Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011

Σώστε το Φαραώ!

Υπόθεση
Βρισκόμαστε κάπου στο 1250 π.Χ. στην αρχαία Αίγυπτο. Όταν ο πατέρας και ο αδελφός της μικρής Θούγια συλλαμβάνονται με την κατηγορία της τυμβωρυχίας, εκείνη είναι βέβαιη ότι πρόκειται για συκοφαντία. Μαζί με τον φίλο της Χάπου και τον πιστό του σκύλο Χορ, θα προσπαθήσουν να διαλευκάνουν το μυστήριο και να βρουν τους πραγματικούς ενόχους, που έχουν στα σκαριά ένα πολύ σκοτεινό σχέδιο· ένα σχέδιο που θέτει σε κίνδυνο τον Φαραώ και ολόκληρη την Αίγυπτο!

Χαρακτηριστικά 
Εκδότης: Κέδρος
Συγγραφέας: Ρενέ Χόλερ (Renée Holler)
Μετάφραση: Γρηγόρης Αθανασίου 
Εικονογράφηση: Μιχαέλα Ζανγκλ (MichaelaTwinSangl) 
ISBN: 960-04-3216-3
Τίτλος πρωτοτύπου: Rettet den Pharao!
Έτος 1ης Έκδοσης: 2002 (στα ελληνικά 2006)
Σελίδες: 123
Τιμή: περίπου 6 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Γ’, Δ’, Ε’

Κριτική
Άλλη μια χαριτωμένη αστυνομική περιπέτεια ιστορικής μυθοπλασίας, από τον κύκλο Ιστορικά Μυστήρια. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει προς το παρόν μόλις τρία βιβλία (Σώστε το Φαραώ, Επίθεση στην Πομπηία, Στη Σκιά της Ακρόπολης), ενώ η πλήρης σειρά Tatort:Geschichte αριθμεί πάνω από 10 τίτλους. Η γραφή είναι απλή και κατανοητή, ενώ η γενικότερη επιμέλεια και πάλι πολύ προσεγμένη. Τα στοιχεία είναι μεσαίου μεγέθους, το διάστιχο αραιό και η εικονογράφηση της πολυτάλαντης κυρίας Ζανγκλ πανταχού παρούσα, αν και λιγότερο βοηθητική σε σχέση με το άλλο βιβλίο της σειράς που αναλύσαμε πρόσφατα. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου, οι αναγνώστες θα συναντήσουν ένα μικρό γρίφο, η λύση του οποίου θα τους βοηθήσει να συνεχίσουν. Ειδικά στο πρώτο κεφάλαιο μάλιστα, η αποκρυπτογράφηση του κωδικοποιημένου μηνύματος πρέπει να γίνει οπωσδήποτε. Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η εκφώνηση κάποιων γρίφων είναι λίγο δυσνόητη, αλλά οι μαθητές μπορούν πάντα να προσφύγουν στο λυσάρι των τελευταίων σελίδων, οπότε πρόβλημα ουδέν. Τα κεφάλαια έχουν μέτριο μέγεθος, που δεν ξεπερνάει ποτέ τις 10 σελίδες, οπότε δεν δυσκολεύουν τον μικρό αναγνώστη. Επίσης, όπως και στα υπόλοιπα βιβλία της σειράς, στο τέλος του βιβλίου συναντάμε και γλωσσάριο, χρονολογικό πίνακα μεταξύ 1550 π.Χ. -1070 π.Χ., ενημερωτικές πληροφορίες για την εκπαίδευση, μουμιοποίηση κλπ. στην αρχαία Αίγυπτο, αλλά και έναν χάρτη της χώρας του Νείλου.

Το βιβλίο προτείνεται σε παιδιά των Γ’, Δ’ και Ε’ τάξεων, αγόρια αλλά και κορίτσια που αγαπούν τις περιπέτειες και τα μυστήρια, εκείνα που θα ήθελαν στο μέλλον να ασχοληθούν με την αρχαιολογία ή που απλώς απολαμβάνουν τις ταινίες του Indiana Jones.

Κάποιες γερμανικές κριτικές χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη περιπέτεια προβλέψιμη, αλλά προσωπικά έχω διαφορετική άποψη. Βρήκα την ιστορία αρκετά ενδιαφέρουσα· ίσως κάπως απλή, όμως άλλο τόσο ευχάριστη. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η απλότητα είναι ένα από τα ζητούμενα στην λογοτεχνία για παιδιά. Επιπλέον, το ότι τα γεγονότα εκτυλίσσονται σε μια εποχή γεμάτη μυστήριο, ανάμεσα σε πυραμίδες, μοχθηρούς τυμβωρύχους και παπύρους δεμένους με μάγια, είναι από μόνο του αρκετό για να δώσει άλλον αέρα στην πλοκή.

