαιολογία ότι "κάποιοι μόνο έτσι καταλαβαίνουν". Το σούπερ ατού "Στεντόρεια φωνή", ίσως λοιπόν να πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, ακόμα κι αν τα ορατά αποτελέσματά του μοιάζουν εντυπωσιακά. Όσοι το παρακάνουν, χτίζοντας τείχη τρόμου γύρω τους, ίσως να φοβούνται την κριτική ή να βαριούνται να δοκιμάσουν άλλα μέσα όπως η πολιτισμένη συζήτηση. Όπως και να 'χει, στην σημερινή εποχή της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, τα ντεσιμπέλ μάλλον πάνε ακόμα σύννεφο.
Οι συνθήκες που περιγράφονται στο σχολείο του Πάνου, δεν είναι λοιπόν καθόλου εξωπραγματικές. Αντίθετα, ο κεντρικός χαρακτήρας μοιάζει βγαλμένος από την καθημερινότητά μας, όπως συμφωνούν και οι κριτικές (όχι μόνο αυτές που αντιγράφουν το οπισθόφυλλο). Το μόνο ψεγάδι που εντοπίσαμε σχετικά, είναι μια αναφορά στα συνημίτονα και τους μιγαδικούς (σ.26) που βέβαια δεν διδάσκονται στο δημοτικό. Όλα ωστόσο δείχνουν ότι ο συγγραφέας έχει μελετήσει το αντικείμενό του πολύ καλά κι έτσι η ταύτιση των παιδιών με τον ήρωα έρχεται εύκολα και αβίαστα. Σ' αυτό συμβάλλει και το ότι αποφεύγονται οι υπερβολικές συμβάσεις, που καταστρέφουν τον ρεαλισμό.
Κλείνοντας, αξίζει ν' αναφέρουμε πόσο απολαυστικό βρήκαμε -μικροί και μεγάλοι- τον χαρακτήρα της φράου Λίτσας: από την εμφάνιση και τις προτιμήσεις της, μέχρι τις ξεθεωτικές γραπτές τιμωρίες που σκέφτεται για να ταλαιπωρεί τους μαθητές της. Το γενικό παρουσιαστικό της, αλλά και οι κεραυνοί, κάθε φορά που ο διευθυντής προσπαθεί να τη συστήσει στην τάξη, μας παραπέμπουν σε μια άλλη φράου, της 7ης αυτή τη φορά τέχνης: τη Frau Blucher από την ταινία Φράνκενστάιν Τζούνιορ (Young Frankenstein, 1974)!
Για τους πιο προβληματισμένους, η ηλικιωμένη δασκάλα ίσως παραπέμπει σε Γερμανίδα επίτροπο που βάζει στους "άτακτους" μαθητές του νότου τα δύο πόδια σ' ένα παπούτσι. Όχι ότι είναι δύσκολο να γεννηθεί ο συνειρμός, αφού η συγκεκριμένη κυρία θυμίζει αξιωματικό Γκεστάπο (σ.41), φοράει -στους εφιάλτες- στολή Ες Ες (σ.56) και το παρατσούκλι της είναι "φράου Λίτσα"! Επιπλέον, -όπως περίπου κι εμείς- κανείς μαθητής δεν τολμάει να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στα εξωφρενικά της μέτρα... όποιον το δοκιμάσει, τον βάζει στο μάτι (στην δική μας περίπτωση βάζουν τα ΜΑΤ). Η διαφορά είναι ότι το κακό που βρήκε την κοινωνία μας, δεν προέκυψε από ομαδική προσευχή, αλλά ως αποτέλεσμα ομαδικής παράκρουσης (βλ. εκλογές). Πώς θα βγούμε από εδώ; Πού θέλουμε να φτάσουμε; Πρόσεχε τι εύχεσαι, μας λέει η ιστορία του Πάνου.
