Ο Σίμπα και το σύμπαν

Υπόθεση

Ο Σίμπα είναι ένας μαύρος, στρουμπουλός γάτος που ζει στο σπίτι της Λενιώς. Μια μέρα, έρχεται να μείνει μαζί τους μια νέα γάτα, η Τιτίκα η αναιδής. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στον «παλιό» και τη «νέα» στην αρχή δεν λείπουν, σιγά σιγά όμως οι δυο τους θα έρθουν πιο κοντά. Λίγο αργότερα, η Λενιώ πέφτει στο κρεβάτι της άρρωστη. Μπορεί άραγε ο Σίμπα να τη βοηθήσει να γίνει καλά; Όπως φαίνεται, κατέχει ένα σπουδαίο μυστικό....

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Αργυρώ Πιπίνη
Εικονογράφηση: Ελίζα Βαβούρη
ISBN: 978-960-16-4693-0
Έτος 1ης Έκδοσης: 2012
Σελίδες: 38
Τιμή: περίπου 5 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ'
Ιστότοπος της συγγραφέως με απόσπασμα του βιβλίου εδώ

Κριτική

Χαριτωμένη έμμετρη ιστοριούλα από τη σειρά δελφινάκια (800 λέξεις), που σίγουρα θα αρέσει στους γατόφιλους! Παρά την προσεγμένη έκδοση και το περιορισμένο μέγεθος του κειμένου, η γλώσσα δεν θα λέγαμε πως είναι ιδανική για αρχάριους αναγνώστες (βλ. σχόλιο). Η εικονογράφηση όμως είναι πλούσια, πολύχρωμη και πανταχού παρούσα· μας μεταφέρει τα συναισθήματα του Σίμπα, αποδίδει όμορφα την ονειρική ατμόσφαιρα και γενικά αλληλεπιδρά έντονα με την αφήγηση. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου συναντάμε τρεις υπέροχες δραστηριότητες αντιστοίχησης που μας εκπαιδεύουν στη γατίσια γλώσσα του σώματος, μας ξεναγούν σε κάποιες ράτσες της και εξετάζουν τη μνήμη μας. Θα προτείναμε το βιβλίο σε παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, αρκεί να βρισκόμαστε και εμείς κάπου κοντά, ώστε να λύσουμε τυχόν απορίες που θα προκύψουν.

Συμπαθητικός ο κεντρικός χαρακτήρας του γάτου-αφηγητή Προσεγμένη έκδοση - Πολύ ωραία εικονογράφηση Ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στο τέλος της ιστορίας

Γλώσσα που ίσως δυσκολέψει τους αρχάριους αναγνώστες

Αξίες - Θέματα

Ζωοφιλία, Γάτες, Χιούμορ, Φιλία, Αγάπη

Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Όταν τα δύο γατιά συμφιλιώνονται! (σ.12-13)

Εικονογράφηση

Πολύχρωμα, όμορφα σχέδια που βρίσκονται παντού, ανεβάζουν την αισθητική του βιβλίου, ψυχαγωγούν και βοηθούν τα παιδιά να μπουν στο πνεύμα του κειμένου.

 

Απόσπασμα
Είμαι ένας γάτος μαύρος, στρουμπουλός,
δεν είμαι πολύ έξυπνος, μα ούτε και χαζός.
Η καταγωγή μου είναι πολύ πολύ παλιά,
όλοι οι πρόγονοί μου μεγαλώσαν σε χαλιά.

Ως μικρό γατάκι ήμουν φοβισμένος
κι έκλαιγα συνέχεια ο καημένος.
Μα μεγαλώνοντας έγινα σαν λιοντάρι
κι όλοι με θαυμάζουνε,
αφού έχω τόση χάρη.

Μένω στο σπίτι της μικρής Λενιώς
και κοιμάμαι στο κρεβάτι της - γίνεται αλλιώς;
Σουλατσάρω με τη φουντωτή μου ουρά κοντάρι,
τρώω ό,τι θέλω και χαλαρώνω στο μαξιλάρι.

Να όμως που μια μέρα, μέρα ζοφερή
φέρανε στο σπίτι μου μια γάτα θλιβερή.
Είχε ένα τρίχωμα σαν γούνα μαδημένη
και παρέμενε συνέχεια κρυμμένη.

Θέλω να γνωριστώ με τούτο το γατί, μακάρι,
αλλά δεν παίρνει από λόγια,
δυστυχώς, χαμπάρι!
Μίλησα, γουργούρισα, νιαούρισα με χάρη,
αυτή σφίγγα αμίλητη πάνω στο μαξιλάρι.

Αναρωτιέμαι η Λενιώ τι να προσμένει.
Να κάνω υποχωρήσεις; Άδικα περιμένει.
Μήπως με τούτο το γατί
να γίνω αγαπημένο ταίρι,
να κοιμόμαστ' αγκαλιά, να περπατάμε χέρι χέρι;

Όταν πια ξεμύτισε, πήγε να με αμφισβητήσει.
Α, δε μ' αρέσουνε αυτά,
πρέπει να βρω μια λύση.
Φούσκωσα κι αγρίεψα, αλλά ήταν φως φανάρι
πως ετούτο το γατί ήταν σκέτο ντουβάρι.

Το πλησίασα και το μύρισα καλά καλά,
ευτυχώς ήταν κοπέλα κι άρχισε να γλυκογελά.
Της είπα πώς με λέγανε: Σίμπα ο μεγαλοπρεπής,
και μου 'πε τ' όνομά της, Τιτίκα η αναιδής.

Μου διηγήθηκε την ιστορία της ευθύς
κι έτσι κατάλαβα γιατί ήταν κατηφής:
είχε χάσει μάνα κι αδελφές
και γύρναγε στους δρόμους μέχρι χθες.

