Ο παππούς μας άφησε

Υπόθεση

"Ο παππούς μας άφησε" και η μικρή Μαρίνα με την οικογένειά της ταξιδεύει μέσα στο καταχείμωνο για το νησί όπου θα γίνει η κηδεία. Κανείς δεν τους περιμένει στο λιμάνι και το παλιό σπίτι είναι άδειο. Η ηρωίδα αντικρίζει τον κήπο έρημο και ξεσπάει σε κλάματα. Με τη βοήθεια των γονιών της όμως συνειδητοποιεί ότι μπορεί να κρατήσει ζωντανό τον παππού στη μνήμη της, όσο θυμάται τις ευτυχισμένες στιγμές που πέρασαν μαζί.

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Πατάκης
Συγγραφέας: Φίλιππος Μανδηλαράς
Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού
ISBN: 978-960-16-2862-2
Έτος 1ης Έκδοσης: 2007
Σελίδες: 41
Τιμή: περίπου 2 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Β', Γ', Δ', Ε'

Κριτική

Μια καλογραμμένη συγκινητική ιστορία από τη σειρά στα βαθιά - 2.000 λεύγες (2.000 λέξεις), για  μαθητές με ευχέρεια στην ανάγνωση μικρών λογοτεχνικών κειμένων. Προτείνεται κυρίως στους μαθητές των μικρότερων αλλά και των μεσαίων τάξεων. Ο συγγραφέας προσεγγίζει με μεγάλη ευαισθησία το ζήτημα της απώλειας.

Γλώσσα: απλή και κατανοητή Συναίσθημα: γραμμένο με τρυφερότητα κι ανθρωπισμό Πλοκή: ενδιαφέρουσα και χωρίς κενά Επιμέλεια: μεγάλα στοιχεία, εικόνες σχεδόν σε κάθε σελίδα Υλικό: 2 απλές δραστηριότητες δημιουργικής γραφής στο τέλος του βιβλίου

Μίνι - Λεξιλόγιο. Δυστυχώς μέσα στο κείμενο οι όροι δεν επισημαίνονται με κάποιον αστερίσκο που να μας παραπέμπει στο τέλος του βιβλίου

Αξίες - Θέματα

Οικογένεια, Απώλεια

Σκηνές που ξεχωρίσαμε
Στην αρχή της ιστορίας η μικρή Μαρίνα εντοπίζει τα σημάδια της θλίψης στα πρόσωπα και τις καταστάσεις γύρω της, δεν μπορεί όμως να είναι σίγουρη για το τι ακριβώς συμβαίνει.

Εικονογράφηση
Απλή κι ασπρόμαυρη, αλλά σίγουρα μέσα στο κλίμα της ιστορίας. Χωρίς να αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με το κείμενο, κάποιες φορές το συμπληρώνει με διαλόγους σε "μπαλονάκια"

Απόσπασμα
Όταν ο μπαμπάς μισάνοιξε την πόρτα

του δωματίου και μου ζήτησε να ετοιμάσω

τα πράγματά μου γιατί θα φεύγαμε την

επόμενη μέρα για το νησί, είχα κάθε λόγο

να πετάω από τη χαρά μου. Πρώτα γιατί θα

έχανα τουλάχιστον δυο μέρες σχολείο, μετά

γιατί θα έβλεπα τον παππού και, τέλος, γιατί

θα έβλεπα τις φίλες μου που έμεναν στο νησί.

«Θα έρθει κι η μαμά;» ρώτησα.

«Αν της δώσουν άδεια από τη δουλειά…»

απάντησε πολύ σοβαρά  ο μπαμπάς κι έκλεισε

την πόρτα. Το ύφος του με παραξένεψε. Συνήθως,

όταν μου ανακοίνωνε κάτι τόσο ευχάριστο, άνοιγε

διάπλατα την πόρτα, έμπαινε στο δωμάτιο χωρίς

να με ρωτήσει και με έπαιρνε αγκαλιά.

