Ο κακός πρίγκιπας Αμούλιος κρατάει φυλακισμένο τον νόμιμο βασιλιά της Άλβας (Alba Longa) Νουμήτορα. Όταν η κόρη του τελευταίου φέρνει στον κόσμο δυο δίδυμα αγόρια, ο πρίγκιπας διατάζει να τα οδηγήσουν στο δάσος και να τα σκοτώσουν. Τα αδέλφια όμως απλώς εγκαταλείπονται στην όχθη του Τίβερη, όπου μια λύκαινα θα τα βρει και θα τα αναθρέψει. Ο Ρώμος και ο Ρωμύλος μεγαλώνουν, σύντομα αποκτούν φίλους ανάμεσα στους βοσκούς και τελικά αποκαθιστούν τον παππού τους στον θρόνο της Άλβα. Αποφασίζουν έπειτα να ιδρύσουν μια δική τους πόλη, όμως διαφωνούν για το πού θα τη θεμελιώσουν και πάνω στον τσακωμό ο Ρώμος σκοτώνεται. Ο Ρωμύλος ονομάζει τη νέα πόλη Ρώμη στη μνήμη του αδελφού του και φροντίζει με κάθε τρόπο να την κάνει πλούσια και ισχυρή. Λίγα χρόνια αργότερα όμως, όλοι σχεδόν οι κάτοικοί της είναι άντρες, κάτι που βάζει σε κίνδυνο το μέλλον της. Ο Ρωμύλος τότε χρησιμοποιεί ένα τέχνασμα για να κλέψει τις κοπέλες των γειτονικών πόλεων... τι πρόκειται άραγε να επακολουθήσει;
Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Καστανιώτης
Συγγραφέας: Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη
Εικονογράφηση: Αλέκος Φουντουκλής
ISBN: 978-960-03-3996-1
Έτος 1ης Έκδοσης: 1984 (επανέκδοση 2005)
Σελίδες: 204
Τιμή: περίπου 12 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Ε', Στ', Γυμνάσιο
Κριτική
Πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα, βασισμένο στις παραδόσεις γύρω από τη γέννηση της αιώνιας πόλης. Η γλώσσα της Μαυροειδή - Παπαδάκη είναι όπως πάντα καλοδουλεμένη και χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και λιτή λογοτεχνικότητα. Στο επίκεντρο της πλοκής βρίσκεται πάντα η Ρώμη, όμως ως κεντρικά πρόσωπα που δρουν συναντάμε άλλοτε τους δίδυμους ιδρυτές της Ρώμο και Ρωμύλο, και άλλοτε δυο άλλα αδέλφια, τους απλούς πολίτες Σέρβιο και Πλιστίνιο. Το κείμενο χωρίζεται σε 20 κεφάλαια με έκταση που κυμαίνεται γύρω στις 8-12 σελίδες. Το στήσιμο είναι τύπου "μπετόν" και δεν βοηθάει τους λιγότερο έμπειρους αναγνώστες, όμως η διαρκής δράση καταφέρνει να κρατάει το ενδιαφέρον αμείωτο. Η ασπρόμαυρη εικονογράφηση περιορίζεται δυστυχώς στη διακόσμηση των τίτλων κάθε κεφαλαίου. Προτείνουμε το βιβλίο σε μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού και του Γυμνασίου που ενδιαφέρονται για τους Ρωμαίους και τη μυθολογία τους.
 |
|
 |
|
Αξίες - Θέματα
Εικονογράφηση
Ουσιαστικά απούσα, περιορίζεται σε ένα ασπρόμαυρο σκίτσο που πλαισιώνει τον τίτλο κάθε κεφαλαίου, παραπέμποντας σε σκηνή λαϊκού θεάτρου σκιών.
Απόσπασμα
Έφτασε η άνοιξη. Τα χελιδόνια είχαν γυρίσει. Μαζί μ’ αυτά, γέννησε και η Σύρα το γιο της. Το παιδί γεννήθηκε κι η πρώτη κραυγή του αντήχησε καθαρή και μελωδική, σαν μια τρίλια χελιδονιού! Το μωρό ήταν παχουλό, ροδοκόκκινο κι όμορφο, κι ο Σέρβιος ήταν τόσο ευτυχισμένος. Το πήρε στα χέρια του και πήγε κοντά στην εστία, όπου έκαιγε πάντα η άγια φωτιά, και το παρουσίασε στους θεούς του σπιτιού. Ύστερα, το ξανάφερε στη μανούλα του.