Οι συμβάσεις είναι δυστυχώς παρούσες όπως και σε άλλα βιβλία της σειράς, ενώ και πάλι καμαρώνουμε τους ήρωες να αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις με μια εντελώς σύγχρονη –μεταβιομηχανική- αντίληψη. Όχι ότι βάζω και το χέρι μου στη φωτιά, αλλά δύσκολα θα περίμενα π.χ. από ένα ανήλικο κορίτσι του 1200 π.Χ. να θεωρήσει ότι η κατάρα στην είσοδο ενός τάφου «είναι μόνο και μόνο για να φοβίζει τους τυμβωρύχους» (σελ. 92). Τα βαθύτερα διδάγματα από την άλλη, είναι από περιορισμένα έως ανύπαρκτα. Ίσως με λίγη προσπάθεια, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στο «δίδαγμα» ότι όταν κινδυνεύει η οικογένειά μας, η προσωπική μας ασφάλεια, οι νόμοι, το σχολείο και όλα τα υπόλοιπα, μπορούν να μπουν για λίγο στην άκρη.

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, τα παιδιά θα γνωρίσουν τελικά ένα σωρό πράγματα για την αρχαία Αίγυπτο, και μάλιστα με έναν πολύ ευχάριστο τρόπο, που επιπλέον θα ενδυναμώσει τη φαντασία τους και θα ενισχύσει το λεξιλόγιό τους.


Αξίες - Θέματα
Επιμονή, Φιλία, Παρατηρητικότητα

Απόσπασμα 
Ο Χάπου έσφιγγε τα δόντια του, καθώς η βέργα του δασκάλου του προσγειωνόταν στον πισινό του.

«Μα στ’ αλήθεια πέθανε η γάτα μας!» συνέχιζε το ψέμα του. Όμως δεν είχε νόημα. Ο Κουν – Ανούπ, ο δάσκαλός του, δεν πίστευε λέξη απ’ όσα άκουγε.

Λίγο αργότερα, ο Χάπου πλησίασε κουτσαίνοντας τους άλλους μαθητές, που κάθονταν στη σκιά ενός φοίνικα στον περίβολο του ναού. Με δυσκολία κατάφερε να κάτσει οκλαδόν. Το μάθημα της γραφής ξεκινούσε.

«Ας παρατηρήσουμε το ιδεόγραμμα νου για το νερό.» Ο δάσκαλος ζωγράφισε με το πινέλο  του δύο μικρές κυματιστές γραμμές πάνω σε μια πήλινη πλάκα.

«Αυτό το ιδεόγραμμα χρησιμοποιείται, όπως ήδη γνωρίζετε, όχι μόνο για το νερό αλλά και για το γράμμα Ν.»

Ένα αγόρι σήκωσε χαρούμενο το χέρι του.

«Τι είναι, Νέφερ;» τον ρώτησε ο Κουν – Ανούπ.

«Το όνομά μου αρχίζει με ένα νου, το ιδεόγραμμα για το νερό.»

«Σωστά. Και τι σημαίνει αυτό;» είπε και ζωγράφισε μια παλάμη στην πήλινη πλάκα.

«Ντοτ ή παλάμη, κύριε, και το ιδεόγραμμα αυτό χρησιμοποιείται συνάμα και για το ντ

Στη συνέχεια, οι μαθητές έπρεπε να εξασκηθούν στη γραφή με τα καλαμένια πινέλα τους πάνω στις πλάκες τους. Αντέγραφαν ένα κείμενο, το οποίο διάβαζαν ύστερα όλοι μαζί φωναχτά. Όμως, ακόμα και μετά το μεσημεριανό διάλειμμα, το μάθημα συνέχισε να είναι βαρετό. Είχαν θρησκευτικά και ο Κουν – Ανούπ τους μιλούσε για τα αιγυπτιακά τελετουργικά.

«…αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ουσέμπτι, φυλαχτά και, φυσικά, Βιβλία των Νεκρών», απαρίθμησε ο δάσκαλος μια μακριά λίστα από αντικείμενα. «Ποιος από σας γνωρίζει περί τίνος πρόκειται;» ρώτησε κοιτάζοντας τα παιδιά.

Ο Νέφερ σήκωσε επιμελώς το χέρι του, ενώ πίσω του ο Χάπου χασμουριόταν, καλύπτοντας το στόμα του με την παλάμη του.

«Ταφικές προσφορές», απάντησε ο καλύτερος μαθητής της τάξης.

Ο Κουν – Ανούπ έγνεψε καταφατικά.

«Σωστά. Και έτσι, φτάσαμε στο θέμα μας, το οποίο σκοπεύω σήμερα να σας αναλύσω διεξοδικά.» Ο δάσκαλος ξερόβηξε. «Το Βιβλίο των Νεκρών. Μια από τις σημαντικότερες ταφικές προσφορές, χωρίς την οποία ένας νεκρός θα χανόταν στον Κάτω Κόσμο. Ποιος γνωρίζει περί τίνος πρόκειται;»

Ακόμα και ο εξυπνάκιας ο Νέφερ σιωπούσε.

