Το μυστήριο του χαμένου σερβίτσιου

Υπόθεση

Ο διάσημος επιθεωρητής Σπιθαμής υποχρεώνεται από τον αρχηγό Βροντέρα να συνεργαστεί για μια εβδομάδα με τον εκπαιδευόμενο πράκτορα Πα Λι Κάρι. Κι ενώ αρχικά η ιδέα του κάθεται στο στομάχι, γρήγορα θα διαπιστώσει ότι ο νεαρός Κινέζος έχει κοφτερό μυαλό και είναι ένας βοηθός πολύ βοηθητικός! Η πρώτη τους κοινή υπόθεση θα τους φέρει στην έπαυλη του κυρίου Ευρώπουλου, απ' όπου κάποιος εξαφάνισε ένα πολύτιμο σερβίτσιο. Θα καταφέρουν οι δύο ντετέκτιβς να εξιχνιάσουν το μυστήριο και να εντοπίσουν τον δράστη;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Κέδρος
Συγγραφέας: Αντόνιο Ιτούρμπε (Antonio G. Iturbe)
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Εικονογράφηση: Άλεξ Όμιστ (Alex Omist)
Τίτλος πρωτοτύπου: Los casos del Inspector Cito y Chin Mi Edo: Un ayudante de mucha ayuda
ISBN: 978-960-04-4434-6
Έτος 1ης Έκδοσης: 2007 (στα ελληνικά 2014)
Σελίδες: 48
Τιμή: περίπου 4 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Ευχαριστούμε τις Εκδόσεις Κέδρος για τη δωρεά των δύο βιβλίων της σειράς στη βιβλιοθήκη μας!

Κριτική

Πρόκειται για την πρώτη -και πολύ χαριτωμένη- περιπέτεια της σειράς Οι υποθέσεις του επιθεωρητή Σπιθαμή και του Πα Λι Κάρι. Ο αστυνόμος Cito είναι πολύ δημοφιλής στην χώρα του την Ισπανία, όπου παρέα με τον συνεργάτη του έχουν ήδη λύσει δέκα μυστήρια! Στα ελληνικά, έχουν κυκλοφορήσει μόλις τα δύο πρώτα και η συνέχεια αναμένεται. Στα βιβλία που διαβάσαμε, η μετάφραση είναι πολύ καλή και μας μεταφέρει την ιστορία σε γλώσσα απλή και ζωντανή, ενώ γίνεται φιλότιμη προσπάθεια να αποδοθούν και τα λογοπαίγνια (π.χ. ο άφοβος -sin miedo- βοηθός Chin Mi Edo που στα αγγλικά βαφτίζεται Wee Chou Fear, εδώ μας συστήνεται ως Πα Λι Κάρι). Χωρισμός σε κεφάλαια δεν υπάρχει, αλλά η έκταση του κειμένου δεν ξεπερνάει τις 1.500 λέξεις και το στήσιμο είναι πολύ σωστό, οπότε η ανάγνωση δεν κουράζει. Η πλούσια, πολύχρωμη εικονογράφηση βοηθάει στην κατανόηση, μας ψυχαγωγεί και αλληλεπιδρά με το κείμενο. Η έκδοση είναι γενικά φροντισμένη, ενώ στην τελευταία σελίδα κάθε τόμου της σειράς, θα συναντήσουμε μια δραστηριότητα παρατηρητικότητας. Να επισημάνουμε επίσης, ότι το "αφτί" του οπισθόφυλλου είναι σχεδιασμένο ώστε να κόβεται και να χρησιμοποιείται ως σελιδοδείκτης! Το βιβλίο προτείνεται κυρίως σε παιδιά των μικρών και μεσαίων τάξεων του Δημοτικού που αγαπούν τις διασκεδαστικές αστυνομικές περιπέτειες.

Χιούμορ, ανάλαφρο (και ασόβαρο) κλίμα Πολύ ωραία εικονογράφηση και στήσιμο Διαβάζεται εύκολα και γρήγορα

Οι διατροφικές συνήθειες του κεντρικού ήρωα θα μπορούσαν να δώσουν λάθος πρότυπα προς μίμηση

Αξίες - Θέματα

Αστυνομικό μυστήριο, Χιούμορ, Διατροφή, Κλοπή, Διαφορετικότητα

Εικονογράφηση

Εξαιρετικά χαριτωμένη, έγχρωμη, βοηθητική (όπως θα έπρεπε να συμβαίνει σε όλες τις αστυνομικές ιστορίες) και πανταχού παρούσα! Θα διαφωνήσουμε όμως με το "πολύ προσεγμένη", που αναφέρεται στην εισαγωγή, αφού τα εξασκημένα μάτια των μελλοντικών ντετέκτιβ, ίσως εντοπίσουν ασυνέπειες ανάμεσα στις ζωγραφιές και το κείμενο. π.χ. όταν το ρολόι στο γραφείο του επιθεωρητή Σπιθαμή (σελίδα 2) δείχνει 9:03, δεν γίνεται μόλις "δευτερόλεπτα μετά" να δείχνει 9:23 (σελίδα 5). Ή όταν ο κηπουρός ανακρίνεται και λέει "Βλέπετε τα χέρια μου; Ακόμα έχω χώμα κάτω απ' τα νύχια μου!" δεν θα έπρεπε να εικονίζεται με μακριά πράσινα γάντια. Λεπτομέρειες, θα μου πείτε... Ένας καλός όμως πράκτορας, δεν αφήνει τίποτα στην τύχη!

