Η ξύλινη κούκλα

Υπόθεση
Η Ζωή και η Χαρά είναι δίδυμες αδερφές. Όπως ακριβώς και οι συνονόματες γιαγιάδες τους που χωρίστηκαν πριν από πολλά χρόνια. Μια ξεχασμένη ξύλινη κούκλα της γιαγιάς Ζωής και η επίσκεψη των δύο μικρών κοριτσιών σε ένα μουσείο με παιχνίδια θα ενώσουν ξανά όλους αυτούς που κάποτε τους χώρισε ο πόλεμος.

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Μαρία Λυρατζή
Εικονογράφηση: Ευγενία Λογκβινόβσκα
ISBN: 978-960-16-1248-5
Έτος 1ης Έκδοσης: 2004
Σελίδες: 38
Τιμή: περίπου 4 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ'

Κριτική

Άλλο ένα κείμενο από τη σειρά χωρίς σωσίβιο (επίπεδο Δελφινάκια - 800 λέξεις). Η γραφή είναι απλή και τα νοήματα κατανοητά, αν και ο λόγος κάποιες φορές μοιάζει λίγο αποσπασματικός. Η επιμέλεια είναι προσεγμένη, και η πολύχρωμη εικονογράφηση παραπέμπει σε παλιότερες εποχές, ίσως για να ταιριάξει με το περιεχόμενο της ιστορίας. Στο τέλος του βιβλίου, περιμένουν τους μαθητές πέντε δραστηριότητες. Οι δύο πρώτες είναι παρατηρητικότητας (βρες το κομμάτι που λείπει/ ταιριάζει), ενώ η τρίτη απευθύνεται σε μικρότερα παιδιά, καθώς ζητείται να ταιριάξουν τα αντικείμενα με τις ταμπέλες που τα ονοματίζουν. Η τέταρτη κρύβει μια εικόνα που παρουσιάζεται αν κανείς ενώσει τις τελίτσες, ενώ η τελευταία δραστηριότητα απευθύνεται σε μεγαλύτερα παιδιά με γνώση των τεσσάρων πράξεων.

Το βιβλίο προτείνεται κυρίως σε κορίτσια Β’ και Γ' τάξης, η πράξη ωστόσο αποδεικνύει ότι θα μπορούσαν να το διαβάσουν ευχάριστα και μεγαλύτερα παιδιά.

Σχόλιο

Χωρίς να διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας ή έκφρασης (βλ. απόσπασμα), με εικονογράφηση μάλλον συντηρητική και με πλοκή που θυμίζει ταινία του Νίκου Ξανθόπουλου, το βιβλίο αυτό καταφέρνει να ενθουσιάσει μαθητές όλων των τάξεων. Στα κορίτσια της δικής μου Ε’ τουλάχιστον, έκανε θραύση! Μας θυμίζει έτσι ότι τα παιδιά συχνά έχουν διαφορετικά κριτήρια από τους μεγάλους, και πολλές φορές ελκύονται από κείμενα βατά, που μπορεί σε μας να φαίνονται απλοϊκά, μελό ή προβλέψιμα, σε εκείνα όμως έχουν κάτι ιδιαίτερο να πουν.

Κατά τα άλλα, το βιβλίο μπορεί να αξιοποιηθεί στην τάξη ως αφορμή συζήτησης για τα δεινά του πολέμου, ή για να καταλάβουν τα παιδιά τη σημασία που έχουν τα μουσεία ως χώροι φύλαξης και μνήμης.

Αξίες - Θέματα

Οικογένεια, Πόλεμος, Νοσταλγία, Μουσείο

Απόσπασμα 
Το όνομά μου είναι Ζωή κι έχω μια δίδυμη
αδερφή, τη Χαρά. Πηγαίνουμε στη δευτέρα
δημοτικού και αγαπάμε πολύ η μία την άλλη.

Μια Κυριακή πήγαμε στο σπίτι της γιαγιάς
Ζωής. Είναι η μαμά του μπαμπά μου κι εγώ
έχω το όνομά της.

- Σήμερα θα ανεβούμε στη σοφίτα, είπε η γιαγιά
κάποια στιγμή. Θα σας αρέσει πολύ.

Στη σοφίτα υπήρχαν μερικά παλιά μπαούλα, ένα
κρεβάτι με ουρανό και διάφορα μικροπράγματα
κρεμασμένα στους τοίχους.

Η γιαγιά άνοιξε ένα μπαούλο και έβγαλε δυο
κούκλες, που φορούσαν δαντελωτά φουστανάκια
και καπελάκια. Η αδερφή μου και εγώ ενθουσιαστήκαμε.

- Κι αυτή, γιαγιά, τι είναι; ρώτησα πιάνοντας
μια ξύλινη κούκλα, που της έλειπε ένα μέρος
από το δεξί της χέρι.

Η γιαγιά την πήρε και την κοίταξε με αγάπη.

- Τη λένε Χαρά, είπε και δάκρυσε.

Η γιαγιά, που της αρέσει να λέει ιστορίες,
άρχισε τη διήγησή της.

- Έτσι έλεγαν τη δίδυμη αδερφή μου.
Την έχασα πριν από πολλά πολλά χρόνια.
Ζούσαμε κάποτε στη Σάμο, σε ένα πολύ όμορφο
σπίτι. Η μαμά έφτιαχνε δαντελωτά φουστάνια
για τις κούκλες μας και ο μπαμπάς ξύλινα παιχνίδια.

Η γιαγιά έβγαλε από ένα μπαούλο ένα χρωματιστό ξύλινο
τρενάκι και δύο σβούρες.

- Ο μπαμπάς μου τα έφτιαξε, είπε κοιτώντας τα με αγάπη.

Κάποτε έφτιαξε δυο κούκλες από ξύλο,
που στη μέση ήταν ενωμένες με ένα σταυρό.

«Για να μη χωρίσετε ποτέ!» μας είπε.

Έγιναν αμέσως το αγαπημένο μας παιχνίδι.

Η ξύλινη κούκλα