Χρήση στην τάξη
Επιτέλους, χιούμορ! Δεν θυμάμαι πόσο καιρό είχαμε να κακαρίσουμε με βιβλία στην τάξη. Τα παιδιά τα υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό και τα διαβάζουν μανιωδώς. Παρά τον χιουμοριστικό του προσανατολισμό, ο συγγραφέας δεν χάνει το μέτρο, δεν καταλήγει να κάνει απλώς "πλάκα"· κρατάει τις ισορροπίες και διανθίζει την πλοκή με τις κατάλληλες δόσεις γέλιου, μυστηρίου και ωφέλιμων διδαγμάτων, διαμορφώνοντας έτσι τελικά ένα ιδανικό μείγμα αναγνωστικής ψυχαγωγίας.
Στα διδάγματα που προκύπτουν από το κείμενο, διαβάζουμε ότι δεν είναι καλό να συνηθίζουμε στην καλοπέραση και να τη θεωρούμε δεδομένη (σ.26). Με αφορμή τη θέση αυτή, μπορούμε να προκαλέσουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για κάποιο σχετικό θέμα που να αγγίζει τους μαθητές μας (π.χ. φυγοπονία, μαλθακότητα, αδιαφορία - ή και το κλασικό δικαιώματα και υποχρεώσεις).
Ένα εξίσου σημαντικό μήνυμα που συναντάμε λίγο πριν το τέλος του βιβλίου, είναι πως δεν πρέπει να επιτρέπουμε σε κανέναν να θίγει την αξιοπρέπειά μας (σ.87). Στην τάξη μας, η Αλεξάνδρα απόρησε με τους μαθητές της ιστορίας που υφίστανται τα πάνδεινα χωρίς να αντιδρούν ή να ενημερώνουν τους γονείς τους: "καλά, οι μαμάδες των παιδιών, δεν μιλάνε μεταξύ τους;" Απ' ότι φαίνεται, υπάρχουν στην πραγματικότητα αρκετές δικλείδες ασφαλείας για να προστατευτούν τα παιδιά από αντιπαιδαγωγικές συμπεριφορές. Το συγκεκριμένο θέμα θα μπορούσε ωστόσο να μας δώσει αφορμή να συζητήσουμε για το τι πρέπει να κάνει ένας μαθητής όταν εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα σε καταστάσεις ενδοσχολικής βίας.
Η μέθοδος της κυρίας Λίτσας, αποτελεί βέβαια ολόκληρη παιδαγωγική "σχολή" που για σλόγκαν έχει το ο φόβος φυλάει τα έρ'μα. Η σχολή αυτή δικαιολογούσε κάποτε ακόμα και τη χρήση βίας - να μη φτάσουμε στην Αναφορά στον Γκρέκο, αλλά ποιος ξεχνάει την δασκάλα στη Ματίλντα;- και άφηνε έτσι χώρο σε διαταραγμένους δασκάλους να αυθαιρετούν πάνω σε σώματα και ψυχές. Στο σχολείο του Πάνου, παρακολουθούμε να συγκρούονται (και να συγκρίνονται) η "παλαιού" τύπου παιδαγωγική με τη "νέα". Σύμφωνα με την πρώτη, εκπρόσωπος της οποίας είναι η "φράου", τα παιδιά πρέπει να ντύνονται σαν σερβιτόροι, να κάθονται σαν Παναγίες και να μαθαίνουν τα πάντα απ' έξω σαν κασετόφωνα. Η δεύτερη, αντίθετα, με εκπρόσωπο την κυρία Μαργαρίτα, πρεσβεύει πως η ζωή στην τάξη πρέπει να είναι ευχάριστη και ενδιαφέρουσα (σ.49). Τελικά, ο διευθυντής - φόβητρο παραμένει Κέρβερος, όμως η φράου Λίτσα αναγνωρίζει την ήττα της, παραδεχόμενη πως ίσως τελικά είναι καλύτερο να σ' αγαπούν παρά να σε φοβούνται (σ.84).
