Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2015

Μούσικατ - Ένα τέρας αλλιώτικο από τα άλλα


Υπόθεση
Ο Τιμολέων είναι ένας «ατρόμητος» 6χρονος που ετοιμάζεται να πάει για πρώτη φορά στο σχολείο. Τίποτα δεν τον ανησυχεί... τίποτα, εκτός από αυτά που ακούει για τη Μούσικατ, τη δασκάλα που θα έχει στο μάθημα της μουσικής! Είναι άραγε αληθινές οι φήμες για το κατάμαυρο μακρύ της φόρεμα; Για το ένα και μοναδικό της δόντι; Για τις αγγαρείες και τα βάσανα στα οποία υποβάλλει τους μαθητές της; Μα να που η ώρα της Μουσικής φτάνει, και ο Τιμολέων περιμένει όλο αγωνία στο τελευταίο θρανίο της τάξης, κρατώντας την ανάσα του...
 
Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Μίνωας
Συγγραφέας: Δέσποινα Μπογδάνη - Σουγιούλ
Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού
ISBN: 978-960-699-678-8
Έτος 1ης Έκδοσης: 2008
Σελίδες: 30
Τιμή: περίπου 5 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Α', Β', Γ'

Κριτική
Συμπαθητική ιστορία για τις αγωνίες των μαθητών της πρώτης τάξης και τις εντυπώσεις τους από το ξεκίνημα της εκπαιδευτικής τους Οδύσσειας. Η χιουμοριστική γραφή, η περιορισμένη έκταση του κειμένου (περίπου 600 λέξεις) και η ανατροπή στο φινάλε της ιστορίας, βοηθούν στο να διαβάζεται γρήγορα και ευχάριστα. Οι ζωγραφιές είναι άλλοτε ασπρόμαυρες και άλλοτε χρωματισμένες με παστέλ και συνοδεύουν κάθε σελίδα. Συνεισφέρουν στο κλίμα μυστηρίου γύρω από το πρόσωπο της νέας δασκάλας, δίνουν μορφή στις σκέψεις του ήρωα, και «παίζουν» με το κείμενο όποτε δίνεται η ευκαιρία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια προσεγμένη έκδοση που προτείνουμε με χαρά στους νέους αναγνώστες αλλά και τα παιδιά της Β' και της Γ' που αναζητούν ένα εύπεπτο ανάγνωσμα.

  • Απλή και κατανοητή γραφή
  • Χαριτωμένη ιστορία με ανατροπές

Αξίες - Θέματα
Εκπαίδευση, Μουσική, Φήμες

Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Όταν η δασκάλα της Μουσικής τελικά εμφανίζεται και αφήνει τον Τιμολέοντα άφωνο!

Εικονογράφηση
Πανταχού παρούσα, απλή και χαριτωμένη. Μαζί με το κείμενο συνδιαμορφώνει το κλίμα και δίνει κίνητρο στους μικρούς αναγνώστες να ολοκληρώσουν την ιστορία χωρίς κόπο.
Απόσπασμα
Το όνομά μου είναι Τιμολέων. Όλοι μου οι
φίλοι με φωνάζουν «ατρόμητο», γιατί τίποτα
και κανείς δεν μπορεί να με τρομάξει.

Τουλάχιστον έτσι νόμιζα μέχρι σήμερα…
Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

Φέτος είναι η πρώτη μου χρονιά στο σχολείο
και, παρ’ ότι – όπως σας είπα – τίποτα δεν
μπορεί να με τρομάξει, πρέπει να ομολογήσω
ότι υπάρχει κάτι που με ανησυχεί.

Σε λίγες ώρες θα περάσω το κατώφλι του σχολείου
και ανάμεσα στα πρόσωπα που θα γνωρίσω
είναι και η δασκάλα της Μουσικής.

Όλοι τη φωνάζουν Μούσικατ!

Οι φίλοι μου μιλούν συνεχώς γι’ αυτήν,
σαν να πρόκειται για το πιο τρομακτικό πλάσμα
που έχει δει ποτέ κανείς.

Μένει στην παλιά πολυκατοικία που βρίσκεται
πέρα από το δάσος και, όποτε περάσεις
από εκεί, θα ακούσεις δυνατές φωνές
και ανθρώπους να ουρλιάζουν. Φαίνεται
μάλιστα πως πολύς κόσμος έχει μαζευτεί
στο σπίτι της, αφού η μαμά του καλύτερού μου
φίλου, του Παναγιώτη, μιλά για μια Μαρία Κάλλας,
ένα Λουτσιάνο Παβαρότι και πολλούς άλλους, που
αν κρίνω από τα ονόματά τους αλλά και τις φωνές 
που βάζουν, μάλλον θα είναι τρομερά τέρατα που 
έρχονται από κάποια ξένη χώρα.

