Το ημερολόγιο μιας Ξενέρωτης 5: Ιστορίες από μια όχι και τόσο έξυπνη ξερόλα

Υπόθεση

Όλα ξεκινάνε όταν η 14χρονη Νίκι Μάξουελ (Nikki) και οι δύο κολλητές της Κλόι και Ζόι (Chloe - Zoey), αποφασίζουν να παίξουν "θάρρος ή αλήθεια" στο πρωτοχρονιάτικο πάρτι τους και καταλήγουν να σκαρώσουν μια μεγάλη φάρσα στη μισητή τους συμμαθήτρια ΜακΚένζι Χόλιστερ. Η τελευταία απειλεί να τα αποκαλύψει όλα με άρθρο της στην εφημερίδα του σχολείου, αλλά η Νίκι δεν έχει σκοπό να την αφήσει να το κάνει ανενόχλητη... έτσι πιάνει κι αυτή δουλειά στο έντυπο, αναλαμβάνοντας τη στήλη με τις συμβουλές. Υπογράφει ως Μις Ξερόλα, και τα κείμενά της γνωρίζουν απρόσμενη επιτυχία! Έτσι η Νίκι καταφέρνει να κερδίσει αναγνώριση, νέους φίλους, αλλά και την καρδιά του αγαπημένου της Μπράντον...

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Ρέιτσελ Ρενέ Ράσελ (Rachel Renée Russell)
Εικονογράφηση: Simon and Schuster UK Limited
Τίτλος πρωτοτύπου: Dork Diaries 5 - Tales from a not-so-smart Miss know-it-all
Μετάφραση: Λυδία Κολυδά
ISBN: 978-618-01-0161-4
Έτος 1ης Έκδοσης: 2012 (στα ελληνικά 2013)
Σελίδες: 327
Τιμή: περίπου 10 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Ε', Στ', Γυμνάσιο
ιστοσελίδα σειράς και βιβλίου εδώ

Κριτική

Η 5η συνέχεια της best seller σειράς Το ημερολόγιο μιας Ξενέρωτης, που ακολουθεί τα χνάρια του γνωστού μας Σπασίκλα, απευθυνόμενη όμως στα κορίτσια. Η μετάφραση μπορεί για κάποιους να χρειάζεται επιπλέον μετάφραση (συναντάμε λέξεις όπως ένιγουεϊ, τζίζας, ο-μι-τζι και φράσεις όπως εκείνο το μπέργκερ ήταν σούπερ γιάμι, είμαι πολύ ντάουν, κ.ά.), ενώ σίγουρα κάποιες φορές φτάνει σε υπερβολές (Όταν σε τζάσει ο Γουίνστον από δω)... σε τελική ανάλυση όμως, καταφέρνει να αποτυπώσει τη χαζοχαρούμενη ζωντάνια της αφηγήτριας και να "μιλήσει" στους σύγχρονους νέους, χρησιμοποιώντας εκφράσεις αιχμής όπως ευκολάκι, το κουβαδάκι σου και σ' άλλη παραλία ή πιο τέλειο πεθαίνεις. Ξεκούραστο και ευχάριστο το διάβασμα της ιστορίας, χωρίς ωστόσο να προσφέρει πολλά από λογοτεχνικής άποψης. Όπως κάθε ημερολόγιο, χωρίζεται σε σημειώσεις ανά ημέρα (κάθε καταγραφή καταλαμβάνει 4 - 14 σελίδες). H εικονογράφηση είναι ασπρόμαυρη αλλά πανταχού παρούσα (το βιβλίο άλλωστε ανήκει στην κατηγορία graphic novel), αλληλεπιδρώντας με το κείμενο και απεικονίζοντας σημεία της αφήγησης σχεδόν σε κάθε δεύτερη σελίδα του. Προτείνεται κυρίως σε κορίτσια του γυμνασίου και των τελευταίων τάξεων του δημοτικού, που αναζητούν ένα ανώδυνο ανάγνωσμα.