Για να λέμε την αλήθεια, τα πράγματα στην καθημερινότητα δεν είναι πάντοτε τόσο απλά. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται σε περιορισμένο χρόνο -και ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να κάνουν μάθημα σε αρκετά παιδιά- να αντιμετωπίσουν σύνθετες καταστάσεις και διάφορους τύπους μαθητών, οι οποίοι κάποιες φορές χαίρονται να παίζουν με τα όρια (δυστυχώς όχι τα μαθηματικά). Κάπου εκεί, ο "δυναμισμός" (βλ. γουρλωμένα μάτια, φουσκωμένα μηνίγγια, γκαρίδες και άλλες εκδηλώσεις λατρείας) μοιάζει αναπόφευκτος. Ίσως όχι τόσο για να τρομάξει, όσο για να ξυπνήσει, συνετίσει, συνεφέρει κάποιους μαθητές. Άλλο όμως το να χρησιμοποιείται ως έκτακτο "πυροσβεστικό" μέσο, ειδικά όταν κάτι επικίνδυνο πάει να συμβεί, και άλλο ως καθημερινή γυμναστική με τη δικαιολογία ότι "κάποιοι μόνο έτσι καταλαβαίνουν". Το σούπερ ατού "Στεντόρεια φωνή", ίσως λοιπόν να πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, ακόμα κι αν τα ορατά αποτελέσματά του μοιάζουν εντυπωσιακά. Όσοι το παρακάνουν, χτίζοντας τείχη τρόμου γύρω τους, ίσως να φοβούνται την κριτική ή να βαριούνται να δοκιμάσουν άλλα μέσα όπως η πολιτισμένη συζήτηση. Όπως και να 'χει, στην σημερινή εποχή της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, τα ντεσιμπέλ μάλλον πάνε ακόμα σύννεφο.
Οι συνθήκες που περιγράφονται στο σχολείο του Πάνου, δεν είναι λοιπόν καθόλου εξωπραγματικές. Αντίθετα, ο κεντρικός χαρακτήρας μοιάζει βγαλμένος από την καθημερινότητά μας, όπως συμφωνούν και οι κριτικές (όχι μόνο αυτές που αντιγράφουν το οπισθόφυλλο). Το μόνο ψεγάδι που εντοπίσαμε σχετικά, είναι μια αναφορά στα συνημίτονα και τους μιγαδικούς (σ.26) που βέβαια δεν διδάσκονται στο δημοτικό. Όλα ωστόσο δείχνουν ότι ο συγγραφέας έχει μελετήσει το αντικείμενό του πολύ καλά κι έτσι η ταύτιση των παιδιών με τον ήρωα έρχεται εύκολα και αβίαστα. Σ' αυτό συμβάλλει και το ότι αποφεύγονται οι υπερβολικές συμβάσεις, που καταστρέφουν τον ρεαλισμό.
Κλείνοντας, αξίζει ν' αναφέρουμε πόσο απολαυστικό βρήκαμε -μικροί και μεγάλοι- τον χαρακτήρα της φράου Λίτσας: από την εμφάνιση και τις προτιμήσεις της, μέχρι τις ξεθεωτικές γραπτές τιμωρίες που σκέφτεται για να ταλαιπωρεί τους μαθητές της. Το γενικό παρουσιαστικό της, αλλά και οι κεραυνοί, κάθε φορά που ο διευθυντής προσπαθεί να τη συστήσει στην τάξη, μας παραπέμπουν σε μια άλλη φράου, της 7ης αυτή τη φορά τέχνης: τη Frau Blucher από την ταινία Φράνκενστάιν Τζούνιορ (Young Frankenstein, 1974)!
Για τους πιο προβληματισμένους, η ηλικιωμένη δασκάλα ίσως παραπέμπει σε Γερμανίδα επίτροπο που βάζει στους "άτακτους" μαθητές του νότου τα δύο πόδια σ' ένα παπούτσι. Όχι ότι είναι δύσκολο να γεννηθεί ο συνειρμός, αφού η συγκεκριμένη κυρία θυμίζει αξιωματικό Γκεστάπο (σ.41), φοράει -στους εφιάλτες- στολή Ες Ες (σ.56) και το παρατσούκλι της είναι "φράου Λίτσα"! Επιπλέον, -όπως περίπου κι εμείς- κανείς μαθητής δεν τολμάει να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στα εξωφρενικά της μέτρα... όποιον το δοκιμάσει, τον βάζει στο μάτι (στην δική μας περίπτωση βάζουν τα ΜΑΤ). Η διαφορά είναι ότι το κακό που βρήκε την κοινωνία μας, δεν προέκυψε από ομαδική προσευχή, αλλά ως αποτέλεσμα ομαδικής παράκρουσης (βλ. εκλογές). Πώς θα βγούμε από εδώ; Πού θέλουμε να φτάσουμε; Πρόσεχε τι εύχεσαι, μας λέει η ιστορία του Πάνου.