Μιλούν ακόμα για το περίεργο ντύσιμό της, ένα
κατάμαυρο μακρύ φόρεμα με τρύπιες τσέπες,
και λένε πως κάθε πρωί σηκώνεται από το κρεβάτι της
για να γυαλίσει το ένα και μοναδικό δόντι που της έχει
απομείνει.

Στη συνέχεια χτενίζει τα βρόμικα γκρίζα μαλλιά της και
φορά ένα μαύρο μυτερό καπέλο, που στην κορφή του
χρόνια τώρα είναι γαντζωμένη η πιο άγρια μαύρη γάτα
που κυκλοφορεί στην περιοχή.
η περιγραφή της Μούσικατ ταιριάζει γάντι στην κακιά μάγισσα
από τη Χιονάτη και τους επτά νάνους του Disney (πηγή)
Σχόλιο
Όσοι βρισκόμαστε στον χώρο της εκπαίδευσης, έχουμε καθημερινή εμπειρία από το πόσο εύκολα μπορεί να διαδοθούν τερατώδεις φήμες για το οτιδήποτε και τον οποιονδήποτε. Τα παιδιά αποτελούν ιδανικό υλικό για «χαλασμένο τηλέφωνο» καθώς είναι καλόπιστα, ευφάνταστα και υπερβάλλουν σκόπιμα ή ασυναίσθητα στις ειδήσεις που μεταφέρουν, αναζητώντας προσοχή από τον περίγυρό τους. Μια δυνατή κουτουλιά στην αυλή του σχολείου μας, έφτασε πριν λίγες μέρες στα αυτιά των δασκάλων ως "θανατηφόρο ατύχημα", ενώ ένα "κομμάτι μυαλό" που είχε απομείνει στο έδαφος, αποδείχτηκε μασημένη κολοκυθόπιτα!
χαλασμένο τηλέφωνο (πηγή)
Γιατί κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν τις άριες της όπερας ως ουρλιαχτά; Έχω την εντύπωση ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα παιδιά, αλλά τον καθένα μας. Μόνο όταν ο άνθρωπος αποκτήσει την απαραίτητη καλλιέργεια, μπορεί να εκτιμήσει την τέχνη στις πιο "απαιτητικές" μορφές της· αλλιώς την κοροϊδεύει ή απλώς στέκεται ξένος απέναντί της, ανήμπορος να ωφεληθεί. Εδώ εντοπίζεται και μια από τις βασικές λειτουργίες του σχολείου: να μεταδώσει στα παιδιά γνώσεις και βιώματα, ώστε να τα ευαισθητοποιήσει σε μηνύματα του εξωτερικού περιβάλλοντος που σταδιακά γίνονται πολυπλοκότερα. Χωρίς ανάλογη παιδεία, η υψηλή λογοτεχνία δεν είναι παρά ένα μάτσο μουτζουρωμένα χαρτιά, τα κορυφαία μνημεία σωροί από πέτρες και η κλασική μουσική κλαπατσίμπαλα και άναρθρες κραυγές. Ο ρόλος της οικογένειας στη διαδικασία αυτή είναι κρίσιμος. Αν οι γονείς αγαπούν και οι ίδιοι τις καλές τέχνες και φροντίζουν να εμπλουτίζουν τις παραστάσεις των παιδιών με επισκέψεις σε εκδηλώσεις και μουσεία, τα ενθαρρύνουν να συμμετέχουν σε πολιτισμένες συζητήσεις, κλπ. το αισθητικό κριτήριο των νέων θα αναπτυχθεί πολύ διαφορετικά από την περίπτωση που η οικιακή ψυχαγωγία περιορίζεται αποκλειστικά σε παθητική τηλεθέαση ψυχαγωγικών εκπομπών, έστω κι αν αυτές είναι σε Full High Definition.
Τηλεοπτική "εκπαίδευση" (πηγή)
Χρήση στην τάξη
Στην τάξη, μπορούμε με αφορμή το βιβλίο αλλά και φωτογραφίες σαν την παρακάτω (τι νιώθει το παιδί της εικόνας; τι συμβαίνει μέσα μας όταν ακούμε μια όμορφη μελωδία;), να συζητήσουμε για την Μουσική, την αναγκαιότητά της για τον άνθρωπο και την σημασία της για μια ισορροπημένη ανάπτυξη. Να ακούσουμε τις σκέψεις των μαθητών και να τους δώσουμε παραδείγματα για την ευεργετική δράση της στον ψυχισμό, την έκφραση και τη μνήμη. Και αφού διαπιστώσουμε πόσο απαραίτητη μας είναι η μουσική και πόσο σύμφυτη με το συναίσθημά μας, να αναζητήσουμε μαζί με τα παιδιά ιδέες για το πώς θα μπορούσαμε να την εντάξουμε πιο ενεργά στην καθημερινή (και κυρίως τη σχολική) μας ζωή. Η συνεργασία με τον συνάδελφο της ειδικότητας της μουσικής είναι πολύτιμη σε κάθε στάδιο τόσο αυτής, όσο και των παρακάτω δραστηριοτήτων.