Διαβάζεται ευχάριστα  Προσεγμένη έκδοση με σκληρό εξώφυλλο

Μετάφραση ζωντανή αλλά λίγο τραβηγμένη Ο καταναλωτισμός προβάλλεται έντονα, παρότι σχολιάζεται Σημεία με αρκετή "ελευθερία" στην έκφραση και άλλα που περιέχουν κακώς εννοούμενο χιούμορ

Αξίες - Θέματα

Υπευθυνότητα, Φιλία, Εκπαίδευση, Χριστούγεννα, Πρώτοι έρωτες, Χιούμορ

Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Η σκηνή με τα κορίτσια έξω από το γραφείο του διευθυντή, όπου η ένταση κλιμακώνεται και μας κρατάει σε αγωνία για το τι θα συμβεί.

Εικονογράφηση

Χαριτωμένη ασπρόμαυρη εικονογράφηση που μάλιστα κάποιες -ελάχιστες- φορές καταλαμβάνει ολόκληρο το σαλόνι και περνάει την ιστορία σε κόμικ.

Απόσπασμα
ΤΕΤΑΡΤΗ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Ο-ΜΙ-ΤΖΙ! ΔΕΝ το πιστεύω ότι θα κάνω στ’ αλήθεια αυτό το πράγμα!

Υποτίθεται ότι θα είναι μόνο μια μικρή πλακίτσα.

Το παραδέχομαι όμως, όσο να ‘ναι ανησυχώ. 

Πρέπει να κάτσω να σκεφτώ τις συνέπειες των πράξεών μου.

Γιατί αν κάτι πάει στραβά, ΚΑΠΟΙΟΣ μπορεί να καταλήξει… ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ!

ΝΑΙ, σωστά ακούσατε. ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ!

Kαι αυτός ο κάποιος είμαι… ΕΓΩ! Γιατί αν πάρουν χαμπάρι οι γονείς μου την ηλίθια φάρσα που σκοπεύω να σκαρώσω, θα με ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ!

Όλα άρχισαν όταν η Κλόι, η Ζόι και εγώ αποφασίσαμε να κάνουμε ένα πιτζάμα πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Μετρήσαμε αντίστροφα όλο ενθουσιασμό τα δευτερόλεπτα ως τα μεσάνυχτα της 31^ης Δεκεμβρίου για να υποδεχτούμε το νέο χρόνο: «ΔΕΚΑ… ΕΝΝΙΑ… ΟΧΤΩ… ΕΦΤΑ… ΕΞΙ… ΠΕΝΤΕ… ΤΕΣΣΕΡΑ… ΤΡΙΑ… ΔΥΟ… ΕΝΑ…»

Περίμενα πώς και πώς να μπει η καινούρια χρονιά. 

Βασικά, επειδή η περσινή ήταν ένα ΜΑΤΣΟ χάλια.

Υπήρχε καλύτερος τρόπος να γίνει η αρχή από ένα 

ΤΡΕΛΟ και ΠΑΛΑΒΟ πρωτοχρονιάτικο πιτζάμα πάρτι 

με τις δύο κολλητές μου στο σπίτι της Ζόι;

Γουρουνιάσαμε με πίτσες, διπλοσοκολατένια κάπκεϊκ, 

καραμελάκια Μ’n’Μ, παγωτά με διάφορες γαρνιτούρες 

και μετά, για τη χώνεψη, ήπιαμε αναψυκτικά. 

Ύστερα από λίγο χαζογελούσαμε σαν υστερικά και κοντεύαμε 

να γκρεμίσουμε τους τοίχους από την υπερένταση που μας προκάλεσε η ζάχαρη.

Βάφαμε τα νύχια μας με διάφορα κουλά χρώματα, 

παίζαμε ΘΑΡΡΟΣ ή ΑΛΗΘΕΙΑ και σπάγαμε ΠΑΑΑΑΡΑ πολλή ΠΛΑΚΑ 

παρακολουθώντας στην τιβί μια ελεεινή ντισκομπαλο-τέτοια να πέφτει στην Τάιμς Σκουέρ.

«Ζόι, θάρρος ή αλήθεια;» ρώτησε η Κλόι και κοίταξε τη Ζόι στα μάτια με ένα χαμόγελο όλο ανυπομονησία.

«Αλήθεια!» απάντησε εκείνη. 