«Τα Βιβλία των Νεκρών είναι μαγικά βιβλία», εξήγησε ο δάσκαλος.

Μαγικά βιβλία! Ο Χάπου τεντώθηκε αμέσως στη θέση του. Ξαφνικά, είχε εξαφανιστεί όλη του η βαριεστιμάρα. Άρχισε να παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή την παράδοση του δασκάλου.

«Όπως όλοι σίγουρα γνωρίζετε, η ψυχή ενός νεκρού, κατά το ταξίδι της στον Κάτω Κόσμο, πρέπει να τα βγάλει πέρα με μια σειρά πιθανούς κινδύνους και περιπέτειες. Υπάρχουν δηλητηριώδη φίδια, επικίνδυνοι κροκόδειλοι και κακά πνεύματα που παραμονεύουν με τα δίχτυα τους. Πώς μπορεί μια ψυχή να γλιτώσει από όλους αυτούς τους κινδύνους;» Ο Κουν – Ανούπ κοίταξε προσεκτικά τους μαθητές του. «Έχει κανείς καμιά ιδέα;»

«Αν το Βιβλίο των Νεκρών είναι μαγικό βιβλίο, τότε υποθέτω πως σε αυτό θα καταγράφονται μαγικές φράσεις», πρότεινε ο Σέτνα, ένα αγόρι με μακριές μπούκλες. «Εννοώ, φράσεις με τις οποίες οι ταξιδιώτες μπορούν να προστατευτούν.»

«Σωστά!» τον επαίνεσε ο δάσκαλος. «Πρόκειται για μια συλλογή μαγικών κειμένων, που βοηθάνε τους πεθαμένους να αποφεύγουν τους κινδύνους που τους απειλούν.» Σταμάτησε για λίγο και μετά πρόσθεσε: «Στο βιβλίο περιέχονται επίσης και ένα σωρό άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Υπάρχουν ξόρκια που βοηθάνε τις ψυχές να επισκέπτονται τη μέρα τον κόσμο των ζωντανών και το βράδυ να επιστρέφουν με το πλοιάριο του Ρα ξανά στον Κάτω Κόσμο. Ναι, τι είναι, Χάπου;» Ο δάσκαλος κοίταξε τον νεαρό που σήκωνε ζωηρά το χέρι του.

«Το Βιβλίο των Νεκρών είναι το ίδιο με το μαγικό βιβλίο του Θωθ;» ρώτησε ο Χάπου ταραγμένος.

«Το μαγικό βιβλίο του Θωθ;» Ο Κουν – Ανούπ τον κοίταξε κουνώντας πέρα δώθε το κεφάλι του. «Πώς σου ήρθε αυτή η ιδέα;»

Ο Χάπου σήκωσε τους ώμους του.

«Δεν έχω ιδέα! Θα πρέπει να το άκουσα κάπου στη Νεκρόπολη», απάντησε δήθεν αδιάφορα.

«Το μαγικό βιβλίο του Θωθ», άρχισε να εξηγεί ο Κουν – Ανούπ, «δεν έχει απολύτων καμία σχέση με τα Βιβλία των Νεκρών. Παρ’ όλα αυτά, θα σας εξηγήσω εν συντομία περί τίνος πρόκειται. Σύμφωνα με το μύθο, αυτό το επικίνδυνο βιβλίο ανήκε στο μάγο Πταχοτέπ. Λέγεται πως όποιος έχει στην κατοχή του αυτό το βιβλίο μπορεί να εξουσιάζει όχι μόνο τον κόσμο των ζωντανών αλλά και τον κόσμο των νεκρών. Υποτίθεται πως σε αυτό υπάρχουν γραμμένες μαγικές φράσεις, που δίνουν στον άνθρωποι τη δυνατότητα να καταλαβαίνει ακόμα και τη γλώσσα των ζώων.»

Τα παιδιά έμειναν κατάπληκτα.

«Αλλά», συνέχισε ο Κουν – Ανούπ σηκώνοντας προειδοποιητικά το δείκτη του χεριού του, «αν βρεθεί σε λάθος χέρια, ένα τέτοιο βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άσχημο τρόπο. Ο Πταχοτέπ το γνώριζε καλά αυτό και γι’ αυτό το πήρε μαζί του στον τάφο του».

«Ξέρει κανείς πού βρίσκεται θαμμένος ο μάγος;» ρώτησε ένας μαθητής.

«Όχι», απάντησε ο Κουν – Ανούπ χαμογελώντας. «Αυτό πολλοί θα ήθελαν να το γνωρίζουν.»

«Και τι θα γινόταν, λοιπόν, κύριε», ρώτησε ο Χάπου το δάσκαλο, «αν ένας τυμβωρύχος κατάφερνε να ανακαλύψει τον τάφο του; Αυτό δε θα ήταν πολύ επικίνδυνο για την Αίγυπτο και το Φαραώ;»

Ο δάσκαλος έγνεψε καταφατικά.


Share/Bookmark

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...