Το σχολείο μας ήταν ένα από τα πολλά που πέρσι είχαν την τύχη να φιλοξενήσουν την Κ.Ο.Α. στα πλαίσια του προγράμματος Δικαίωμα στη Μουσική (βλ. δραστηριότητα που μας ενέπνευσε στο Το αυτόγραφο). Αξίζει να διαβάσετε τις δηλώσεις των μελών της ορχήστρας, μέσα από τις οποίες διαφαίνεται η δίψα που υπάρχει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα για μουσική αλλά και το πόσο μπορεί η τέχνη να μας βοηθήσει να αλλάξουμε την "τετράγωνη" οπτική μας. Ωστόσο, προϋπόθεση για να καταφέρει κάτι τέτοιο το σύγχρονο σχολείο, είναι η συνδρομή πανεπιστημιακά καταρτισμένων μουσικοπαιδαγωγών, η αύξηση των ωρών που αφιερώνονται στη διδασκαλία του αντικειμένου, αλλά και η ύπαρξη βασικών υποδομών, όπως μιας κατάλληλης αίθουσας μουσικής στα σχολεία. Είναι τέλος απαραίτητο, να αρχίσει η τέχνη να αντιμετωπίζεται από όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας ως κάτι το πολύ ουσιαστικό και όχι ως "μπάλωμα", χαμένος χρόνος ή "ώρα του παιδιού". Για όποιον δεν έχει πειστεί ακόμα, αφήνουμε τη μουσική να μιλήσει:
νανούρισμα α'νανούρισμα Β'
Αν στο τμήμα μας αποφασίσουμε να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με αληθινά μουσικά όργανα, μπορούμε (σε συνεργασία πάντα με τον υπεύθυνο της μουσικής αγωγής) να αξιοποιήσουμε την αντίστοιχη ενότητα στη Γλώσσα (βιβλίο Ε' τάξης, κεφάλαιο 7) ή τις ενότητες του ήχου και της τριβής στη Φυσική. Ακόμη, στα πλαίσια της αναφοράς μας στην ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για τις ορχήστρες ανακυκλωμένων οργάνων που έχουν δημιουργηθεί στη Λατινική Αμερική και αλλού. Τα περασμένα Χριστούγεννα, αρκετοί μαθητές έφεραν μουσικά όργανα από το σπίτι τους και μας έδωσαν την ευκαιρία να τα αγγίξουμε και να τα ακούσουμε από κοντά.
Το καλύτερο είναι βέβαια να υπάρχει μεράκι (όπως στην περίπτωση του φίλου και συναδέλφου Κώστα Σαρρηκώστα, το ημερολογιακό blog του οποίου μπορείτε να επισκεφθείτε εδώ), οπότε τα στεγανά μεταξύ των γνωστικών αντικειμένων πέφτουν και η μουσική μπορεί να δανείσει τα φτερά της σε κάθε μάθημα: Γεωγραφία, Θρησκευτικά, Ιστορία, Εικαστικά... ακόμα και στη Γυμναστική!
Όσοι αναζητούν πιο δομημένες προσεγγίσεις, μπορούν να αξιοποιήσουν το χαριτωμένο δωρεάν διαθέσιμο λογισμικό Εμμέλεια για να φέρουν τα παιδιά κοντά σε ήχους, όργανα και μουσικές της Ελλάδας και του κόσμου, όπως και το Ψηφιακό Μουσικό Ανθολόγιο Ευτέρπη. Ένας ιστότοπος με πολλές εκπαιδευτικές προτάσεις για όλες τις ηλικίες είναι επίσης το Τραγουδιάρικο Ψάρι. Αν τα αμερικάνικα του Leonard Bernstein δεν αποτελούν εμπόδιο, αξίζει επίσης να παρακολουθήσουμε με την τάξη αυτή τη σειρά εκπαιδευτικών βίντεο μέσα από την οποία μαθαίνουμε πολλά για τη μουσική και τον τρόπο που μας επηρεάζει. Είναι συγκινητικό το πόσο σημαντική προσπάθεια γινόταν πριν από 60 χρόνια (ίσως και εξαιτίας του Sputnik shock) για να αποκτήσουν οι νέοι μουσική παιδεία. Οι πιο ταλαντούχοι συνάδελφοι, μπορούν τέλος -πάντα με τη βοήθεια του υπεύθυνου μουσικής- να οργανώσουν ρυθμικές δραστηριότητες και παιχνίδια, να κατασκευάσουν μουσικά όργανα και να πειραματιστούν με ηχογόνα υλικά, και φυσικά να το ρίξουν στον χορό!

Share/Bookmark

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...