Έτσι έπρεπε να κάνει και τώρα –

να με πάρει αγκαλιά και να μου πει:

«Ετοίμασε τα πράγματά σου, αγάπη μου,

γιατί αύριο φεύγουμε για το νησί!».

Κι έπειτα να μου σκάσει ένα φιλί.

Βγήκα στο διάδρομο προβληματισμένη

και τον είδα να κάθεται στο τραπέζι

της κουζίνας και να μιλάει χαμηλόφωνα

στο τηλέφωνο. Η μαμά καθόταν πλάι του

και του κρατούσε το χέρι. Μόλις με είδε να

πλησιάζω, του έκανε νόημα με τα μάτια

ότι ερχόμουν και το μόνο που πρόλαβα ν’ακούσω

ήταν: «…Σε κλείνω τώρα. Έρχεται η Μαρίνα».

Τους κοίταξα απορημένη.

Ο μπαμπάς γύρισε προς το μέρος μου,

πήρε μια βαθιά ανάσα και είπε στενοχωρημένα:

«Ο παππούς αγάπη μου… Δεν είναι καλά»

Σχόλιο

Πώς νιώθουμε όταν χάνουμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο; Υπάρχει άραγε στρατηγική για να ξεπεράσουμε το επίπονο συναίσθημα της απώλειας; Η Μαρίνα του βιβλίου περνάει από αρκετές φάσεις μέχρι να ηρεμήσει: Αρχικά, την παίρνουν τα κλάματα στη θέα του γυμνού κήπου του παππού (σ.29). Στη συνέχεια μια φωτογραφία τη βοηθάει να ταξιδέψει σε μια ευτυχισμένη σκηνή από το παρελθόν. Η θύμηση των χαρακτηριστικών του παππού (τρυφερός, αστείος κι όλο κόλπα) την ξελαφρώνει (σ.34). Τέλος, μια παλιά ιστορία από ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχασε ο μπαμπάς της, την κάνει να νιώσει ακόμα καλύτερα, συνειδητοποιώντας ότι όσοι ζουν στη μνήμη μας, δεν πεθαίνουν ουσιαστικά ποτέ (κάτι σαν μια οικογενειακού τύπου ενδοκοσμική αθανασία για την οποία μιλούσε ο Λιαντίνης).

Βλέπουμε πως το κύριο μέλημα της ηρωίδας, είναι να βρει έναν τρόπο να κρατήσει ζωντανό (έστω στη μνήμη της) τον αγαπημένο της παππούλη, έστω κι αν αντιλαμβάνεται ότι δεν θα τον ξαναδεί ποτέ (σ.47). Αντίθετα, στο Ένα αστέρι για μένα, ο συγγραφέας προτείνει την απαγκίστρωση από τα αντικείμενα και τους χώρους που θυμίζουν τους εκλιπόντες, ώστε η επόμενη γενιά να πάρει τη σκυτάλη. Η καθημερινότητα συνεχίζεται και στα δύο βιβλία. Σε αυτό που παρουσιάζουμε σήμερα, η συνέχεια συμβολίζεται με το φύτεμα του κήπου (η μικρή Μαρίνα εφαρμόζει μάλιστα βελτιώσεις πάνω στο παραδοσιακό μοντέλο, σπέρνοντας τις νεροκολοκύθες σε νέο, πιο βολικό σημείο) ώστε να ανθίσει και πάλι την άνοιξη.

Χρήση στην τάξη

Το κείμενο προσφέρεται για να συζητήσουμε και πάλι στην τάξη το ζήτημα της απώλειας. Καλό είναι να δώσουμε στους μαθητές την ευκαιρία να σχολιάσουν τη στάση της Μαρίνας αλλά και των γονέων της, αλλά και να αναζητήσουν παρόμοιες καταστάσεις από την προσωπική τους ζωή.

Ο παππούς μας άφησε