Απόσπασμα
Οι δύο αστυνομικοί φτάνουν στο τεράστιο σπίτι του εκατομμυριούχου.

Ο κύριος Ευρώπουλος τους εξηγεί τι έγινε. 

- Το σερβίτσιο αυτό είχε πολλά πιάτα, μικρά και μεγάλα. Είχε επίσης πολύ παλιά φλιτζάνια και ποτήρια… Την ώρα του δείπνου ο μάγειρας πήγε να τα πάρει από το ντουλάπι, αλλά είχαν εξαφανιστεί. Μα το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι πήραν και τις πετσέτες του παππού μου. Πώς θα το αντέξω αυτό;

- Γιατί; Ήταν πολύ ακριβές; ρωτάει ο επιθεωρητής.

- Όχι, αλλά επειδή δεν είχα με τι να σκουπιστώ, σκούπισα  το στόμα μου με τη γραβάτα μου.

-  Πάμε να ρίξουμε μια ματιά στην κουζίνα, προτείνει ο επιθεωρητής.

- Αυτό είναι το ντουλάπι, εξηγεί ο κύριος Ευρώπουλος. Μου πήραν τα πιάτα, τις πετσέτες και ό,τι άλλο είχα για το στρώσιμο του τραπεζιού… Το περίεργο είναι ότι μου άφησαν ό,τι πιο πολύτιμο είχα: τα πιρούνια, τα κουτάλια και τα χρυσά μαχαίρια που είχε χαρίσει στον προπροπάππο μου ένας Ρώσος πρίγκιπας. Δεν πήραν ούτε ένα.

- Περίεργο…, μονολογεί ο επιθεωρητής.

Ο επιθεωρητής Σπιθαμής βγάζει το σούπερ μεγεθυντικό φακό νούμερο 1 για να βρει αποτυπώματα.

- Κύριε επιθεωρητή, ποιος μπορεί να τα έκλεψε; τον ρωτάει ο κύριος Ευρώπουλος.

- Είδα ότι έξω στον κήπο έχετε δύο σκυλιά που σας φυλάνε το σπίτι. Πολύ δύσκολα θα έμπαινε κάποιος μέσα χωρίς να τον μυριστούν. Και, φυσικά, αποκλείεται να έφευγε κανείς φορτωμένος με πιάτα και φλιτζάνια περνώντας από μπροστά τους!

- Και τότε;

- Κύριε Ευρώπουλε, δε χωράει αμφιβολία. Είμαι σίγουρος πως τα πήρε κάποιος μέσα από το σπίτι σας.

Θα μιλήσουμε με όλο το προσωπικό, γιατί είμαι σίγουρος πως κάποιος από αυτούς είναι ο κλέφτης.

Ο επιθεωρητής απευθύνεται πρώτα στην οδηγό του κυρίου Ευρώπουλου, που τον πηγαίνει σε όλες του τις δουλειές.

- Κυρία μου, εσείς πού ήσασταν χτες το βράδυ;

- Ήμουν στο γκαράζ και κοιτούσα αν δουλεύει σωστά η μηχανή του αυτοκινήτου.

- Σας είδε κανείς την ώρα που κάνατε αυτή τη δουλειά;

- Δε νομίζω.

- Είστε σίγουρη ότι γνωρίζετε από μηχανές;

- Φυσικά.

- Μπορείτε να μου πείτε με βεβαιότητα ποιο αυτοκίνητο έχει πιο γερή μηχανή: Το Ρενό 13 ή το Σέατ Γρανάδα;

- Μα, φυσικά, το Σέατ.

- Σας ευχαριστώ. Μπορείτε να πηγαίνετε.

- Σας έδωσε καμιά χρήσιμη πληροφορία, κύριε επιθεωρητή; τον ρωτάει ο Πα Λι Κάρι.

- Μα, φυσικά. Τώρα ξέρω τι να πω στη θεία μου που θέλει να αλλάξει αμάξι.

Σχόλιο

Το χιούμορ του Ιτούρμπε μπορεί να μην είναι ακριβώς ορθόδοξο ή υψηλών αξιώσεων, κάποιες από τις ατάκες όμως "έχουν πλάκα" και σίγουρα συμβάλλουν στην ανάλαφρη ατμόσφαιρα. Μέσα στο φιλικό αυτό κλίμα που διαμορφώνεται (ο ρόλος του κακού απουσιάζει), περνούν "ανώδυνα" προς τους αναγνώστες αρκετά ωφέλιμα μηνύματα, όπως αυτό της συνεργασίας, του σεβασμού στη διαφορετικότητα, της μεταμέλειας - συγχώρεσης (ο κλέφτης ουσιαστικά δεν τιμωρείται) αλλά και της μεθοδικότητας στην έρευνα.

