Το ζωντανό ρομπότ

Υπόθεση

Μπορεί ένας άνθρωπος να γίνει ρομπότ; Φαίνεται πως μπορεί, αν αγαπάει, αν βοηθάει κάποιον που τον χρειάζεται, αν είναι καλός φίλος, αν γίνεται η δύναμη για κάποιον αδύνατο. Τότε, ναι, γίνεται ένα «ζωντανό ρομπότ». Έτσι και ο μικρός Σέργιος έγινε ο σύντροφος του παιχνιδιού αλλά και ο φύλακας άγγελος του ξαδέρφου του Δημήτρη, που γεννήθηκε ανάπηρος και ποτέ δεν θα σηκωθεί από το αναπηρικό του καρότσι.

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Ναννίνα Σακκά -Νικολακοπούλου
Εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή
ISBN: 978-960-16-3995-6
Έτος 1ης Έκδοσης: 2011
Σελίδες: 33
Τιμή: περίπου 4 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β’- Γ’

Κριτική
Ένα ακόμη απλό διήγημα από τη σειρά χωρίς σωσίβιο (επίπεδο 2 – ψαράκια), που απευθύνεται σε νέους αναγνώστες και με την ευαίσθητη γραφή του καταφέρνει να μας συγκινήσει, παρά το περιορισμένο μέγεθος των 400 λέξεων. Η επιμέλεια είναι όπως πάντα πολύ προσεγμένη, και το κείμενο δεν ξεπερνά τις 6-7 σειρές σε κάθε δισέλιδο – τον υπόλοιπο χώρο καταλαμβάνει η όμορφη εικονογράφηση.

Στο τέλος του βιβλίου, μας περιμένουν τρεις δραστηριότητες: Στην πρώτη (αρκετά απαιτητική για παιδιά Α’- Β’ δημοτικού) παρακολουθούμε τις κινήσεις των δύο πρωταγωνιστών σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, προσπαθώντας να υπολογίσουμε ποιος θα νικήσει. Στη δεύτερη, καλούμαστε να εντοπίσουμε και να σημαδέψουμε τα σημεία μιας ζωγραφισμένης διαδρομής που μπορεί να αποδειχθούν προβληματικά για ένα άτομο με προβλήματα κίνησης. Στην τελευταία, οι ίδιοι οι αναγνώστες περνούν στη δράση: πρέπει να ελέγξουν το χώρο του σχολείου τους, ώστε να συμπληρώσουν μια λίστα με σημεία που θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την κίνηση ενός μαθητή με αναπηρικό καροτσάκι.

Το βιβλίο προτείνεται αρχικά σε παιδιά Β’ και Γ’ τάξης, θα μπορούσε όμως να αποτελέσει πολύ καλό υλικό ευαισθητοποίησης και για άλλες τάξεις, ή για γονείς που επιθυμούν να ενημερώσουν τα παιδιά τους πάνω στο ζήτημα της αναπηρίας και να τους διαμορφώσουν σωστές στάσεις.

Θέμα του βιβλίου είναι η αναπηρία δίπλα μας και το με πόση φυσικότητα θα μπορούσε να την αντιμετωπίζει κάθε παιδί. Η ευαίσθητη πένα της συγγραφέως που γνωρίζει το θέμα από πρώτο χέρι, μας δίνει μια ιστορία που μπορεί να μιλήσει σε παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας. Μας προσφέρει έτσι ένα χρήσιμο αν μη τι άλλο εργαλείο, καθώς η σχολική καθημερινότητα δείχνει ότι οι μαθητές μας είναι πολύ σκληροί όταν συναντούν τη διαφορετικότητα.  Κείμενα λοιπόν σαν και το Ζωντανό Ρομπότ, σε συνδυασμό με ανάλογες συζητήσεις στην τάξη και με επιλογή κατάλληλων δραστηριοτήτων, διευκολύνουν την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και μπορούν να προβάλλουν με πιο ελκυστικό τρόπο τις αξίες του ανθρωπισμού. Όλα αυτά φυσικά, εφόσον γονείς και εκπαιδευτικοί γινόμαστε και οι ίδιοι παράδειγμα προς μίμηση και δεν ακυρώνουμε με τη συμπεριφορά μας τα όσα θεωρητικά διδάσκουμε. 