Η πρώτη εμφάνιση της φράου Λίτσας στο προαύλιο, μπορεί να αποτελέσει ένα αρκετά καλό υπόδειγμα περιγραφής προσώπων, καθώς μέσα σε λίγες σειρές ο συγγραφέας μας μεταφέρει όχι μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της αντικαταστάτριας δασκάλας, αλλά και τη σκοτεινή αύρα που αυτή εκπέμπει. Δοκιμάσαμε στην τάξη δύο σχετικές δραστηριότητες:
- Πρώτα ζωγραφίσαμε την φράου Λίτσα, ακούγοντας μόνο το κείμενο και χωρίς να επηρεαστούμε από την εικονογράφηση. Εξασκηθήκαμε έτσι στη γυναικεία μορφή (το μάθημα της εβδομάδας στα εικαστικά), αλλά και συνειδητοποιήσαμε την περιγραφική δύναμη της γλώσσας, παρατηρώντας τις αρκετές ομοιότητες στα σκίτσα που προέκυψαν.
- Έπειτα επιχειρήσαμε να περιγράψουμε και εμείς σε λίγες σειρές, το παρουσιαστικό των ανθρώπων / πλασμάτων που θα συναντούσαμε αν ταξιδεύαμε σε μια φανταστική πολιτεία.
Η ανάποδη προσευχή που αποφασίζουν να κάνουν οι μετανιωμένοι μαθητές (σ.
55), θυμίζει κάτι από τα χελωνίστικα του Ρόαλντ Νταλ που μας απασχόλησαν στην προηγούμενη ανάρτηση. Για την αντίστοιχη δραστηριότητα, ρίξτε μια ματιά εδώ.
Πέρα απ' αυτά ωστόσο, η ομάδα των δημιουργών της σειράς, έχει ετοιμάσει πολύ χρήσιμο και πρωτότυπο υλικό, που μπορεί να αξιοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς σε διάφορες φιλαναγνωστικές δραστηριότητες. Με την ευγενική άδεια του συγγραφέα, σας το παραθέτουμε εδώ.
- Πρώτα ζωγραφίσαμε την φράου Λίτσα, ακούγοντας μόνο το κείμενο και χωρίς να επηρεαστούμε από την εικονογράφηση. Εξασκηθήκαμε έτσι στη γυναικεία μορφή (το μάθημα της εβδομάδας στα εικαστικά), αλλά και συνειδητοποιήσαμε την περιγραφική δύναμη της γλώσσας, παρατηρώντας τις αρκετές ομοιότητες στα σκίτσα που προέκυψαν.
- Έπειτα επιχειρήσαμε να περιγράψουμε και εμείς σε λίγες σειρές, το παρουσιαστικό των ανθρώπων / πλασμάτων που θα συναντούσαμε αν ταξιδεύαμε σε μια φανταστική πολιτεία.
Πέρα απ' αυτά ωστόσο, η ομάδα των δημιουργών της σειράς, έχει ετοιμάσει πολύ χρήσιμο και πρωτότυπο υλικό, που μπορεί να αξιοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς σε διάφορες φιλαναγνωστικές δραστηριότητες. Με την ευγενική άδεια του συγγραφέα, σας το παραθέτουμε εδώ.
Οργάνωση και χάρτης της ιστορίας
Χάρτες προσωπικότητας ηρώων
 |  |
Χάρτες προσωπικότητας ηρώων
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |
Ήρωες
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...