Κάτι που ίσως θα πρέπει να προσέξουμε, είναι -μέσα στην ίδια αυτή χαλαρή ατμόσφαιρα- να μην θεωρήσουν οι μικροί αναγνώστες, ότι είναι σωστό να τρώνε όπως ο επιθεωρητής! Παθιασμένος (αποκλειστικά) με το φαγητό, ο ήρωας προλαβαίνει στις λιγοστές σελίδες του βιβλίου να εξαφανίσει ένα σάντουιτς με ζαμπόν, δύο αυγά μάτια και ένα (συν ένα αφού κλείσουμε το βιβλίο) τεράστιο πιάτο ρώσικη σαλάτα με έξτρα μαγιονέζα! Ίσως θα μπορούσαμε να αποκαθηλώσουμε το συγκεκριμένο πρότυπο, συζητώντας με τα παιδιά για το αν ο μικρόσωμος ντετέκτιβ τρέφεται υγιεινά... αν όχι, τι θα μπορούσε να αλλάξει στη ποσότητα/ ποιότητα της διατροφής του;

Σύμφωνα με την εισαγωγή, οι ιστορίες της σειράς δεν περιλαμβάνουν βία και διακρίσεις, κάτι το οποίο ισχύει. Γιατί μπορεί ο Πα Λι Κάρι να παρουσιάζεται κάπως στερεοτυπικά -ρόμπα, καπελάκι, κοτσίδα- και κάποια στιγμή να χρησιμοποιεί για να ακινητοποιήσει τον κλέφτη δυο shuriken (που μαζί με την αναφορά σε κιμονό παραπέμπουν μάλλον στην ιαπωνική κουλτούρα), όμως δεν θα βρούμε πουθενά νύξεις ή αναφορές σε ανωτερότητα ή κατωτερότητα φυλών ή φύλων. Αντίθετα, κάποια στερεότυπα σχήματα ανατρέπονται, όταν βλέπουμε στη θέση του σοφέρ -που συνήθως καταλαμβάνουν άντρες- να εμφανίζεται μια γυναίκα.

Χρήση στην Τάξη

Στην τάξη, η μικρή αυτή ιστορία μπορεί να μας δώσει αφορμή για διάφορες δραστηριότητες, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές.

Στα Θρησκευτικά, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε το ηθικό δίλημμα του κηπουρού: Ο θύτης (και θύμα του συστήματος) βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, καθώς δεν θέλει να καταλάβει η οικογένειά του από την Κίνα το πόσο φτωχός είναι. Αποφασίζει λοιπόν να κλέψει το σερβίτσιο του αφεντικού του... σκέφτηκε άραγε προηγουμένως τις συνέπειες της πράξης του; Μήπως τώρα που τον συνέλαβαν έχει περισσότερους λόγους να ντρέπεται; Εσείς τι θα κάνατε στη θέση του, αν χρειαζόταν να φιλοξενήσετε φίλους ή συγγενείς και ντρεπόσασταν για την οικονομική σας κατάσταση;

Ο Alex Omist μας δίνει αφορμή να ασχοληθούμε με την κινεζική γραφή, αφού απεικονίζει τον βοηθό Πα Λι Κάρι να φοράει μια πράσινη ρόμπα με το ιδεόγραμμα lóng, που στα κινεζικά σημαίνει δράκος (ευχαριστώ τον ανώνυμο Κινέζο τουρίστα για τη μετάφραση). Μπορούμε άραγε να αντιγράψουμε το σύμβολο του δράκου με (σινική) μελάνη σε χαρτί; Αν οι μαθητές μας ανταποκριθούν με ενδιαφέρον, εδώ θα βρούμε περισσότερες λέξεις και φράσεις στα κινεζικά, που μπορούμε να αντιγράψουμε ή και να προφέρουμε.

Μια άλλη διασκεδαστική δραστηριότητα με άρωμα Άπω Ανατολής, θα ήταν να αλλάξουμε τα ονόματά μας, ώστε να ακούγονται λίγο πιο κινεζικά, όπως του Πα Λι Κάρι. Στη δική μας τάξη, το δάσκαλο θα τον βαφτίζαμε Βαν Γιε Λι.

Τέλος, μπορούμε να εξασκήσουμε την επιδεξιότητά μας, δοκιμάζοντας να χρησιμοποιήσουμε ξυλάκια για να πιάσουμε λουκούμια ή κομμάτια ψωμί! Το πώς τα κρατάμε σωστά μπορούμε να το δούμε εδώ (αναλυτικές εξηγήσεις στα κινεζικά) ή εδώ (στα γιαπωνέζικα). Είναι άραγε εύκολο να τα καταφέρουμε ή αν ζούσαμε στην Άπω Ανατολή θα μέναμε νηστικοί; Αν είστε σίγουροι ότι το πιρούνι είναι πιο πρακτικό, δείτε και αυτόν τον μίνι διαγωνισμό.

Το μυστήριο του χαμένου σερβίτσιου