Όσοι λοιπόν μπουν στον κόπο να διαβάσουν το μικρό αυτό βιβλίο, ίσως να μη συναντήσουν κάποια σπουδαία πλοκή. Θα δροσιστούν όμως με ένα απλό κείμενο γνήσιας ανθρωπιάς και ίσως μόλις το τελειώσουν, νιώσουν να βρίσκονται ένα βήμα πιο κοντά στα άτομα με κινητικές αναπηρίες.

Κάπως οξύμωρη φαντάζει η επιλογή του χαρακτηρισμού «ρομπότ», που χρησιμοποιείται για τον φιλόστοργο αφηγητή της ιστορίας. Γιατί ακόμα κι αν ως λέξη ενθουσιάζει τα παιδιά, όταν αναφέρεται σαν προσδιορισμός σε ανθρώπους γίνεται συνήθως για να αποδώσει μάλλον έλλειψη ευαισθησίας και πλούτου συναισθημάτων και όχι το αντίθετο. Προφανώς όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση βρίσκεται εκεί για να τονίσει το πόσο ακούραστος και θωρακισμένος πρέπει να είναι (ή τουλάχιστον να μοιάζει) όποιος αποφασίζει να θέσει τον εαυτό του στην εξυπηρέτηση ατόμων με δυσκολίες. Ίσως μια μικρή συζήτηση με τα παιδιά που θα διαβάσουν το βιβλίο, φωτίσει περισσότερο το πώς το βλέπουν τα ίδια.

Για όσους εκπαιδευτικούς ενδιαφέρονται να εργαστούν με τις αξίες στο τμήμα τους, θυμίζουμε τα βήματα μιας προτεινόμενης μεθόδου (περισσότερες λεπτομέρειες εδώ)

1. Ερωτήσεις Αφόρμησης
2. Αφήγηση σχετικής με την Αξία ιστορίας
3. Μεταναγνωστικές Ερωτήσεις
4. Ερωτήσεις κατανόησης της Αξίας
5. Ερωτήσεις οικειοποίησης της Αξίας
6. Διάλογος
7. Δραστηριότητες στην Τάξη
8. Δραστηριότητες για το Σπίτι
9. Αλληλεπίδραση με Γονείς

Αξίες - Θέματα
Διαφορετικότητα, Αλληλεγγύη, Ανθρωπισμός, Αναπηρία

Απόσπασμα  
Εγώ γεννήθηκα άνθρωπος, αλλά έγινα ρομπότ.
Αυτό το οφείλω στον ξάδερφό μου τον Δημήτρη,
που είναι δέκα χρόνια μεγαλύτερός μου
κι είναι σοφός. Θα μου πείτε, πώς να μην ξέρει
περισσότερα πράγματα αφού είναι πιο μεγάλος!

Με τον Δημήτρη είμαστε πρώτα
ξαδέρφια από τις μαμάδες μας,
που είναι αδερφές. Μένουμε
στο ίδιο σπίτι πάνω κάτω.

Όταν ήρθα στον κόσμο, μ’ ακούμπησαν με
προσοχή στην αγκαλιά του ξαδέρφου μου.
Εκείνος με κρατούσε τρυφερά κι ένιωσε
πολύ χαρούμενος που απέκτησε ένα μικρό
ξαδερφάκι και μάλιστα αγοράκι.

Όταν περπάτησα, ήμουν πολύ μικρός
για να καταλάβω πως ο Δημητράκης μας
δεν περπατούσε και θα ήταν πάντα καθισμένος
σ’ ένα καρότσι. Αυτό εμένα δε μου έκανε
εντύπωση, γιατί κι εγώ καθόμουνα σε καρότσι
όταν βγαίναμε βόλτα στο πάρκο.

Όταν άρχισα να τρέχω, εκείνος έμενε πάντα
στο καρότσι του. Αυτό δε μας εμπόδιζε να
παίζουμε μπάλα. Μου την πετούσε, την έπιανα,
του την ξανάδινα, κι όταν την έριχνε μακριά,
έτρεχα και την έφερνα πίσω.

Μεγαλώνοντας, κατάλαβα πως ο ξάδερφός μου
δε θα περπατούσε ποτέ! Γεννήθηκε μ’ ένα
πρόβλημα και δε θα μπορούσαμε να τρέξουμε
μαζί.

Το ζωντανό ρομπότ