Σχόλιο

Η γλώσσα της ιστορίας δυστυχώς δεν είναι η πιο απλή δυνατή για παιδιά της Α' τάξης: χρησιμοποιούνται ξενικές λέξεις (κιτάπι, ραχάτι, σεργιάνι), επιρρήματα και μετοχές (ευθύς, θολωμένο), επίθετα με «δύσκολη» κλίση και ερμηνεία (η κατηφής, ζοφερή), ρήματα που αφορούν σύνθετες έννοιες (προσποιούμαι, αμφισβητώ) αλλά και ποιητικοί τύποι (εκοιμήθη, τα εμάζεψα) ή λαϊκές εκφράσεις (να γιάνει) που είναι δυνατό να προβληματίσουν τους αρχάριους αναγνώστες και όχι μόνο. Άποψή μου είναι ότι αν όλα τα παραπάνω συνδυάζονταν σε ένα αυστηρό μέτρο με ομοιοκαταληξία (παρότι δεν είναι πολύ στη μόδα), τα παιδιά θα μπορούσαν να τα προσεγγίσουν ως ρυθμικό ποιηματάκι και σταδιακά να τα αφομοιώσουν. Η επιλογή όμως του ελεύθερου μέτρου, δεν διευκολύνει τελικά σε κάτι τέτοιο. Έτσι συναντάμε στροφές όπως αυτή (σ.23):

Γιατί η γενιά μου η αρχοντικιά, 

η παλιά και τιμημένη,

ήξερε κόλπα μαγικά που τις αρρώστιες διώχναν

και βοηθούσαν όλα τα πλάσματα τα δύστυχα

που αναστέναζαν, πονούσαν.

Η Λενιώ ανάσαινε ήσυχα, σε λίγο εκοιμήθη. 

Όπως ο Ευγένιος, που διδάχθηκε από τη Μπαστέτ τον τρόπο να μείνει αθάνατος ή ο Βάρτζακ, που ξεκλείδωσε μια προαιώνια πολεμική τέχνη, έτσι και ο Σίμπα, κατέχει θεραπευτικά μυστικά που έρχονται από τα βάθη του χρόνου (και του ύπνου). Γιατί όμως να συνδέονται τόσο συχνά οι γάτες με μαγικές ιδιότητες; Πρόκειται άραγε για κατάλοιπο της αιγυπτιακής λατρείας ή μήπως των μεσαιωνικών αντιλήψεων που έκαναν τα κατοικίδια αιλουροειδή στόχο των φανατικών; Όπως και να 'χει, ο τρόπος που το ζώο αυτό μας κοιτάζει, και ο τρόπος που συμπεριφέρεται, μας κάνουν να το θεωρούμε ιδιαίτερο και συχνά να το περιβάλλουμε σε αχλή μυστηρίου.

Χρήση στην Τάξη

Στην τάξη, τα ποιήματα τυγχάνουν συνήθως θερμής υποδοχής από τα παιδιά. Ακόμα λοιπόν και αν το συγκεκριμένο κείμενο μπορεί κάπως να μας δυσκολέψει, έχουμε τη δυνατότητα να το απαγγείλουμε με θεατρικότητα, να μοιράσουμε τις στροφές του σε ομάδες για ταυτόχρονη ανάγνωση, να του προσθέσουμε ή να του αφαιρέσουμε αυτοσχέδιους στίχους που ομοιοκαταληκτούν με εκείνους του βιβλίου... Αν η ιστορία αρέσει στα παιδιά, μπορούμε να την αξιοποιήσουμε και στα εικαστικά, ετοιμάζοντας δικές μας ζωγραφιές για τον Σίμπα, τη Λενιώ, την Τιτίκα, αλλά αποδίδοντας σκηνές από τα όσα συμβαίνουν μεταξύ τους.

Θα μπορούσαμε επίσης να συζητήσουμε με τα παιδιά για το πώς η γνωριμία με κάποιον άγνωστο μας φέρνει πιο κοντά του, λύνει τις παρεξηγήσεις, βραχυκυκλώνει τα στερεότυπα και να μας βοηθάει να αισθανθούμε φιλικότερα γι' αυτόν. Όπως είχαμε δει και στο Η περιπέτεια της Περιπέτειας η πρώτη επαφή μπορεί να μας γεμίζει με ανασφάλεια, είναι όμως λάθος να σταθούμε απέναντι σε κάποιον νεοφερμένο -και συνήθως φοβισμένο- καχύποπτοι και εχθρικοί και να μην του δώσουμε μια ευκαιρία να μας πλησιάσει.

Γνωριζόμαστε άραγε αρκετά καλά με τους συμμαθητές μας; Δοκιμάζουμε να αλλάξουμε θέσεις, και να καθίσουμε δίπλα σε μαθητές με τους οποίους συνήθως δεν κάνουμε παρέα. Ο δάσκαλος δίνει 5 λεπτά στα οποία πρέπει να μάθουμε γι' αυτούς όσο περισσότερα μπορούμε. Στη συνέχεια, ένας μαθητής από κάθε ζευγάρι, αναλαμβάνει να παρουσιάσει τον διπλανό του στην υπόλοιπη τάξη. Πόσο καλά κατάφερε άραγε να τον γνωρίσει; 

Αν το επίπεδο της τάξης το επιτρέπει, μπορούμε να δοκιμάσουμε να γράψουμε με έμμετρο τρόπο ένα επεισόδιο από την δική μας προσωπική ιστορία, ακολουθώντας το παράδειγμα του Σίμπα!

Ο Σίμπα και το σύμπαν