Η Σύρα ήταν η πιο ευτυχισμένη γυναίκα του κόσμου. Θήλαζε το γιο της, τον κοίμιζε νανουρίζοντάς τον με λόγια αγάπης στην όμορφη κούνια που είχε φτιάσει γι’ αυτόν ο πατέρας του.
Όταν ήρθε η ένατη μέρα, ο Σέρβιος κάλεσε τους φίλους του να παραβρεθούν στη θρησκευτική τελετή.
Όλοι ήταν χαρούμενοι. Ακτινοβολούσαν απ’ τη χαρά τους ο Σέρβιος με τη Σύρα. Όλοι μαζί προσευχήθηκαν στους σπιτίσιους θεούς να πάρουν τα’ αγόρι στην προστασία τους, για να μεγαλώσει ωραίο, γερό και καλό, και να συνεχίσει τη γενιά σαν θα πέθαινε ο Σέρβιος. Και να μένει σ’ ετούτο το σπίτι προσφέροντας στους θεούς θυσίες και νεκρικές προσφορές στους γονείς του. Στους γονείς που, κι όταν θα πέθαιναν, θα ‘μεναν πάλι σε τούτο το σπιτικό σαν πνεύματα ευεργετικά. Η φλόγα έλαμπε, ξαναμμένη από το λάδι κι από το λίπος που έχυσε άφθονο ο Σέρβιος στη φωτιά.
- Ω, θεοί σπιτικοί! είπε. Φυλάγετε πάντα γερό το παιδί μου. Θεέ Φαμπουλίνε, ας είναι το πρώτο λογάκι του καλοσήμαδο· κι ας κοιμάται γαλήνια στην κούνια του, θεά Κούμπα, χωρίς να ταράζουν το γλυκό ύπνο του όνειρα κακά, Κι εσύ, ω, Εστία, θεά βασίλισσα του σπιτιού, γύριζέ το κοντά μας κάθε φορά που θα φεύγει, όπως το αρνάκι και το μικρό χελιδόνι.
Πλούσιο στρώθηκε ύστερα το τραπέζι κι οι καλεσμένοι χόρτασαν από φαγιά και πιοτά.
Όλοι έφυγαν κατά το βραδάκι. μέσα στο σπίτι έμεινε η φωτιά, που η καλή νοικοκυρά δεν την άφηνε ποτέ να σβήσει. Έμειναν οι υπηρέτες και μια μητέρα κι ένας πατέρας ευτυχισμένοι, μ’ ένα μωράκι στην κούνια.
Οι καλεσμένοι, που γύρισαν οι περισσότεροι σε άδεια κι έρημα σπίτια, χωρίς γυναίκα, χωρίς παιδιά, χωρίς φωτιά στην εστία, μακάριζαν από την καρδιά τους τον Σέρβιο που είχε οικογένεια.
Ο καιρός περνούσε. Το αγόρι το ονόμασαν Λικίνιο. Όμορφο, όλο μεγάλωνε, άρχισε να βοηθάει τον πατέρα του στο εργαστήρι και τη μάνα του σαν ξεφούρνιζε τα ψωμιά. Έτρεχαν οι γυμνές και γεροδεμένες γαμπίτσες πάνω στα μικρά ξυλοπέδιλα. Είχε συνηθίσει αυτή τη δουλειά, κι η μυρουδιά του ζεστού και καλοψημένου ψωμιού έκανε τα δυο ρουθουνάκια ν’ ανοίγουν από ευχαρίστηση. Ύστερα, μέσα στο φούρνο βρισκόταν πάντα κι ένα λαδοκούλουρο που μοσκοβολούσε περισσότερο από τα’ άλλα, κι αν ήταν φρόνιμος η μητέρα θα του έκοβε ένα κομμάτι.
Και να το ωραίο ξανθό ψωμί που βγαίνει από το φούρνο ζεστό κι αφράτο. Πριν πάει στο φούρνο, ήταν μια ζύμη άσπρη και μαλακή που κανείς δεν μπορούσε να τη φάει. Μα η φωτιά την είχε τώρα αλλάξει, της είχε δώσει μια νοστιμάδα και μια μυρουδιά που δεν είχε πρωτύτερα. Η φωτιά είναι δώρο του θεού, το ίδιο και το σιτάρι. Πρέπει να λέμε «ευχαριστώ» στους καλούς θεούς που μας κάνουν τέτοια δώρα. Κι ο Λικίνιος δεν ξεχνά ποτέ να το λέει. Η μητέρα του τού είχε μάθει πώς να σηκώνει ψηλά τα χεράκια και να μιλά στους θεούς που αγαπούν τα καλά παιδιά.