«Το ‘χω, το ‘χω!» τσίριξε η Κλόι. «Είναι ΤΟΟΟΣΟ ρομαντικό 

και είναι από το ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ μου βιβλίο! Οκεί. Ποιον θα 

προτιμούσες να φιλήσεις, το Κουκλί Ζωγραφιστό από την Κόλαση ή τον Χανκ Φιν;!»

«Α! Ευκολάκι!» χαχάνισε η Ζόι. «Διαλέγω τον Χανκ Φιν. 

Είναι ευαίσθητος καλλιτέχνης και σούπερ κούκλος».

«Ναι, αλλά το Κουκλί Ζωγραφιστό από την Κόλαση είναι τόσο… 

νοσηρά… όμορφο και τρομερά.. ζωγραφικό», πέταξε η Κλόι

Εμένα κόντεψε να μου κάτσει η πίτσα στο λαιμό. 

Ξέρω ότι η κολλητή μου είναι αθεράπευτα ρομαντική 

και την αγαπάω όσο δεν πάει. Μερικές φορές όμως ανησυχώ

ότι τα ΔΟΝΤΙΑ της μπορεί να ΚΟΒΟΥΝ περισσότερο από το ΜΥΑΛΟ ΤΗΣ.

Το να έχεις ερωτευτεί ένα ΖΩΓΡΑΦΙΚΟ αγόρι είναι τόσο… ΑΚΥΡΟ!

Εννοώ, ΥΠΑΡΧΕΙ αυτή η λέξη στην πραγματικότητα;!

Αν μου έλεγαν να δημιουργήσω το τέλειο αγόρι, 

θα ήταν ΕΥΓΕΝΙΚΟ, θα είχε αίσθηση του ΧΙΟΥΜΟΡ 

και θα ήταν αξιολάτρευτα ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΟ 

(ακριβώς όπως ο κρυφός έρωτάς μου, ο Μπράντον)…

«Σειρά σου, Νίκι», είπε η Ζόι και γύρισε προς το μέρος μου.

«Θάρρος ή αλήθεια;»

«Ωωω! Έχω ένα πάρα πολύ καλό!» φώναξε η Κλόι.

Ένα πονηρό χαμόγελο απλώθηκε στο πρόσωπό της καθώς ψιθύριζε στο αυτό της Ζόι.

Τα μάτια της Ζόι έγιναν μεγάλα σαν πιάτα του γλυκού. 

«ΈΛΕΟΣ, Κλόι! Η Νίκι θα ΠΑΘΕΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ αν τη ρωτήσεις 

κάτι τέτοιο!» τσίριξε ανάμεσα σε χαχανητά.

Εγώ ζάρωσα τα μούτρα μου και δάγκωσα το χείλος μου από νευρικότητα.

Το να απαντάς μια «αλήθεια» για έναν τύπο που δεν υπάρχει ήταν αστείο και συναρπαστικό.

Αλλά το να απαντάς μια «αλήθεια» για έναν τύπο ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ 

μπορούσε να γίνει τελείως ΡΟΜΠΙΑΣΤΙΚΟ.

Και έλπιζα να ΑΠΟΦΥΓΩ τη συζήτηση για ΕΝΑ συγκεκριμένο τύπο, 

αν με πιάνετε.

Που σήμαινε ότι δεν είχα επιλογή.

«ΘΑΡΡΟΣ! Καμία δεν είχε τα κότσια να δοκιμάσει ένα θάρρος, 

οπότε θα το κάνω εγώ. Δώσε το δυσκολότερο που έχεις!» προκάλεσα τη Ζόι.

Εκείνη χτύπησε ρυθμικά το πιγούνι της πέφτοντας σε περισυλλογή.

Μετά εμφανίστηκε στα ξαφνικά ένα πονηρό χαμόγελο στο πρόσωπό της. 

«Είσαι ΣΙΓΟΥΡΗ γι’ αυτό, Νίκι; Μπορεί να είναι ΠΟΛΥ πιο εύκολο να ζητήσεις μια αλήθεια».