Η Σύρα όλο και βγάζει ψωμιά απ’ το φούρνο και τα δίνει ένα ένα στο μικρό Λικίνιο να τ' αραδιάζει στη σανίδα που έχει επίτηδες ετοιμάσει. Στο τέλος –γιατί, αλήθεια, το άφησε στο τέλος;- να και το λαδοκούλουρο που γέμισε μοσκοβόλημα ολόγυρα τον αέρα!
- Μανούλα, ένα κομμάτι για το Λικίνιο;
- Πρώτα στη θεά του σπιτιού, αγόρι μου.
Κι η Σύρα δίνει στο γιο της μια φετίτσα καλοψημένη. Με πολύ σεβασμό, πλησιάζει ο Λικίνιος την εστία όπου η Σύρα διατηρεί πάντα άσβεστη τη φωτιά και ρίχνει τη φέτα το ζεστό κουλούρι. Τρεμοσβήνει η φλογίτσα κι ύστερα ανάβει ζωηρότερη καθώς καίγεται το λάδι. Το σπίτι φωτίζεται μια στιγμή με τη ζωηρή λάμψη της, θεά του σπιτιού η Εστία, δείχνει έτσι πως είναι ευχαριστημένη που δεν την ξέχασαν.
- Προστάτευε το σπιτάκι μας κι όσους ζουν μέσα σ’ αυτό, μουρμουρίζει η Σύρα. Κάνε ευτυχισμένες όλες τις μέρες μας και αγαθές τις πράξεις μας. Δίνε υγεία στο παιδί μας, να ζήσει να σε τιμά και ν’ αφήσει παιδιά και παιδιά των παιδιών του για να διαιωνίζουν την άγια λατρεία σου.
Έτσι παρακαλούσε η Σύρα και ο μικρός Λικίνιος ξανάλεγε όσα λόγια πρόφταινε απ’ το στόμα της.
Η συγγραφέας επιλέγει μερικούς από τους πιο όμορφους μύθους - θεμέλια του ρωμαϊκού πολιτισμού και τους παραθέτει γραμμικά ώστε να μπορούν να διαβαστούν σαν μια ενιαία ιστορία. Έτσι οι αναγνώστες αποκτούν μια βασική ιδέα για τα γεγονότα που αναφέρονται στην ίδρυση της Ρώμης και τα πρώτα της χρόνια. Να επισημάνουμε εδώ ότι μπορεί τα όσα αναφέρονται στο βιβλίο να αποτελούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία μύθους (όπως αναφέρει και ο τίτλος του βιβλίου), αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στερούνται εντελώς ιστορικής βάσης. Για παράδειγμα, η χρονολογία ίδρυσης της Ρώμης το 753 π.Χ. επιβεβαιώθηκε ως έναν βαθμό από ευρήματα ανασκαφών του αρχαιολόγου Andrea Carantini. Στις 21 Απριλίου κάθε χρόνου, ημέρα που οι Ρωμαίοι τιμούσαν τον θεό-προστάτη των κοπαδιών Πάλη (Pales) και θεωρούν ότι θεμελιώθηκε η πόλη τους, οι μεσημεριανές ακτίνες του ήλιου που μπαίνουν από την οροφή του Πανθέου φωτίζουν την είσοδο του μνημείου. (Σύμφωνα με άρθρο του The_Telegraph η είσοδος φωτίζεται στις 12 το μεσημέρι κατά την εαρινή ισημερία στα τέλη Μαρτίου, ενώ στις 21 Απριλίου το φως χτυπάει λίγο πιο ψηλά, στη μεταλλική μάσκα πάνω από την πύλη).
 |
| ο ήλιος που μπαίνει από τον οφθαλμό στην οροφή του, λούζει την είσοδο του Πανθέου στις 21 Απριλίου κάθε χρόνο (πηγή) |
 |
| Η Ταρπηία θάβεται κάτω από τις ασπίδες των Σαβίνων, πληρώνοντας το τίμημα για την προδοσία της |
Στην τάξη, το βιβλίο μπορεί να μας δώσει αφορμή για διάφορες δραστηριότητες:
Στο μάθημα της Γλώσσας, μια ομάδα μαθητών αναλαμβάνει από ένα κεφάλαιο του βιβλίου. Αφού το διαβάσουν, τα παιδιά γράφουν την περίληψή του, δίνουν έναν νέο τίτλο και το χωρίζουν σε σκηνές για να το παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους μέσα από ζωγραφιές, παντομίμα ή όποιον άλλον τρόπο επιθυμούν.