Σχόλιο

Χαρακτηριστικό για το αίσθημα καταναλωτικής ευδαιμονίας και τις αξίες που διαπνέουν το βιβλίο, είναι πως η ιστορία ξεκινάει και κλείνει με ένα πάρτι. Παρότι όμως η όλη πλοκή παραπέμπει περισσότερο σε νεανική σαπουνόπερα, δεν μπορούμε να πούμε ότι από την ιστορία λείπει εντελώς η ουσία. Η δημιουργός προσπαθεί πέρα από το ψυχαγωγικό κομμάτι να σχολιάσει κάποια κακώς κείμενα (π.χ. κατανάλωση πρόχειρου φαγητού) και να περάσει ορισμένα διδάγματα προς τους αναγνώστες. Ωστόσο, κάποια από τα παραδείγματα που χρησιμοποιούνται, δεν είμαι σίγουρος ότι αγγίζουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Λόγου χάρη, το μήνυμα "Μην προσπαθείς να κρατήσεις κρυφό, αυτό που είσαι στην πραγματικότητα", που προβάλλεται όταν η Νίκι πασχίζει να μην αποκαλυφθεί το αμάξι-κατσαρίδα του μπαμπά της στον Μπράντον.

Από την άλλη, σαφές γίνεται το μήνυμα πως πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας, αφού η φάρσα που σκαρώνει η ηρωίδα στην αρχή του βιβλίου της προκαλεί στη συνέχεια τύψεις αλλά και σοβαρά προβλήματα, που την απειλούν σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας.

Λίγη προσοχή ίσως χρειαστεί σε κάποιες επιλογές της ηρωίδας (όταν π.χ. εξαπατά τους γονείς της) και σε χαρακτηρισμούς που φαινομενικά "έχουν πλάκα", είναι όμως στην ουσία τους απαξιωτικοί και δίνουν ένα κακό παράδειγμα για τη στάση με την οποία οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τους άλλους. Μεταφέρουμε τα λόγια της αφηγήτριας όταν βλέπει τη μικρή της αδελφή μακιγιαρισμένη (σ.236):

ΤΖΙΖΑΣ! Νόμιζα ότι τα μάτια μου θα έσκαγαν στην κυριολεξία και θα μάτωναν!

Αυτό το κοντοπίθαρο hipster είχε μπλε ελεκτρίκ σκιά μέχρι τα φρύδια, υπερβολικά πολύ ρουζ στα μάγουλά της και μοβ κραγιόν πασαλειμμένο γύρω από το στόμα της...

Χρήση στην τάξη

Στο βιβλίο, η Νίκι προσλαμβάνεται στη σχολική εφημερίδα για να γράφει τη στήλη που απαντά ανώνυμα στις ερωτήσεις των αναγνωστών. Ίσως θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε μια ανάλογη δραστηριότητα στην τάξη, αφού αναφερθούμε σε κάποια χαρακτηριστικά που συναντάμε συνήθως στις στήλες συμβουλών (ηπιότητα, γενικότητες, αποφυγή ισχυρών θέσεων και παρεξηγήσεων).

Όσοι μαθητές επιθυμούν, μπορούν να γράψουν μια ερώτηση για κάποιο θέμα που τους αφορά και να την τοποθετήσουν σε ένα κουτί. Το κουτί παραλαμβάνει μια ομάδα μαθητών (ξερόλες), καθένας από τους οποίους απαντάει ανώνυμα με λίγες γραμμές σε μία από τις ερωτήσεις. Οι απαντήσεις διαβάζονται από τον δάσκαλο δυνατά στην τάξη. Μας φαίνονται σωστές; Ακολουθούν τους κανόνες που αναφέραμε; Μπορούμε άραγε να εντοπίσουμε ποιος την απάντησε από τον τρόπο που εκφράζεται ή από τις θέσεις του; 

Φυσικά, αν η τάξη εκδίδει δική της εφημερίδα, μπορούμε να της προσθέσουμε από σήμερα και μια στήλη με συμβουλές!

Η συγγραφέας μαζί με τις κόρες της Erin και Nikki (δεξιά)

Το ημερολόγιο μιας Ξενέρωτης 5: Ιστορίες από μια όχι και τόσο έξυπνη ξερόλα