Στα Μαθηματικά, θα μπορούσαμε να διδαχθούμε τους λατινικούς αριθμούς μέχρι το 20. Είναι αρκετά εύκολο και συνήθως διασκεδαστικό για τα παιδιά. Εμείς χρησιμοποιήσαμε τον μαυροπίνακα, για τους λάτρεις όμως των νέων τεχνολογιών υπάρχουν flashcards και σχετικά βίντεο στα αγγλικά και σε άλλες γλώσσες.
Στα Θρησκευτικά: Ένα κράτος όπου οι δούλοι γίνονται ελεύθεροι... ίσως σε κάποιους θυμίσει τις ΗΠΑ του Αβραάμ Λίνκολν. Πώς θα σας φαινόταν ένα κράτος σήμερα όπου όλοι θα ήταν απαλλαγμένοι από φόρους και υποχρεώσεις; Ελεύθεροι να ζήσουν τη ζωή τους; Και ποιες ανάγκες έκαναν τη Ρώμη στη συνέχεια να ασπαστεί τη δουλεία; Μήπως άραγε και το κράτος του Αριστόνικου (για τον οποίο θα μιλήσουμε τον επόμενο μήνα) θα είχε την ίδια κατάληξη μετά από χρόνια;
Στα Θρησκευτικά: Ένα κράτος όπου οι δούλοι γίνονται ελεύθεροι... ίσως σε κάποιους θυμίσει τις ΗΠΑ του Αβραάμ Λίνκολν. Πώς θα σας φαινόταν ένα κράτος σήμερα όπου όλοι θα ήταν απαλλαγμένοι από φόρους και υποχρεώσεις; Ελεύθεροι να ζήσουν τη ζωή τους; Και ποιες ανάγκες έκαναν τη Ρώμη στη συνέχεια να ασπαστεί τη δουλεία; Μήπως άραγε και το κράτος του Αριστόνικου (για τον οποίο θα μιλήσουμε τον επόμενο μήνα) θα είχε την ίδια κατάληξη μετά από χρόνια;
Για το μάθημα της Ιστορίας, πέρα από μια ψηφιακή παρουσίαση της αρχαίας Ρώμης (όπου καλό είναι να έχουμε προετοιμαστεί για κάποια από τα μνημεία που παρουσιάζονται) θα μπορούσαμε βασιζόμενοι στο κεφάλαιο "Οι Έλληνες κατακτούν τους Ρωμαίους με τον πολιτισμό τους" να κάνουμε μια αναφορά στους θεούς και το αλφάβητο των Ελλήνων και το πώς αυτά πέρασαν στη ρωμαϊκή κουλτούρα και τον σύγχρονο Δυτικό κόσμο. Ας μην ξεχνάμε και την περιοδική έκθεση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο "Το κοινό πεπρωμένο Ελλάδας και Ιταλίας" η οποία λήγει στο τέλος του μήνα (31 Οκτωβρίου 2014).
Στα πλαίσια της Γεωγραφίας, μπορούμε να εντοπίσουμε τη Ρώμη στον ευρωπαϊκό χάρτη. Στη συνέχεια διαβάζοντας για τους λόφους της στο βιβλίο και μελετώντας τον χάρτη που ακολουθεί, μπορούμε να συζητήσουμε για το παρωνύμιό της "επτάλοφος", το οποίο πέρασε αργότερα και στην Κωνσταντινούπολη. Κάποιοι Αθηναίοι καλούν και τη δική μας πόλη "επτάλοφο"... Μπορούμε μήπως να σκεφτούμε επτά λόφους της Αθήνας;
 |
| Η περιοχή της Ρώμης την εποχή που θεωρείται πως θεμελιώθηκε (753 π.Χ.) - στα ελληνικά τα ονόματα των τριών λόφων που αναφέρονται στο βιβλίο |
Στα εικαστικά, θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε δύο πίνακες ζωγράφων από διαφορετικές εποχές και σχολές με θέμα την αρπαγή των Σαβίνων γυναικών. Μπορούμε να βρούμε κοινά στοιχεία και διαφορές μεταξύ τους; Διαβάζουμε το σημείο όπου περιγράφεται η σκηνή στο κεφ. 12 του βιβλίου και προσπαθούμε με τη σειρά μας να ζωγραφίσουμε το συμβάν!
Ο παρακάτω πίνακας του David, αναφέρεται σε κάποιο άλλο επεισόδιο της διήγησης από την ίδια ιστορία. Μπορείτε να καταλάβετε σε ποιο;
|
|
Ο παρακάτω πίνακας του David, αναφέρεται σε κάποιο άλλο επεισόδιο της διήγησης από την ίδια ιστορία. Μπορείτε να καταλάβετε σε ποιο;
 |
| Louis David 1799 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...